Schrif­te­lijke vragen Mili­eu­ver­vuiling door siga­ret­ten­peuken

Indiendatum: 26 okt. 2022
Antwoorddatum: 6 dec. 2022

De raadsleden de heer Smit en mevrouw Klokkenburg-Reedeker hebben op 26 oktober 2022 een brief met daarin twaalf vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Sigarettenpeuken zijn zeer vervuilend. De filters bevatten giftige stoffen die in het water en het milieu terecht komen. Een peuk vervuilt maar liefst 1000 liter water. Ook bestaan de filters uit microplastics die bijdragen aan de plasticsoep. Dit heeft gevolgen voor de waterkwaliteit en voor het onderwaterleven. Regelmatig worden microplastics en chemicaliën teruggevonden in onderwaterleven en andere (zee)dieren. In Nederland belanden gemiddeld naar schatting miljarden peuken op straat en zijn peuken een van de grootste vormen van plasticvervuiling.

1. Is het college het met de Partij voor de Dieren en de ChristenUnie/SGP eens dat sigarettenpeuken grote gevolgen hebben op onze leefomgeving en ook de Noordzee?
Ja.

2. Welke concrete maatregelen neemt het college momenteel om de verontreiniging van de stad en ons water door sigarettenpeuken aan te pakken?
Op diverse plekken in de stad zijn asbakken aan de afvalbakken bevestigd. Dit is bijvoorbeeld het geval op de boulevard in Scheveningen en in bepaalde delen van de stad. Aanvullend is gedurende de campagne Schoon, doen we toch gewoon? aandacht besteed aan fijn zwerfafval, waar sigarettenpeuken onderdeel van uitmaken. De medewerkers van buurtserviceteams maken dagelijks de straten schoon. Hierbij worden met bezems, Gluttons en veegwagens ook sigarettenpeuken opgeruimd.

Tot slot wordt momenteel onderzocht op welke wijze de gemeente de aanpak kan verbeteren, waarbij ook wordt gekeken naar mogelijke preventieve maatregelen.

3. Is het college het met de Partij voor de Dieren en de ChristenUnie/SGP eens dat het invoeren van rookvrije zones in de stad helpt om roken te ontmoedigen?
Het college is van mening dat het invoeren van vrijwillige rookvrije zones in de stad kan helpen als ontmoediging en tegen vervuiling.

Bij scholen geldt een informeel rookverbod. Het college kan ervoor kiezen rookvrije zones op te
nemen in de APV. Net als in Groningen. Daar zijn aanpassingen gedaan in de APV waardoor in de
openbare ruimte rookvrije zones kunnen worden aangewezen. Bijvoorbeeld bij ziekenhuizen.
Instellingen in de gemeente kunnen zelf een rookvrije zone aanvragen.

4. Is het college bereid om het voorbeeld van Groningen te volgen om een aanpassing te doen in de APV en zodoende zones in de openbare ruimte rookvrij te verklaren? Zo nee, waarom niet?
Nee. Het invoeren van een rookverbod in de openbare ruimte is in strijd met de Tabaks- en
rookwarenwet, daarin staat beschreven op welke wijzen een rookverbod kan worden ingesteld.
Daarnaast verplicht het opnemen van een dergelijke maatregel in de APV de gemeente om bij
overtredingen handhavend op te treden. De gemeente Groningen geeft aan niet te zullen handhaven op deze maatregel vanwege een beperkt aantal handhavers. Ook in de gemeente Den Haag is het aantal handhavers te beperkt om een dergelijke maatregel effectief te kunnen handhaven.

5. Kan het college al dan niet informeel, ook rookvrije zones instellen bij tram en bushaltes? Zo
nee, waarom niet?
Zie beantwoording vraag 4.

Het gebruik van Single use plastics is tijdens festivals verboden. Voor andere veel voorkomende
vervuilende plastics is in het locatiebeleid voor evenementen opgenomen dat er
bewustwordingsmaatregelen worden getroffen voor consumenten tijdens evenementen. De
sigarettenfilters waarin microplastics bevinden vallen daar ook onder.

6. Wat voor bewustwordingsmaatregelen, waar in het locatiebeleid voor evenementen naar wordt
gerefereerd, worden hiermee bedoeld?
Dit betreffen bewustwordingsmaatregelen van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat; hier
wordt naar verwezen in de infographic over de Europese SUP-richtlijn van het Ministerie die ter
kennisname in het locatiebeleid is opgenomen. Zie hieronder:
Afbeelding staat hier (pagina 3)

7. Kan het college in het locatiebeleid voor evenementen opnemen dat organisatoren van
evenementen in Den Haag moeten voldoen aan maatregelen om sigaretten vervuiling tegen te
gaan? Denk bijvoorbeeld aan het verplichten van een sigarettenkoker voor bezoekers van
evenementen. Zo nee, waarom niet?
Volgens de Europese Single Use Plastic (SUP) richtlijn treedt in januari 2023 de Uitgebreide
Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) voor tabaksproducten met filters in werking. De UPV stelt
dat de producenten van producten die onder de SUP vallen de kosten vergoeden voor het opruimen en verwerken van zwerfafval, bewustwordingsmaatregelen rondom zwerfafval en de openbare afvalinzameling van peuken. Deze vergoeding wordt uitgekeerd aan de gebiedsbeheerders van openbare ruimte (zoals gemeenten, provincies en waterschappen) die deze kosten maken.

Het college zal geen aanvullende verplichtingen aan evenementenorganisatoren opleggen omtrent
sigarettenvervuiling. De organisatoren worden wel optimaal gefaciliteerd in de Haagse
duurzaamheidskring Evenementen en Festivals, waar het thema grondstoffen (afval, gebruik plastic) een van de belangrijkste thema’s is waarbinnen organisatoren concrete stappen zetten om hun evenementen te verduurzamen.

Tijdens een opruimactie van Stichting de Noordzee werden deze zomer in twee weken tijd 86.954
sigarettenpeuken van het Nederlandse strand afgehaald door vrijwilligers. Bij de opruimactie op het strand van Scheveningen waren dat er maar liefst 12.867. Sigarettenpeuken zijn moeilijk te
verwijderen bij het schoonmaken van het strand. Stichting de Noordzee is een “peuken-petitie”
gestart om aandacht te vragen voor dit probleem en wil strandgemeenten oproepen actie te
ondernemen.

8. Wat doet het college om ervoor te zorgen dat er minder peuken op onze stranden terechtkomen?
Zie beantwoording vraag 2.

9. Is het college het, gezien het feit dat er 12867 peuken op het strand van Scheveningen zijn
gevonden, met de Partij voor de Dieren en de ChristenUnie/SGP eens dat er meer moet
gebeuren om te voorkomen dat peuken op het strand c.q. in zee terecht komen?
Ja.

10. Zijn er bij het college andere cijfers bekend of is er een inschatting te maken hoeveel
sigarettenpeuken er op de Haagse stranden liggen?
Er zijn bij het college geen cijfers bekend over hoeveel sigarettenpeuken er op de Haagse stranden
liggen. In de Mariene Strategie voor het Nederlandse deel van de Noordzee 2022-2027 (deel 3) staat dat er in 2019 per 100 meter strand 140 items werden aangetroffen. Het is op basis van de beschikbare gegevens niet mogelijk om te bepalen hoeveel sigarettenpeuken dit gemiddeld betrof.

11. Is het college het met de Partij voor de Dieren en de ChristenUnie/SGP eens dat het invoeren
van rookvrije zones aan het strand helpt om roken te ontmoedigen en daarmee dus ook helpt
tegen vervuiling door sigarettenpeuken op het strand? Zo nee, waarom niet?
Het college is van mening dat het invoeren van vrijwillige rookzones op de stranden kan helpen als
ontmoediging en tegen vervuiling.

12. Stichting de Noordzee adviseert kustgemeenten in te zetten op rookvrije zones op stranden,
zoals bijvoorbeeld in Renesse en in Noordwijk. Kan het college rookvrije zones op de Haagse
stranden opnemen in de APV? Zo nee, waarom niet?
Zie beantwoording vraag 4.

Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,

Ilma Merx Jan van Zanen