College op glad ijs met mega­project Dreven-Gaarden-Zichten

Waar de SP, Haagse Stadspartij en Partij voor de Dieren al eerder voor waarschuwden, wordt nu bevestigd door een onderzoekscommissie van de raad. Het sloop-nieuwbouwproject Dreven-Gaarden-Zichten kent vele juridische en financiële risico’s, die het college onvoldoende inzichtelijk heeft gemaakt. De partijen vinden het hierdoor des te zorgwekkender dat de coalitie het eerste deel van het project (Steenzicht en Ruimzicht) deze week al door de raad wil drukken, zonder dat het onderzoeksrapport is besproken. ‘Het lijkt erop alsof men met oogkleppen op door wil denderen, terwijl we juist nu de kans hebben om grote uitglijders in de toekomst te voorkomen’, stellen de partijen.

Staatssteun
Uit het onderzoek blijkt dat er voor het project Dreven-Gaarden-Zichten waarschijnlijk sprake is van staatssteun aan projectontwikkelaar Heijmans en mogelijk zelfs ook aan woningcorporatie Staedion. Er kan pas uitvoering worden gegeven aan deze steun zodra de Europese Commissie toestemming heeft verleend. Recent heeft het college laten weten dat zo’n uitspraak pas in 2023 wordt verwacht, maar volgens het externe advies dat is ingewonnen door de onderzoekscommissie kan deze procedure mogelijk nog veel langer duren. SP-fractievoorzitter Lesley Arp: ‘Deze conclusie is opmerkelijk, aangezien wethouder Balster vorige week nog stellig beweerde dat er geen sprake zal zijn van staatssteun. De raad heeft het recht om te weten wat dit voor impact heeft op de sloop-nieuwbouw die het college al dit jaar in gang wil zetten.’

Twijfels over voortrekken Staedion en Heijmans
Daarnaast zet het onderzoeksrapport vraagtekens bij de wijze waarop Staedion en met name commerciële ontwikkelaar Heijmans deze grote bouwopdracht van de gemeente hebben gekregen. In 2021 stelde de Hoge Raad dat potentiële geïnteresseerden een kans moeten krijgen om mee te dingen als de overheid grond uitgeeft (Didam-arrest). Dit is in het geval van het project Dreven, Gaarden en Zichten niet gebeurd. Ook hiermee loopt het college risico. Tim de Boer, Haagse Stadspartij: ‘De onderzoekscommissie vraagt zich af of het verstandig is om de samenwerkingsovereenkomst met Heijmans verder uit te voeren, gezien de juridische risico’s die daarmee samenhangen. Maar dit is precies wat het college doet door het plan voor Steenzicht en Ruimzicht er snel door te drukken.’

Ten slotte blijkt uit een analyse van de Gemeentelijke Accountantsdienst (GAD) dat de financiële risico’s van het project te rooskleurig zijn voorgespiegeld.

Informatievoorziening
De commissie oordeelt dat de raad op verschillende momenten beter geïnformeerd had moeten worden. Dit speelde bij het intrekken van het beschermde stadsgezicht van de wijk Dreven, maar de commissie stelt dat ook geen goed zicht is gegeven op de staatssteunrisico’s, aanbestedingsrisico’s en financiële risico’s.

PvdD-fractievertegenwoordiger Jan Willem van den Bos: ‘Er wordt een rookgordijn opgetrokken. De conclusies van de commissie zijn stevig. Er is een patroon van slechte informatievoorziening. Dit is geen kwestie uit het verleden: de risico’s worden nog altijd in mist gehuld. Ook bij Steenzicht-Ruimzicht moet duidelijk zijn wat de risico’s rondom staatssteun en de stikstofuitstoot zijn.’

Bij de raadsbehandeling van het bestemmingsplan Steenzicht-Ruimzicht zullen de drie partijen een voorstel indienen om eerst het rapport van de onderzoekscommissie in de gemeenteraad te behandelen voordat het college allerlei nieuwe overeenkomsten met Heijmans gaat tekenen.

Het volledige rapport van de onderzoekscommissie is hier te lezen. De rapporten over de deelonderzoeken zijn hier te vinden.