Bijdrage Stikstof en bouwen

Voorzitter,

Al jaren lijdt de natuur onder vervuiling. Dit is een probleem dat niet alleen over stikstof gaat. We zouden het ook kunnen hebben over pfas, pesticiden, plastic, en de overvloedige aanwezigheid van fosfaat in ons water en de bodem. De lucht die we inademen is belast met ongezonde hoeveelheden fijnstof, en dan hebben we het nog niet eens over de CO2-uitstoot gehad. Het is duidelijk dat we een ingrijpend andere richting moeten inslaan om Den Haag voor toekomstige generaties leefbaar te houden.

Voorzitter, het feit dat we hier een debat over stikstof voeren, is een teken dat we al jarenlang de grenzen van wat de natuur aan kan overschrijden. Dit probleem is bij stikstof direct gekoppeld aan hoe we vergunningen verlenen. In plaats van ons af te vragen hoe we op de oude voet verder kunnen, moeten we ons focussen op hoe we binnen de draagkracht van onze natuur kunnen opereren. Onze inzet zou zich moeten richten op hoe we de kritische depositiewaarden voor stikstof in Den Haag niet langer overschrijden.

Voorzitter, ondertussen lijdt de natuur al jarenlang onder deze vervuiling. En iedereen die begrijpt wat dit betekent, weet hoe ernstig de situatie is. Mensen hebben het vermogen zich aan te passen en de aarde te benutten voor hun eigen comfort, maar de meeste planten en dieren hebben die luxe niet, juist door wat wij hen als mensen aandoen. Veel insecten zijn afhankelijk van bepaalde planten, die overwoekerd worden door stikstofminnende soorten. Ook bomen hebben een bepaalde balans tussen stikstof en koolstof nodig om sterk te kunnen groeien: te veel stikstof zorgt voor slappe wortels en verstoorde ontwikkeling van het hout. En hoewel we meer bomen hard nodig hebben, verstoren we juist de mogelijkheid voor bomen om sterk en oud te worden.

Omdat dit nu al jarenlang zo doorgaat veranderen landschappen. Bij een bosbodem die eerst een prachtige diversiteit aan planten en paddenstoelen had, is het nu met een vergrootglas zoeken naar wegkwijnende plantjes tussen de brandnetels en bramen.

Het effect op dieren is desastreus en pijnlijk. Het hoge stikstofgehalte domineert en verdrukt andere mineralen. Voorzitter, het is pijnlijk maar waar. Rupsen hebben een mineralentekort: door de invloed van de mens op hun leefomgeving dwingen we ze tot een eenzijdig fastfood dieet. En voorzitter, jonge vogels worden hierdoor soms geboren met gebroken bekken, dijbenen en scheenbenen. Als het de moeder al lukt om genoeg kalk te verzamelen voor sterke eierschalen. Het zijn de tragische verhalen die schuilgaan achter het bredere verhaal dat we in Nederland in een periode van 200 jaar nog maar 15% van de oorspronkelijke biodiversiteit over hebben.

Voorzitter, we weten dit. Weinig is zo goed gedocumenteerd als de achteruitgang van de Nederlandse natuur en de rol van stikstof daarin. Het stikstofoverschot verstikt de natuur als een onzichtbare deken die het leven wegdrukt.

Ondanks deze kennis lijken we kampioen in het ontwijken van verantwoordelijkheid, het uitstellen van acties, en ook dit college en ook deze raad zijn hier niet vrij van. De boodschap van de Partij voor de Dieren is er dus 1 van urgentie.

Voorzitter, concreet heb ik daarom acht vragen over de stikstofaanpak, 5 over natuurherstel en 3 over bouwprocessen.

1. Ten eerste over natuurherstel, de focus ligt vaak op natura 2000, maar heeft het college de schadelijke gevolgen van stikstof op andere groengebieden zoals Meer en Bos, Clingendael, de Uithof, in beeld. En wat doet het college daaraan?

2. Al jaren krijgen we in een brief lijstje met mogelijke locatie voor natuurherstel, zoals het uilenbos en wapendal. Kan er niet een meer concrete uitvoeringsagenda natuurherstel komen? Waarbij dus duidelijk is waar we extra natuur realiseren en wanneer we dit uitvoeren.

3. Is het college bekend met Rabbits rule, het proefschrift uit 2022 over het belang van konijnen in de Haagse duinen? Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat een gezonde konijnenpopulatie van belang is voor de duinen, en zet het college zich in om dit te bevorderen?

4. We lezen in de brief dat provincies veel plannen hebben ingediend voor fondsen. Zitten hier ook projecten bij die de natuur in Den Haag gaan helpen? Kan hier inzicht in gegeven worden?

5. Over evenementenvergunningen, lezen we in de brief dat het niet bekend is hoeveel vergunningen er uiteindelijk bij de provincie zijn verleend voor activiteiten in de Haagse Natura 2000 gebieden. Voorzitter, mijn vraag aan het college is: waarom eigenlijk niet? Dit zou ons toch ook als gemeente moeten interesseren, juist omdat we ook inzetten op gezonde duinen.

Dan 3 vragen over bouwprocessen:

1. Wanneer komt er meer informatie over bouwhubs en efficiënte logistiek? Mijn fractie is hier benieuwd naar: hoe realiseer je een bouwhub, wat levert het op?

2. Mijn fractie kijkt nog steeds uit naar een analyse van de risico’s voor stikstof op concrete bouwprojecten. Bekend bij dreven-gaarden-zichten is bijvoorbeeld dat extern salderen nodig is, terwijl hier nog geen mechanisme voor is. Mijn fractie is benieuwd hoe het college hiermee omgaat en waar dit soort risico’s nog meer spelen in de stad?

3. Over de ecologische voortoets waarmee je een natuurvergunning kunt ontlopen. Hoe kijkt het college naar dit instrument? Is in beeld hoe vaak dit gebruikt wordt en hoe hou je daarmee zicht op de grotere trends en impact? De Partij voor de Dieren is bezorgd dat dit een nieuw geitenpaadje wordt waar elk project individueel via de ecologische voortoets geen vergunning aanvraagt, terwijl de cumulatieve impact toch zorgt voor meer stikstofuitstoot en natuurschade.

Tot zover.