Raads­vragen over de 80km zone Utrecht­sebaan

Indiendatum: dec. 2011
Antwoorddatum: 24 jan. 2012

Het raadslid mevrouw M.J.E. de Groot heeft op 8 december 2011 een brief met daarin negen vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. Overeenkomstig artikel 38 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Naar aanleiding van de berichtgeving in de Volkskrant van 8 december 2011 “Duizenden leven korter door extra uitstoot fijn stof”, stelt raadslid De Groot – onder verwijzing naar artikel 38 van het Reglement van Orde – de volgende vragen:

1. Kent u het bericht “Duizenden leven korter door extra uitstoot fijnstof”?

Ja.

2. Hoe oordeelt u over het gegeven dat er meerdere studies gedaan zijn die uitwijzen dat door het instellen van 80-kilometerzones rond de steden de concentratie fijn stof tot 10 procent is afgenomen?

Het is het college bekend dat uit diverse studies blijkt dat door het instellen van een 80-kilometerzone rond de steden de concentratie fijn stof afneemt. De toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat stelde bijvoorbeeld in de “Eindrapportage evaluatie 80 km zones” (juli 2008) dat dit voor de A12 Den Haag tot een afname van 8% heeft geleid. Let wel, het gaat hier om verkeersemissies op de weg, dus niet om concentraties op naburige plaatsen waar de grenswaarden gehandhaafd moeten worden. Deze concentraties worden voor minstens 70% gevormd door achtergrondconcentraties en voor 30% door verkeersbijdragen van naburige wegen. De invloed op de maatgevende concentraties bij Den Haag is dus kleiner, ongeveer 3% minder aan fijn stof (ca 1,5 μg/m³ PM10).

3. Klopt het dat op dit moment geen betrouwbare meetgegevens zijn van het effect van de 80 km zone op de Utrechtsebaan op de luchtkwaliteit? Zo ja, klopt het dat deze daarom aan de hand van rekenmodellen worden geëvalueerd? Zo ja, bent u ervan op de hoogte dat onderzoek laat zien dat deze modellen vaak een te rooskleurig beeld geven? Zo ja, acht u het dan verantwoord dat de snelheid op de Utrechtsebaan wordt verhoogd op basis van deze gegevens? Zo neen, hoe zit het dan?

Ja, de effecten van de 80 km zone worden niet met metingen gemonitord. Er wordt gewerkt met de Monitoringstool, het maatgevende landelijke rekenmodel voor de luchtkwaliteit. Het is namelijk niet mogelijk om overal te meten. Metingen kunnen bovendien niet voorspellen wat de effecten van trends en maatregelen zijn. Om met metingen effecten aan te tonen, zou er vele jaren moeten worden gemeten. Overigens blijft de maximum snelheid op het Haagse deel van de Utrechtsebaan 70 km/uur.

4. Is het afgelopen jaar de norm voor het aantal piekdagen bij de Utrechtsebaan gehaald?

De norm voor het aantal piekdagen fijn stof is in 2010 nergens in Den Haag overschreden. Hierop wordt nader ingegaan in de voortgangsrapportage luchtkwaliteit die begin 2012 aan de commissie Leefomgeving wordt aangeboden. Voor 2011 kunnen nog geen uitspraken worden gedaan. Deze gegevens komen in september 2012 beschikbaar.

5. Hoe beoordeelt u de uitspraak van hoogleraar Bert Brunekreef van de Universiteit Utrecht die zegt dat zelfs als voldaan wordt aan de normen voor fijn stof de gezondheid van de omwonenden
daarmee niet wordt beschermd?

Voor fijn stof is er geen veilige concentratie waaronder geen gezondheidseffecten optreden. Vanuit het oogpunt van de volksgezondheid is het daarom wenselijk om de blootstelling zo laag mogelijk te houden. De norm is echter een maatstaf voor wat maatschappelijk aanvaardbaar wordt geacht.

6. Deelt u de mening dat in het kader van het voorzorgsbeginsel het opvullen van de norm niet wenselijk is wanneer het om de volksgezondheid gaat? Zo neen, kunt u dit motiveren?

Ja. Zwaarwegende andere belangen kunnen echter reden geven om plaatselijk enige verslechtering van de luchtkwaliteit binnen de normen toe te staan.

7. Klopt het dat er geen normen voor roet zijn, terwijl roetdeeltjes diep doordringen in de longen en lichte ontstekingsreacties veroorzaken die bij langdurige blootstelling de kans op longproblemen, hart- en vaatziekten en kanker vergroot? Zo ja, deelt u de mening dat gezien de verlaging van de maximumsnelheid naar 80 km per uur de concentratie roet met 15 % daalt het niet wenselijk is in het kader van de volksgezondheid om de snelheid te verhogen?

Ja, het klopt dat er geen normen zijn voor roet. Roet (en overlappende categorieën als zwarte rook, elementair koolstof, organisch koolstof) krijgt wel steeds meer de aandacht, het is niet ondenkbaar dat in Europees verband een dergelijke alternatieve indicator voor luchtkwaliteit gevolgd moet gaan worden. Een nieuwe norm is minder waarschijnlijk. Wij volgen de ontwikkelingen.
Overigens is de gemelde daling in Amsterdam gemeten in de buurt van de betrokken snelwegen. Kenmerk van roetconcentraties is dat ze snel afnemen met de afstand tot de weg. Het is dus zeker niet zo dat de concentraties roet overal zo waren afgenomen.

8. Is er onderzoek geweest naar de gezondheidsklachten van de omwonende van de Utrechtsebaan in vergelijking met de afstand tot de weg en de maximumsnelheid?Zo ja, wat zijn de uitkomsten hiervan? Zo neen, bent u bereid dit alsnog in te stellen?

Nee. Er is geen reden voor gezondheidsonderzoeken van omwonenden van de Utrechtsebaan of andere drukke wegen.

9. Bent u bereid bij de minister erop aan te dringen om de maximumsnelheid op de Utrechtsebaan ongewijzigd te laten?Zo neen, waarom niet?

Nee. Op het Haagse deel van de Utrechtsebaan blijft de toegestane snelheid 70 km/uur. Verhoging van de snelheid van 80 naar 100 km/uur op het rijksweggedeelte van de Utrechtsebaan is voor Den Haag nauwelijks van invloed.

Het college van burgemeester en wethouders,

de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen