Schrif­te­lijke vragen Konijnen in de knel

Aan de voorzitter van de gemeenteraad,

Staatsbosbeheer heeft in februari van 2025 een artikel geschreven, getiteld “Duinen en konijnen: een perfect duo”. [1] In dit artikel wordt de belangrijke rol van konijnen voor het natuurbeheer en het ecosysteem van de duinen benadrukt. De konijnenpopulaties zijn aan het krimpen, mede vanwege ziektes maar ook vanwege een teveel aan stikstofneerslag.

Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde stelt het raadslid Robin Smit, Partij voor de Dieren, de volgende vragen:

1. Is het college bekend met het artikel van Staatsbosbeheer?
2. Herkent het college de signalen van een krimpende konijnenpopulatie in de context van de Haagse duinen?
3. Heeft het college informatie over de oorzaken van het krimpen van de konijnenpopulatie in de Haagse duinen? Zo ja, welke maatregelen worden er genomen om deze oorzaken aan te pakken? Zo nee, is het college bereid om onderzoek te doen naar deze oorzaken?

Wilde konijnen zijn voornamelijk te vinden in zandgebieden, omdat er hier goed gegraven kan worden. Dit zorgt niet alleen voor hun holen en burchten, maar is ook goed voor de zandverstuiving die essentieel is voor het voortbestaan van de Haagse duinen. Ook vormen oude holen een basis voor broedplaatsen van beschermde vogelsoorten, zoals de tapuiten en bergeenden. De krimpende konijnenpopulatie zorgt er niet alleen voor dat de tapuiten en bergeenden minder broedplaatsen hebben [2], maar ook dat predatoren, zoals de blauwe kiekendief, de hermelijn en de vos niet meer op het konijn kunnen jagen.

4. Erkent het college de noodzaak van konijnen als natuurlijke natuurbeheerders binnen het duinlandschap?
5. Erkent het college de noodzaak van konijnen voor het voortbestaan van andere beschermde diersoorten zoals de tapuit en de bergeend?
6. Heeft het college informatie over de populaties, voornamelijk de broedplaatsen en omvang, van de tapuit en de bergeend? Zo ja, kan het college deze informatie delen met de raad?
7. Heeft het college informatie over de populaties, voornamelijk de omvang en locaties, van de hierboven genoemde predatoren van konijnen? Zo ja, kan het college deze informatie delen met de raad?
8. Wat voor verbanden ziet het college tussen de krimpende konijnenpopulatie, de krimpende tapuiten-  en bergeendenpopulatie en de mogelijke krimp van predatoren van konijnen?

Naast graven zijn konijnen ook erg actief met grazen in de duinen. Konijnen eten kruidige plantjes, jonge grassen en kiemplantjes. Deze grassen en duindoorn overwoekeren snel en verdringen andere bloemrijke vegetaties [3]. Doordat er minder konijnen zijn, worden deze planten niet snel genoeg gegeten. Dit resulteert in minder insecten en dus minder insectenetende vogels. Bovendien leggen de grassoorten en duindoorn het zand vast en kunnen de konijnen de vergroeide grassen niet verteren. Met dichte begroeiing en minder korte vegetaties wordt het konijnen moeilijker gemaakt om te overleven. Een teveel aan stikstofneerslag heeft dit effect alleen maar versterkt. Doordat het zand vast komt te liggen door de vergroeide grassen, komt er veel minder kalkrijk zand in het duingebied. Dit heeft verdere negatieve gevolgen voor het ecosysteem.

9. Ziet het college in dat de krimpende konijnenpopulatie resulteert in vergroeide grassen, waardoor het duinzand vast komt te liggen met alle gevolgen van dien?
10. Heeft het college zicht op de vegetatie in de duinen die geschikt zijn voor konijnen? En zijn er vanuit de gemeente maatregelen om deze vegetatie te onderhouden, zodat de vegetatie eetbaar is voor konijnen?
11. Heeft het college zicht op de effecten van stikstofneerslag op de flora en fauna van de duinen, en dan specifiek op de konijnenpopulatie en hun voedselbronnen? Zo ja, kan het college deze informatie delen met de raad?

Ook ziektes dragen bij aan de sterke afname van de konijnenpopulatie. Ziektes zoals de Rabbit Haemorrhagic Diseases (RHD1&2) en Myxomatose zorgen ervoor dat binnen een aantal jaren hele konijnenpopulaties weggevaagd worden.

12. Is het college bekend met de gezondheid van de konijnenpopulaties in de Haagse duinen, en dan specifiek over de mogelijke aanwezigheid van ziektes binnen de populaties? Graag een toelichting.
13. Wat voor maatregelen kunnen wij als gemeente nemen om de gezondheid van de Haagse wilde konijnenpopulatie te vergroten?

Staatsbosbeheer heeft drie opties [1] om de konijnenpopulaties terug te brengen naar de oorspronkelijke grootte. Als er nog konijnen leven, is de beste manier om te proberen het gebied zo te verbeteren dat de populatie weer groeit.

14. Hoe kijkt het college naar de drie opties die Staatsbosbeheer aandraagt? Graag een toelichting.
15. Hoe is de zoogdiervereniging betrokken bij het beschermen en vergroten van de konijnenpopulatie in de Haagse duinen?
16. Hoe gaat het college het leefgebied van de wilde konijnenpopulatie in de Haagse duinen versterken en beschermen?

Robin Smit
Partij voor de Dieren