Schrif­te­lijke vragen Ener­gie­labels kantoor­ge­bouwen

Indiendatum: okt. 2022
Antwoorddatum: 29 nov. 2022

Het raadslid de heer Barker heeft op 10 oktober 2022 een brief met daarin negen vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.

Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) stelt: “Per 1 januari 2023 moet een kantoorgebouw minimaal energielabel C hebben. [...] Voldoet het gebouw dan niet aan de eisen, dan mag u het per 1 januari 2023 niet meer als kantoor gebruiken. Deze verplichting staat in het Bouwbesluit 2012.” (zie Bijlage 1).

Van de 65.000 labelplichtige Nederlandse kantoren, heeft 11% op 1 juli 2022 label D of slechter, zo schat de RVO in (zie Bijlage 2). 41% heeft überhaupt nog geen energielabel. Dat betekent dat ongeveer 52% van alle kantoren nog niet voldoet aan de minimale label C-verplichting. In Den Haag is een vergelijkbaar beeld te zien, volgens de laatste cijfers uit de Vastgoedmonitor (RIS311819).

1. Kan het college aangeven of er gemeentelijke kantoorpanden (in eigen bezit of gehuurd) zijn die nog niet minimaal energielabel C hebben? Zo ja, welke?
De volgende kantoorpanden (kantoor als hoofdgebruiksfunctie), in gebruik door de gemeentelijke organisatie, zijn momenteel afgemeld met een label D of lager:
Tabel staat hier

Naast de kantoren die de gemeente gebruikt, heeft de gemeente ook verantwoordelijkheid voor
kantoren die zij aan derden ter beschikking stelt of verhuurt, en voor kantoren die gebruikt worden
door samenwerkingsverbanden of uitvoerende instanties.

2. Kan het college aangeven of er kantoren zijn die de gemeente aan derden ter beschikking stelt of verhuurt die nog niet minimaal energielabel C hebben? Zo ja, welke?
Ja, dit betreffen de volgende panden:
Tabel staat hier

3. Kan het college aangeven of er kantoren van de gemeente zijn die gebruikt worden door
samenwerkingsverbanden of uitvoerende instanties die nog niet minimaal energielabel C
hebben? Zo ja, welke?
Ja, dit betreft de locatie Telexstraat 3.

4. Wat doet het college om ervoor te zorgen dat deze panden per 1 januari 2023 aan de wetgeving
voldoen?
Het college spant zich in om het vastgoed van de gemeente te verduurzamen, dat is inclusief panden met een kantoorfunctie. Ingevolge artikel 5.11 lid 1 van het Bouwbesluit 2012 moet elk kantoorgebouw per 1 januari 2023 minimaal energielabel C hebben. Uit de integrale nota van toelichting van het Bouwbesluit 2012 volgt dat een kantoorgebouw een afzonderlijk gebouw kan zijn, maar ook een onderdeel van een groter gebouw. In het laatste geval geldt de labelplicht louter voor het kantoorgebouw. Tot een kantoorgebouw worden ook de nevenfuncties gerekend van de kantoorfuncties (bijvoorbeeld een bedrijfsrestaurant of vergaderzalen).

De energielabel C-verplichting geldt echter niet als:
- de gebruiksoppervlakte van de kantoorfuncties (exclusief nevenfuncties) kleiner is dan 50% van
de totale gebruiksoppervlakte van het gebouw;
- de gebruiksoppervlakte van de kantoorfuncties (inclusief nevenfuncties) in het gebouw minder
dan 100 m2 is;
- het gaat om monumenten als bedoeld in de Erfgoedwet of aangewezen monumenten in een
provinciale of gemeentelijke verordening;
- het gaat om een kantoorgebouw dat ten hoogste 2 jaar wordt gebruikt;
- het gaat om een kantoorgebouw dat wordt onteigend of aangekocht in het kader van de
Onteigeningswet;
- het kantoorgebouw geen energie gebruikt om het binnenklimaat te regelen;
- de maatregelen die nodig zijn om energielabel C te realiseren, een terugverdientijd hebben van
meer dan 10 jaar.

Het toepassen van deze bepalingen op de genoemde panden bij vragen 1 en 2 leidt tot het volgende samenvattende overzicht:
Tabel staat hier

Tien gemeentelijke kantoorpanden hebben een monumentale status en zijn daarmee niet verplicht aan de labeleis te voldoen. Dat betekent niet dat er geen ingrepen gedaan zijn/ worden maar de
mogelijkheden op korte termijn zijn beperkt. Op langere termijn is het doel om deze monumentale
panden op schone energie te laten draaien (en de maatregelen te nemen die dat mogelijk maken).

5. Van welke kantoren uit de bovenstaande categorieën verwacht het college dat die per 1 januari
2023 niet aan de minimale label C-verplichting voldoen?
Het college verwacht dat alle genoemde panden op 1 januari 2023 voldoen aan de vereisten omtrent label C.

Hoe gaat het college om met het feit dat die panden per 1 januari 2023 niet meer als kantoor gebruikt mogen worden?
Zie hiervoor.

Indien kantoorpanden niet aan het energielabel C voldoen, mogen zij niet meer gebruikt worden
volgens het Bouwbesluit 2012. Hierdoor kunnen bedrijven en organisaties in de knel komen.

6. Hoe informeert en begeleidt het college bedrijven en andere organisaties bij het voldoen aan
deze wettelijke verplichting?
Via het RVO en de brancheverenigingen, zoals de IVBN, is de afgelopen jaren intensief
gecommuniceerd over de aankomende verplichting. Voorts is deze wetgeving in 2018 in afstemming met de branche tot stand gekomen om voldoende tijd te hebben om e.e.a. in de reguliere onderhoudscyclus mee te nemen. De gemeente heeft het Ondernemersportaal waar kantooreigenaren met vragen over verduurzaming terecht kunnen.

In de praktijk ziet het college dat de (institutionele) beleggers met eigendommen in de prioritaire
gebieden in Den Haag veelal over minimaal het Label C beschikken. Het deel van de kantorenvoorraad dat nog niet over een minimaal een Label C beschikt zijn overwegend kleinere kantoren van particuliere beleggers of eigenaar-gebruikers, leegstaande kantoren of kantoren die op de nominatie staan voor transformatie.

7. In 2018 schatte het college in de kantorenstrategie (RIS300807) dat in 2023 een derde van de
Haagse kantoorgebouwen niet aan de wettelijke normen zou voldoen. Kan het college zijn
actuele inschatting hiervan delen? Voert het college andere acties uit op dit gebied sinds de
kantorenstrategie in 2018 is vastgesteld aangezien 2023 nu veel dichterbij is?
Het college schat in dat er nog steeds sprake zal zijn van een deel van de kantoren dat nog niet voldoet aan de vereisten van label C. Dit op basis van de cijfers van het RVO (zie ook vraag 8). De gegevens met betrekking tot de label C verplichting kantoren zijn ook op te vragen op de website van het RVO (LabelCkantoren (arcgis.com)).

Zie vraag 6 voor de acties in de afgelopen jaren. Voor de acties met betrekking tot handhaving wordt verwezen naar het antwoord bij vraag 8. Verantwoordelijkheid voor het voldoen aan de label C verplichting ligt bij eigenaar.

8. De gemeente heeft met betrekking tot Bouwbesluit (2012) een handhavende taak. Heeft het
college hiervoor al voorbereidende acties ondernomen? Zo ja, welke? En hoe gaat het college
per 1 januari 2023 zijn handhavende taak vormgeven op dit gebied?
Ja. De werving van extra capaciteit voor de uitvoering van deze taak is gestart. Voor het bepalen van de werkvoorraad wordt een lijst van RVO (Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland) gebruikt. Uit die lijst blijkt dat de inschatting van één derde redelijk is uitgekomen, maar we verwachten dat later nog nieuwe panden in beeld komen en dat andere panden er onterecht op stonden. De
handhavingsprocessen worden momenteel ingericht en er wordt gewerkt aan de prioriteitsstelling om zo snel mogelijk milieuwinst te boeken. De handhaving wordt administratief ingevuld, wat bij dit
onderwerp goed mogelijk is. Dat is een traject van waarschuwen, dan opvolgen met lasten onder
dwangsom met uiteindelijk als uiterste middel sluiting. In het jaarplan VTH (Vergunningen, Toezicht
en Handhaving) 2023 zal nader worden ingegaan op dit onderwerp. Over de voortgang zal de raad
jaarlijks worden geïnformeerd in het jaarverslag VTH.

9. Het is mogelijk dat deze wettelijke eis zal leiden tot leegstand van kantoorpanden, terwijl ruimte
schaars is. Heeft het college een actieplan opgesteld waarin wordt uiteengezet hoe hierop
geacteerd gaat worden?
Het college ziet niet in hoe de verduurzaming en verbetering van de kwaliteit van de kantoren voor
huurders leidt tot leegstand. Dit is één van de redenen om juist met handhaving in te zetten op het
voldoen aan de wettelijke eisen. Deze handhavingsdruk zal bij niet voldoen opgebouwd worden. Eerst zal gestart worden met informeren en waarschuwen, vervolgens zal er opgetreden worden met dwangsommen. Daarbij worden redelijke termijnen gehanteerd, waarbinnen herstel van de
overtreding mogelijk is.

Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,

Ilma Merx Jan van Zanen