Schrif­te­lijke vragen Waar rook is, is hout­stook­overlast

Nu het kouder is, wordt er meer gestookt en neemt ook de overlast door houtstook in onze gemeente toe. De ervaring leert dat het voorkomen, aanpakken en handhaven van overlast door houtstook nog altijd erg lastig is. Gezien de gezondheidsschade, (buurt)overlast en verontreiniging van de luchtkwaliteit, is het echter wel belangrijk dat er voor dit probleem oplossingen komen.

Met het tekenen van het SLA in 2020 heeft de gemeente zich gecommitteerd aan het halen van de WHO-doelen voor schone lucht in 2030. De luchtkwaliteit in Den Haag is echter nog altijd zeer slecht. Zelfs de lagere EU-doelen voor luchtkwaliteit worden in Den Haag niet gehaald. Slechte lucht is zeer ongezond en kan hart-en vaatziekten veroorzaken en kanker. Ook leidt het tot extra klachten bij longpatiënten.

Enkele gemeenten die zijn aangesloten bij het SLA zitten in de themagroep Houtstook, die pilots en onderzoeken naar houtstook uitvoert. Het gaat om de effectiviteit van houtstookvrije zones, metingen van houtrook en een stookverbod bij slechte weersomstandigheden. “Indien maatregelen bewezen succesvol zijn kunnen ze ook worden toegepast in Den Haag.” - zo staat in de Programmabrief Duurzaamheid 2022 (RIS309860).

1. Zijn deze pilots en onderzoeken inmiddels afgerond? Zo ja, kan het college de resultaten van deze pilots en onderzoeken delen met de raad? En kan het college de adviezen die eruit volgen appreciëren en ook delen met de raad?

Er lopen meerdere pilots en onderzoeken. Eén van deze onderzoeken is de juridische verkenning van een stookverbod wanneer een stookalert is afgegeven. Deze is gepubliceerd op de website van het Schone Lucht Akkoord (SLA). In het actieplan luchtkwaliteit, dat momenteel wordt opgesteld, zal het college nader ingaan op de pilots en onderzoeken, de adviezen die eruit volgen delen met de raad en aangeven hoe de gemeente daarmee om wil gaan.

2. Is het college bekend met de uitspraak van de Raad van State (uitspraak 202106136/1/R3) inzake een klacht van een Haagse inwoner die de gemeente verzoekt handhavend op te treden tegen houtstookoverlast van een buurtgenoot (geur- en rookhinder) en om een gedragswijze op te leggen via de APV?

Ja.

3. Is er al een nieuw besluit genomen in de betreffende zaak na de uitspraak van de Raad van State? Zo ja, wat is het besluit? Zo nee, wanneer kan dat verwacht worden?

Ja, in vervolg op de uitspraak van de Raad van State heeft de Adviescommissie bezwaarschriften (Acb) geoordeeld dat het bestreden besluit, gelet op het aanvullende onderzoek, in stand kan blijven. De Acb heeft het college van burgemeester en wethouders daarom geadviseerd het bezwaar ongegrond te verklaren. Op 18 september jl. heeft het college van burgemeester en wethouders aangegeven zich te kunnen verenigen met de door de commissie gegeven motivering en heeft het bezwaarschift ongegrond verklaard. Tegen dit besluit op bezwaar is geen beroep ingediend.

4. Waarom zijn de betreffende besluiten genomen door de burgemeester en niet door het voltallige college? Waar ligt de verantwoordelijkheid voor het omgaan met meldingen van stookoverlast?

Het primaire besluit betreffende de gedragsaanwijzing is genomen door de burgemeester vanwege zijn bevoegdheid op grond van artikel 2:40 APV. Het primaire besluit inzake het handhavingsverzoek wegens strijd met het Bouwbesluit was ook door de burgemeester genomen. Echter dit betreft een bevoegdheid van het college. De beslissing op bezwaar van 18 september jl. is genomen door het college van burgemeester en wethouders, als bevoegd orgaan op grond van artikel 7.22 van het Bouwbesluit en daarmee is het bevoegdheidsgebrek hersteld.

Verantwoordelijk voor meldingen1 omtrent stookoverlast (houtstook) is de Haagse Pandbrigade omdat daar de uitvoering is belegd van artikel 2:40 van de APV en omdat daar het mandaat is belegd voor handhaving van het Bouwbesluit 2012. Meldingen van (geur)overlast door specifiek bedrijven worden behandeld door de Omgevingsdienst Haaglanden. Handhavers en boswachters kunnen handhavend optreden bij het stoken van open vuur in de openbare ruimte als sprake is van gevaar, overlast of hinder voor de omgeving.

5. Kan het college toelichten of er door de gemeente nog contact is geweest met de appellant om te komen tot een oplossing voor de door hem ervaren rook- en geuroverlast? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat was de aard van dat contact? En zijn daar nog afspraken uit voortgekomen?

Er is contact opgenomen met de appellant om gezamenlijk te zoeken naar een oplossing voor de door de appellant ervaren overlast.

Het verzoek tot handhaving op stookoverlast is nabij het Natura 2000-gebied Westduinpark. Onderzoek heeft meermaals uitgewezen dat houtstook zeer vervuilend is. In de uitspraak van de Raad van State wordt benoemd dat de melder ook wil dat er op basis van de Wet natuurbescherming wordt gehandhaafd.

6. Is het college bekend met de wens van de melder dat er ook gehandhaafd wordt op basis van de Wet natuurbescherming? Is hier contact over geweest met de provincie?

Ja, het college is op de hoogte van deze wens en er is contact geweest met de provincie. De provincie geeft aan bevoegd te zijn om te handhaven op basis van de Wet natuurbescherming, via de omgevingsdiensten. Bovendien geeft de provincie aan dat volgens de ODH handhaving onder de Wet natuurbescherming alleen speelt, als er sprake is van een significant effect. De ervaring van de ODH leert dat het zeer onaannemelijk is dat particuliere houtstook een significant effect heeft.

7. Is het college bekend met het provinciebeleid rondom eventuele handhaving op overlast van houtstook in de openbare ruimte of op particuliere grond?

Het college is bekend met de bevoegdheden die de provincie op dit gebied heeft. Zie vraag 6.

In Utrecht is een voorstel aangenomen om houtstook in de openbare ruimte (vuurkorven, BBQ op
houtskool) te verbieden via de APV. In het AD van 21 november jl. (bijlage 1) heeft een woordvoerdervan de gemeente gezegd dat Den Haag dit niet gaat invoeren. In hetzelfde artikel meldde de wethouder dat de gemeente met een voorlichtingscampagne komt over houtstook.

8. Waarom is het college voornemens niet ook tot een stookverbod te komen in de openbare ruimte?

Het college wacht de resultaten van de onderzoeken en pilots op dit gebied in het SLA af om te kijken wat mogelijk is. In het actieplan luchtkwaliteit zal daar nader vorm aan worden gegeven.

9. Wat is de aard en de vorm van de voorlichtingscampagne? Wordt de nadruk gelegd op ‘beter stoken’ (bv. via de Zwitserse stookmethode) of op ‘minder of niet stoken’, gezien het feit dat ook bij ‘beter’ stoken er nog altijd veel overlast en schade voor de gezondheid en de luchtkwaliteit optreedt, zowel bij de stoker, als in diens omgeving?

In meerdere onderzoeken, recent nog in een onderzoek van de GGD wordt aangegeven dat houtstook een zeer negatief effect heeft op de gezondheid. Het leven in gebied met slechte luchtkwaliteit kan gelijk worden gesteld aan het roken van 5 sigaretten op een dag. De insteek van de voorlichtingscampagne is daarom ‘niet of minder stoken’ en als men toch stookt om dat op een verstandige manier te doen met zo min mogelijk overlast. Er wordt vooral gewezen op de schadelijke gezondheidseffecten die houtstook met zich meebrengt voor zowel jezelf als je medemens.

10. Hoe vaak gold er in Den Haag in 2023 een stookalert in de stookwijzer (code rood)? Is het college voornemens om de bekendheid van de stookwijzer onder de inwoners van Den Haag te vergroten? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

In 2023 gold er in de provincie Zuid-Holland 11 keer een stookalert. De gemeente vergroot de bekendheid hiervan door het te plaatsen op de website van de gemeente en door publicatie op social media.

11. Wordt ook gemeten of de bekendheid over bv. de schadelijkheid van hout stoken, het functioneren van de stookwijzer, het stookalert en de minst ongeschikte wijze van stoken is verbeterd na de campagne?

Ja, het college is voornemens om deze factoren te meten voor het jaar 2024. Overigens is het lastig de effectiviteit van social media te meten.

12. In Apeldoorn hebben de fracties van GL en de PvdD een voorstel ingediend om de APV aan te passen en een gemeentelijk stookverbod in te stellen als er een stookalert geldt (bijlage 2). Hoe staat het college hier tegenover?

In het actieplan luchtkwaliteit zal nader worden ingegaan op de mogelijkheden van een stookverbod tijdens een stookalert.

13. Is het college voornemens om tot maatregelen te komen die handhaving van stookoverlast mogelijk en inzichtelijk maken, bijvoorbeeld via het Luchtkwaliteitsplan dat begin volgend jaar gereed zal zijn? Zo nee, waarom niet?

In het actieplan luchtkwaliteit zal nader worden ingegaan op het gewenste beleid ten aanzien van overlast door houtstook.

14. Kan het college aangeven hoeveel meldingen er bij de gemeente binnen zijn gekomen in 2023 die betrekking hadden op houtstookoverlast? Wordt bijgehouden in welke wijken de overlast het grootst is? Zo nee, waarom niet?

Tot nu toe zijn bij de gemeente in 2023 41 meldingen gedaan die betrekking hadden op houtstook. Meldingen worden in het huidige zaaksysteem op adres en niet naar wijk geregistreerd.

15. In het coalitieakkoord is afgesproken dat Den Haag een zero-emissie zone gaat invoeren langs de kust. Hoe verhoudt zich het blijven toestaan van houtstook tot de bescherming van de Natura 2000-gebieden langs de kust? Erkent het college dat houtstook een schadelijk effect heeft of kan hebben op de flora en fauna in dat gebied?

De houtstook van particulieren veroorzaakt vooral gezondheidsproblemen door de uitstoot van fijnstof, roet en PAK’s. De bijdrage van houtstook aan de uitstoot van stikstofoxiden is heel klein. Het invoeren van een zero-emissiezone naar de kust heeft vooral effect op het terugdringen van de uitstoot van stikstofoxiden en daarmee op de depositie van stikstof in de natura-2000 gebieden. Particuliere houtstook vormt hiermee geen bedreiging voor de natura-2000 gebieden. Dit wordt bevestigd door het antwoord van de ODH in vraag 6.

Het college van burgemeester en wethouders,