Raads­vragen over het belang van bijen en andere bestui­vende insecten


Indiendatum: dec. 2010

Den Haag, 15 december 2010


Aan de voorzitter van de gemeenteraad,

Naar aanleiding van de zorgelijke toestand van de bij en het belang van bijen en andere bestuivende insecten voor de voedselproductie over de gehele wereld stelt ondergetekende - onder verwijzing naar artikel 38 van het Reglement van Orde - de volgende vragen:

Allereerst een inleiding:
Dat bijen kunnen steken, is algemeen bekend. Dat bijen honing maken weet ook iedereen. Wat niet iedereen weet is dat bijen bijzonder nuttig zijn en in de voedselketen een zeer bijzondere plaats innemen. De bij is de belangrijkste bestuiver. 80% van alle gewassen in Nederland wordt door bijen bestoven en bijen zijn dus onmisbaar. Bij het verzamelen van nectar en stuifmeel vliegt de bij van bloem naar bloem, hierbij blijft het kleverige stuifmeel aan het behaarde lichaam van de bij hangen en die het vervolgens meeneemt naar de volgende bloem. De economische waarde van de bij in Nederland bedraagt maar liefst 0,8 miljard euro waar de waarde van de natuurlijke gewassen nog bij komt.

Naast de 7 soorten honingbijen bestaan er ongeveer 20.000 andere bijensoorten. In totaal zijn er ongeveer 349 wilde bijensoorten die in Nederland en België voorkomen. Bijna 60% van alle soorten staat op de rode lijst. Dat houdt in dat deze soorten bijna uitgestorven zijn of in ieder geval ernstig worden bedreigd in hun voortbestaan.

Er zijn verschillende redenen aan te wijzen waarom deze soorten (op enkele uitzonderingen na) in aantal achteruitgaan.

• Verlies van biotoop: Sommige soorten gedijen alleen goed in een bepaalde
leefomgeving waar specifieke planten voorkomen. Deze biotopen verdwijnen vaak door intensieve landbouw, schaalvergroting en herverkaveling.

• Achteruitgang van diverse drachtplanten. Vroeger was het landschap
rommeliger. Op verschillende plaatsen waren er hoekjes en randen waar allerlei planten groeiden en bloeiden. Tegenwoordig zijn de randen en zomen in landbouwgebieden kaal (doodgespoten met gif). Ook dorpen en steden zijn steeds ‘sterieler’ geworden. Tuinen worden aangelegd met veel stenen en tegels en het gemeentelijke groen is vaak weinig gevarieerd en monotoon.
Het openbaar groen in steden kan een belangrijke rol spelen als leefgebied voor bijen, juist omdat het aantal drachtplanten in het agrarisch gebied terugloopt.

• Het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen (insecticiden): Deze
bestrijdingsmiddelen zijn niet alleen giftig voor wilde- en honingbijen. Ze zijn giftig voor alle insectensoorten. Het is bekend dat deze middelen zich via het oppervlakte water verspreiden. Als wilde planten langs sloten en kanalen dit water opnemen, komt ook gif in het stuifmeel en nectar dat door bijen en hommels wordt verzameld.


1. Bent u bekend met het rapport van Alterra Wageningen “De betekenis van het openbaar groen voor bijen” ?

2. Bent u bekend met het rapport van Alterra Wageningen “Wilde bijen in het stedelijk groen” ?

3. Bent u met mij van mening dat het uiterst belangrijk is de achteruitgang van bijen en bijensoorten een halt wordt toegeroepen?

4. Bent u bereid om te inventariseren hoe het gesteld is met de bijenstand in de gemeente Den Haag?

5. Bent u bereid om samen met een deskundige op bijengebied te zoeken naar mogelijkheden om meer stuifmeel en nectarleverende planten, struiken en bomen in het openbaar groen te plaatsen?

6. Bent u bereid om bij nieuwe aanplant rekening te houden met een grotere diversiteit aan planten, struiken en bomen waaronder ook drachtplanten?

7. Bent u bereid om samen met een deskundige op bijengebied te zoeken naar optimale plekken voor bijenpopulaties in de stad waarbij de strategische plekken worden bepaald aan de hand van een drachtplantenkaart en de bloeitijd van de drachtplanten?

8. Op dit moment zijn er imkers in opleiding die mogelijk geen ruimte hebben voor een bijenvolk. Bent u bereid om samen met imkers pro-actief op zoek te gaan naar geschikte plekken in de stad voor bijenkasten?

9. Bent u bereid om braakliggende terreinen in te zaaien of te laten inzaaien met bloemenmengsels of bloembollen van stuifmeel en nectarleverende planten?

10. Bij snoei en maaiwerkzaamheden wordt reeds rekening gehouden met het broedseizoen van vogels. Bent u daarnaast bereid om de snoei en maaiwerkzaamheden tevens af te stemmen op de bloei van belangrijke gewassen voor insecten?

11. Bent u bereid om een inventarisatie te maken van bestrijdingsmiddelen die op dit moment in Den Haag worden gebruikt en naar aanleiding van deze inventarisatie de middelen die schadelijk zijn voor bijen en bestuivende insecten te weren?

12. Bent u bereid om voorlichting via de website te geven aan de burgers van Den Haag. Een goed voorbeeld hiervan is de website van NewCastle “Bee Aware” http://www.newcastle.gov.uk/be... , waarin de burgers worden voorgelicht over het belang van bijen en de huidige problematiek rond de bijenstand. Ook worden oplossingen aangedragen en tips gegeven over wat men zelf kan doen om de bij te helpen.

13. Bent u bereid om de bijenproblematiek ook onder de aandacht te brengen bij uw collega gemeenten binnen Stadsgewest Haaglanden?

Met vriendelijke groet,


Marieke de Groot
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren
Gemeente Den Haag

Indiendatum: dec. 2010
Antwoorddatum: 11 jan. 2011

Het raadslid mevrouw M.J.E. de Groot heeft op 15 december 2010 een brief met daarin dertien vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 38 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoorden wij deze vragen als volgt.

1. Bent u bekend met het rapport van Alterra Wageningen “De betekenis van het openbaar groen voor bijen”?

Ja.

2. Bent u bekend met het rapport van Alterra Wageningen “Wilde bijen in het stedelijk groen”?

Ja.

3. Bent u met mij van mening dat het uiterst belangrijk is de achteruitgang van bijen en bijensoorten een halt wordt toegeroepen?

Ja. De gemeente draagt op verschillende manieren bij aan de stedelijke bijenstand, onder andere door de natuurlijke delen van de groene hoofdstructuur ecologisch te beheren. Het beheer van deze terreinen is gericht op het toepassen van inheemse planten en struiken. Dit beheer resulteert aantoonbaar in toename van het aantal soorten insecten, waaronder bijensoorten.

4. Bent u bereid om te inventariseren hoe het gesteld is met de bijenstand in de gemeente Den Haag? Het College is bereid in gesprek met betrokken partijen, waaronder de Haagse groenorganisaties, na te gaan of, en zo ja, hoe de bijenstand in Den Haag op vrijwillige basis door hen gemonitord kan worden.

5. Bent u bereid om samen met een deskundige op bijengebied te zoeken naar mogelijkheden om meer stuifmeel- en nectarleverende planten, struiken en bomen in het openbaar groen te plaatsen?

Zowel in het beheer van de ecologische groene hoofdstructuur, als in het bomenbeleid wordt al rekening gehouden met ecologische waarden. In de nota Haagse Bomen is bepaald dat meer verschillende soorten bomen worden geplant, waaronder ook bloesem- en vruchtdragende bomen.

6. Bent u bereid om bij nieuwe aanplant rekening te houden met een grotere diversiteit aan planten, struiken en bomen waaronder ook drachtplanten?

Zie antwoord op vraag 5.

7. Bent u bereid om samen met een deskundige op bijengebied te zoeken naar optimale plekken voor bijenpopulaties in de stad waarbij de strategische plekken worden bepaald aan de hand van een drachtplantenkaart en de bloeitijd van de drachtplanten?

Aangezien in de ecologische groenzones voldoende geschikte leefgebieden voor bijen beschikbaar zijn, is dit overbodig.

8. Op dit moment zijn er imkers in opleiding die mogelijk geen ruimte hebben voor een bijenvolk. Bent u bereid om samen met imkers pro-actief op zoek te gaan naar geschikte plekken in de stad voor bijenkasten?

Het staat imkers die geen ruimte hebben, vrij dit te melden bij de gemeente. In overleg met groenbeheerders kan veelal een passende oplossing worden gevonden.

9. Bent u bereid om braakliggende terreinen in te zaaien of te laten inzaaien met bloemenmengsels of bloembollen van stuifmeel en nectarleverende planten?

We achten het niet verantwoord, gezien de huidige financiële situatie, geld te investeren in tijdelijke voorzieningen. Op braakliggende terreinen ontwikkelen zich vanzelf snel pioniervegetaties die ook gunstig zijn voor bijen.

10. Bij snoei en maaiwerkzaamheden wordt reeds rekening gehouden met het broedseizoen van vogels. Bent u daarnaast bereid om de snoei en maaiwerkzaamheden tevens af te stemmen op de
bloei van belangrijke gewassen voor insecten?

Dit vindt al zo goed mogelijk plaats. Het maai- en snoeibeleid van de gemeente in de ecologische verbindingszones is gericht op het behouden en ontwikkelen van de ecologische waarde van deze gebieden. Insectenrijkdom vormt hier een onderdeel van.

11. Bent u bereid om een inventarisatie te maken van bestrijdingsmiddelen die op dit moment in Den Haag worden gebruikt en naar aanleiding van deze inventarisatie de middelen die schadelijk zijn voor bijen en bestuivende insecten te weren?

In het groenbeheer van Den Haag worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die schadelijk zijn voor bijen en bestuivende insecten.

12. Bent u bereid om voorlichting via de website te geven aan de burgers van Den Haag. Een goed voorbeeld hiervan is de website van NewCastle “Bee Aware” http://www.newcastle.gov.uk/bees, waarin de burgers worden voorgelicht over het belang van bijen en de huidige problematiek rond de bijenstand. Ook worden oplossingen aangedragen en tips gegeven over wat men zelf kan doen om de bij te helpen.

Aangezien voorlichting over bijen niet onder de gemeentelijke verantwoordelijkheden valt, heeft dit geen prioriteit in de gemeentelijke communicatie.

13. Bent u bereid om de bijenproblematiek ook onder de aandacht te brengen bij uw collega gemeenten binnen Stadsgewest Haaglanden?

In het reguliere overleg van gemeentelijke stadsecologen binnen het stadsgewest Haaglanden komen aan flora en fauna gerelateerde onderwerpen reeds aan de orde.


Het college van burgemeester en wethouders,


de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen

Interessant voor jou

Raadsvragen beschoeiing watergangen

Lees verder

Raadsvragen mishandeling Konijn

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer