Bijdrage Ontwerp - Stedelijk Ener­gieplan

Voorzitter,

De klimaatopwarming dendert door. We moeten nu actie gaan ondernemen. Dit is de reden dat we als gemeenteraad hebben aangegeven dat de wereld in een klimaatcrisis verkeert en we alles moeten doen om de grote gevolgen van deze crisis te voorkomen. En in Den Haag hebben we een grote opgave aangezien een kwart van de huizen label G heeft.

In discussies rond het klimaat heeft de wethouder vaak verwezen naar het stedelijk energieplan en dat de acties daarin concreter zouden worden. Het stuk blinkt echter uit in vaagheid.

En nog steeds zonder een duidelijk pad naar een klimaatneutraal Den Haag in 2030. Kan dit niet wat concreter? Hoe ontwikkelt de piek- en basisvraag en hoe ontwikkelt het aanbod? Waarom is er geen eindplaatje? Waarom zie ik niks over klimaatneutraal 2030? Welke stappen gaan we de komende jaren zetten?

In mijn bijdrage ga ik in op warmtenetten, financiering, een aantal specifieke vragen en dan op de RES. Allereerst de netten.

Voorzitter, het lijkt alsof de gemeente alleen heeft gekeken welke bron per wijk het beste uit zou komen, zonder daarbij ook de capaciteit van de (beschikbare) bronnen bij mee te nemen. Graag een reactie.

Isolatie en initiatieven voor lagetemperatuurverwarming sneeuwen daarbij onder en er wordt vol gestuurd op verwarming met een warmtenet van 70 graden. Dit is jammer, want lagetemperatuurmaatregelen en all-electricoplossingen zijn juist de duurzame oplossingen. De botlekpijp is sowieso niet duurzaam, maar ook aardwarmte heeft net als de Leiding door het Midden een beperkte levensduur en kan maar een beperkt deel van Den Haag verwarmen. Waarom niet veel meer inzetten op lagetemperatuurmaatregelen en all-electricoplossingen?

In de beschrijving van de prioriteitswijken is de conclusie nagenoeg dus altijd 70 graden; het maakt eigenlijk niet uit waar. Als we de vergelijking maken tussen de PBL-studie en het voornemen van de gemeente wil de gemeente veel meer middentemperatuurswarmtenetten. Waarom? Klopt het daarbij dat het PBL sterker op isoleren (label B) inzet dan de gemeente? Waarom?

Als we naar het plaatje op pagina 17 kijken zien we dat vooral veel warmtenetten worden aangelegd. Het uitgangspunt lijkt te zijn om hier eerst op in te zetten en dan kijken waar het schip strandt. Dit terwijl bewoners, zoals in Mariahoeve, juist met alternatieven komen. Waarom hier niet meer van gebruikmaken? Waarom in Mariahoeve niet meer op aquathermie inzetten?

Daarbij lijken in het centrum de woningen relatief goed geïsoleerd (p.28), maar toch wordt voor een warmtenet gekozen. Graag reactie. Kan de wethouder verder aangegeven waarom de Binckhorst grotendeels middentemperatuurverwarming lijkt te krijgen? Juist de nieuwbouw zou toch aanleiding moeten zijn om volledig voor lage temperatuurverwarming te kiezen?

Ook wordt nu gekozen om corporatiewoningen aan te sluiten op het warmtenet. Is het niet makkelijker om wijken met veel VVE’s hierop aan te sluiten en meer corporatiewoningen aan te sluiten op lagetemperatuursystemen?

Ten tweede de financiering. In het plan wordt voor de korte termijn een aantal nieuwe instrumenten benoemd, zoals een financieringsfonds voor risicodragende investeringen in bronnen en een subsidieregeling aardgasvrij op eigen initiatief. Deze klinken als verstandige ideeën, maar het is vaag. Kan de wethouder hier meer over zeggen? Hoeveel woningen wil de wethouder met deze instrumenten bereiken?

Over een financieringsfonds voor gedeeltelijke risicoafdekking bij warmtenetten zijn we kritischer. Dit lijkt een verkapte subsidie voor de leiding door het midden. Waarom zou deze subsidiëring wenselijk zijn? Waarom niet alleen de subsidie richten op lage temperatuurverwarming?

Ten derde nog een aantal resterende vragen:

• Kan de wethouder verder aangeven wat het schema is voor het voorleggen van de eerste wijkenergieplannen aan de raad? Welke bindende status hebben deze plannen precies?
• De wethouder heeft toegezegd om hier bij dit plan op in te gaan. Waarom is er geen financiële paragraaf opgenomen?
• Stedin heeft grote investeringen te doen. Welke rol ziet de gemeente voor zichzelf? Eigenlijk heeft Stedin nieuw eigen vermogen nodig. Is de gemeente bereid die te leveren?
• Verder heeft de wethouder aangegeven uitgebreid stil te staan bij de intensivering rond de gemeentelijke panden. Waarom zien we dit niet terug in dit plan?
• Hoe verhoudt Transitievisie Warmte zich tot het stedelijk energieplan?

Tot slot, de RES. Voorzitter, ik heb zelden zo’n slecht stuk gelezen. Pagina’s en pagina’s aan procesinformatie en open deuren. En geen enkele ambitie. Met deze RES halen we niet eens 2050 energieneutraal.

De RES begint door aan te geven niet een cijfermatige doelstelling op voorhand te formuleren. Dit laat al zien dat er eigenlijk weinig van terecht zal komen. Concreet wordt aangegeven dat een energieneutraal scenario niet haalbaar is. Wat vindt de wethouder hiervan? Wat hebben we überhaupt aan deze RES?

Ook in de RES is verder de focus op de leiding door het midden en dat is best opvallend aangezien de (gigantische!) energievraag van het Havenindustrieel Complex eruit is gehaald, maar het energieaanbod zit er juist in. Is dit niet heel opportunistisch vraag ik aan de wethouder? Verder lijkt de inzet van de gemeente vooral gericht op de aanleg van wat zonnepanelen. Ziet de wethouder niet dat meer nodig is?