Schrif­te­lijke vragen Wob-getreuzel bij Madurodam

Indiendatum: 17 feb. 2021
Antwoorddatum: 13 apr. 2021

Het raadslid de heer Barker heeft op 16 februari 2021 een brief met daarin 21 vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Een aanvrager heeft op 8 juni 2018 met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur documenten over de uitbreiding van Madurodam opgevraagd. Op 19 december 2018 heeft het college een klein deel van de aangevraagde documenten gepubliceerd. Tegen dit besluit heeft de aanvrager op 12 januari 2019 een bezwaarschrift ingediend. Dit bezwaar is op 20 juni 2019 door de adviescommissie bezwaarschriften gegrond verklaard. Op 11 januari 2021 kreeg ontvanger een brief van de gemeente, waarin stond dat de gemeente het advies van de commissie overneemt. Ondertussen, ruim 2½ jaar na de aanvraag, heeft de aanvrager de opgevraagde documenten nog steeds niet ontvangen. De heer Barker vindt dit onbegrijpelijk en vraagt het college om opheldering.

1. Is het college bekend met het Wob-verzoek van A.J.A. Verduyn Lunel over documenten met betrekking tot besluitvorming en de juridische bindende afspraken rond de uitbreiding van Madurodam van 8 juni 2018?

De situatie zoals hierboven geschetst klopt en het college is hiermee bekend. Het college betreurt het ten zeerste dat de afhandeling van dit WOB-verzoek zo lang op zich laat wachten. Het college is van mening dat het zeer ongewenst is dat een aanvrager een zo lange periode moet wachten, voordat een Wob-verzoek wordt behandeld en de aangevraagde documenten worden verstrekt alsmede dat een reactie wordt gegeven op het advies van de adviescommissie bezwaarschriften. De gemeente zal hiervoor haar excuses maken bij de aanvrager. Het college heeft inmiddels verschillende stappen gezet om de afhandeling van Wob-verzoeken te verbeteren. Zie hiervoor ook het antwoord op vraag 20.

Het gaat in deze casus om een omvangrijk en complex dossier, waarbij er binnen de looptijd van dit WOB-verzoek personele wisselingen hebben plaatsgevonden. Dit is uitermate ongelukkig, vooral nu het heeft meegebracht er gedurende geruime tijd geen continuïteit geweest is op de behandeling van dit WOB-verzoek. Inmiddels is de afhandeling van het WOB-verzoek met prioriteit opgepakt en wordt ervoor gezorgd dat de aanvrager een besluit op zijn tweede WOB-verzoek alsmede de beslissing op bezwaar van zijn eerste WOB-verzoek zo snel mogelijk ontvangt.

2. Is het college bekend met het collegebesluit op dit Wob-verzoek van 19 december 2018?

3. Is het college bekend met het bezwaarschrift tegen dit collegebesluit van 12 januari 2019?

4. Is het college bekend met het advies van de adviescommissie bezwaarschriften op dit bezwaarschrift van 20 juni 2019?

5. Is het college bekend met de beslissing op dit bezwaarschrift van 11 januari 2021?

6. Is het college bekend met het tweede Wob-verzoek van 21 juli 2020?

Zoals eenieder zelf kan narekenen, heeft de collegereactie op het advies van de adviescommissie bezwaarschriften 1 jaar, 6 maanden en 22 dagen op zich laten wachten. Dat is bijna twee jaar na het bezwaar en ruim tweeënhalf jaar na de aanvraag. Daarbij bestond de collegereactie slechts uit een besluit van een paar zinnen en waren de opgevraagde documenten opnieuw niet bijgevoegd. In antwoord op eerdere vragen van de heer Barker op een trage reactie op een binnengekomen Wobverzoek (RIS306397), stelde de gemeente: “Desalniettemin spant het college zich uiteraard tot het uiterste in om Wob-verzoeken zo snel mogelijk af te handelen.”

7. Hoe is het ondanks deze uiterste inspanning mogelijk dat de collegereactie van enkele zinnen op het advies van de adviescommissie bezwaarschriften 1 jaar, 6 maanden en 22 dagen op zich heeft laten wachten?

8. Het college heeft inmiddels ruim tweeënhalf jaar de tijd gehad om de opgevraagde documenten te verzamelen. Wanneer ontvangt de aanvrager de opgevraagde documenten? De heer Barker verwacht een concrete toezegging op dit punt.

Ad 2 t/m 8:
Zie het antwoord op vraag 1.

9. Kan het college het nieuwe besluit en de opgevraagde documenten ook als bijlage bij de beantwoording van deze vragen voegen?

Zodra het WOB-verzoek is afgedaan richting de aanvrager zal u hiervan een afschrift ontvangen.

10. Uit jurisprudentie blijkt dat het college minstens per alinea moet beoordelen of deze voor openbaarmaking in aanmerking komt. Niet per document, zoals het college heeft gedaan. Gaat het college de relevante documenten inderdaad op deze manier beoordelen en openbaar maken?

Ja, dat gaat het college doen.

11. Het college heeft tijdens een hoorzitting aangegeven dat de in het coalitieakkoord 2018-2022 (RIS299794) genoemde “juridisch bindende afspraken” over Madurodam, die de aanvrager heeft opgevraagd, slaan op een PlanUitwerkingsKader (PUK). Op welke manier is een PUK juridisch bindend? Graag een uitgebreide toelichting.

Een PUK op zichzelf is geen besluit in de zin van de Awb, waarmee je kunt stellen dat een PUK niet juridisch bindend is. Echter gaat het hier om een PUK dat bij uitzondering is vastgesteld door de raad in plaats van door het college (zie RIS297156), samen met het besluit van de raad tot aanpassing van de stedelijke groene hoofdstructuur, specifiek ten behoeve van de uitbreiding van Madurodam.

De combinatie van de vaststelling van het PUK in de raad in combinatie met mondelinge toezeggingen en afspraken die met Madurodam zijn gemaakt en in de raad zijn gedaan in aanloop naar de wijziging van het bestemmingsplan zijn verwachtingen gewekt die wel een juridische status hebben en een risico tot planschade met zich meebrengen op het moment dat de afspraken zouden worden teruggedraaid, in tegenstelling tot bij een regulier PUK.

12. Waarom heeft het college in de eerste schriftelijke reactie op het Wob-verzoek niet aangegeven dat de “juridisch bindende afspraken” doelden op het PUK?

Helaas is dit in de eerste beantwoording onvoldoende duidelijk naar voren gekomen.

13. De adviescommissie geeft aan dat het niet aannemelijk is dat het college daadwerkelijk alle voor deze beslissing relevante documenten aan de aanvrager heeft overhandigd. Heeft het college documenten achtergehouden? Zo ja, waarom? Zo nee, wat verklaart het ontbreken van achterliggende documenten bij deze beslissing?

Nee, het college heeft geen documenten achtergehouden. De adviescommissie bezwaarschriften heeft gevraagd nogmaals binnen de organisatie na te gaan of er toch niet stukken uit de periode 2017 zijn. Uiteraard doen we deze slag nogmaals bij het beantwoorden van het WOB-verzoek.

14. Daarnaast houdt het college 29 gehele documenten geheim vanwege de aanwezigheid van persoonlijke beleidsopvattingen. Dit is in strijd met de eerdergenoemde jurisprudentie die inhoudt dat het college documenten per alinea moet beoordelen en openbaar maken. Waarom heeft het college deze regel niet gevolgd?

Het gaat hier om mails en documenten die ambtelijke adviezen bevatten. De WOB is bedoeld om de uiteindelijke besluitvorming in beeld te brengen, de ambtelijke adviezen die daartoe hebben geleid vallen onder ambtelijk beraad met persoonlijke beleidsopvattingen. Bij het verstrekken van de documenten zouden nagenoeg de hele documenten gelakt moeten worden aangeleverd, wat in dit geval voor de aanvrager geen extra informatie zou opleveren. De documenten die wel zijn verstrekt geven een volledig beeld van de daadwerkelijke besluitvorming.

15. Kon de informatie in deze 29 documenten niet worden gedeeld in niet tot personen herleidbare vorm?

Zie het antwoord op vraag 14.

16. Ook de adviescommissie vindt deze beslissing te algemeen. De commissie roept het college op de documenten zodanig vorm te geven dat ze alsnog openbaar gemaakt kunnen worden. Hoe gaat het college gestalte geven aan de oproep van de adviescommissie?

Dat is niet de oproep van de adviescommissie. De adviescommissie adviseert het volgende:

• adviseert het college nader in te gaan op eventuele ontbrekende documenten over de periode 2017.
• adviseert tevens om bij de documenten die niet verstrekt zijn (de 41 rood gearceerde documenten in het Excel document, met het overzicht van alle digitaal beschikbaar gestelde documenten) meer specifiek en gemotiveerd aan te geven waarom deze niet beschikbaar zijn gesteld en in het bijzonder te bezien of onderdelen of een uittreksel ervan wel aan bezwaarmaker verstrekt kunnen worden.
• adviseert om de documenten die wel verstrekt zijn maar waaruit gedeelten zijn weggelakt, nader onderzoek te doen of dit per document noodzakelijk is.
• adviseert de commissie om specifiek op het verzoek van de bezwaarmaker in te gaan ten aanzien van de juridische afspraken die de gemeente heeft gemaakt t.a.v. Madurodam waarbij het college het algemene belang van openbaarmaking bij haar besluit expliciet meeweegt bij haar overwegingen om zaken wel of niet aan bezwaarmaker te verstrekken.

De adviezen van de Adviescommissie worden uiteraard meegenomen in het besluit op het tweede
Wob-verzoek.

17. In wél gepubliceerde documenten constateert de adviescommissie dat het college passages heeft weggelakt die niets te maken hebben met gronden die de gemeente zou kunnen aandragen voor geheimhouding. Gaat het college deze passages alsnog openbaar maken?

Dat constateert de adviescommissie niet. De commissie adviseert om de documenten die wel verstrekt zijn maar waaruit gedeelten zijn weggelakt, nader onderzoek te doen of dit per document noodzakelijk is. Het college neemt dit mee in de beantwoording richting de aanvrager.

18. Naast het eerste WOB-verzoek is ook een tweede ingediend op 21 juli 2020. Deze is niet beantwoord en dat is zeer ruim buiten de wettelijke termijn. Wanneer komt hier een besluit op?

Zie het antwoord op vraag 1.

19. Kan het college ook dit besluit en de opgevraagde documenten als bijlage bij de beantwoording van deze vragen voegen?

Zodra het WOB-verzoek is afgedaan richting de aanvrager zal u hiervan een afschrift ontvangen.

20. Hoe reflecteert het college op de afhandeling van deze twee Wob-verzoeken? Welk oordeel geeft het college aan de eigen prestaties op dit vlak? Ziet het college mogelijkheden om deze prestaties te verbeteren? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Het college betreurt ten zeerste de tijd die de afhandeling van deze WOB-verzoeken heeft gekost. Dit is niet gebruikelijk en niet gewenst.

Het college kijkt op dit moment in zijn algemeenheid naar de mogelijkheden om de afhandeling van de Wob-verzoeken waar nodig te verbeteren, zoals aangegeven in de beantwoording van de schriftelijke vragen ‘Langlopende WOB-procedures en bezwaarprocedures’ (RIS306011). Naar aanleiding van het tweeminutendebat dat heeft plaatsgevonden in de Commissie Bestuur over de beantwoording van deze schriftelijke vragen, heeft het college toegezegd de raad een stand van zaken bezwaar- en Wobprocedures toe te sturen. Dit overzicht ontvangt u op korte termijn. Daarnaast heeft het college u in het ‘Tussenbericht initiatiefnota ‘Openbaarheid’ en initiatiefvoorstel ‘Verstop kritische rapporten niet langer in de kluis’ (RIS305042 en RIS305368) een preadvies gegeven op (de afhandeling van) Wobverzoeken, waaronder de beschikbaarheid van een online Wob-overzicht, het online indienen van Wob-verzoeken en het online instellen van bezwaar.

21. De indiener van het Wob-verzoek heeft inmiddels het gevoel bij dit college aan een dood paard te trekken. Kan het college zich deze gevoelens voorstellen? Welke stappen gaat het college ondernemen om het vertrouwen van de indiener van het Wob-verzoek in het stadsbestuur te herstellen?

Zoals aangegeven, betreurt het college de gang van zaken rond dit WOB-verzoek. Dit wordt ook richting de aanvrager gecommuniceerd. Daarnaast wordt de aanvrager op de hoogte gehouden van de verdere behandeling van zijn WOB-verzoek. Het WOB-verzoek zal op korte termijn beantwoord worden.

Het college van burgemeester en wethouders,