Schrif­te­lijke vragen over steriele plant­soenen

Indiendatum: mei 2017
Antwoorddatum: 24 mei 2017

Het raadslid mevrouw Teunissen, heeft op 20 mei 2017 een brief met daarin vijf vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

De Partij voor de Dieren is erop geattendeerd dat Den Haag vol staat met steriele cultivars (cultivated varieties, geteelde variëteiten) van bomen en struiken die geen stuifmeel en nectar produceren en daarmee geen ecologische waarde hebben voor vlinders, bijen, zweefvliegen en andere bestuivers. Zo staan er op de middenberm van de Pompstationsweg dubbelbloemige kastanjes (zie de afbeeldingen). Ook zijn de wijk Leidschenveen en de Badhuisweg, bijvoorbeeld, bezaaid met steriele Prunussen waar bestuivers niet naar omkijken en in Leidschenveen zijn tevens steriele rozenstruiken te vinden die door bestuivers volstrekt genegeerd worden.

1. Klopt het volgens het college dat de Haagse groenvoorzieningen op veel plaatsen aangeplant worden met steriele cultivars?

Nee, dat klopt niet.

2. Kan het college uitleggen hoe de keuze aangaande welke plantensoort en –cultivar wordt aangeplant in de groenvoorzieningen tot stand komt? Op basis van welke criteria wordt deze keuze gemaakt?

Het Haagse groen vervult veel uiteenlopende functies waarvan de ecologische functie er één is. Andere functies zijn bijvoorbeeld de beleving, verkoeling, waterretentie, luchtzuivering, verkeersbegeleiding, stedebouwkundige ordening en het vastleggen van CO2.
Inheemse bomen zoals bijvoorbeeld eiken maar ook uitheemse bomen zoals platanen vervullen veel van deze functies tegelijk waarbij eiken een hogere ecologische waarde hebben maar in het straatprofiel slecht groeien en platanen een lagere ecologische waarde vervullen maar goed bestand zijn tegen de moeilijke omstandigheden in een straatprofiel.

Door het veranderende klimaat en om risico’s te spreiden in verband met ziekten en plagen, wordt een zo breed mogelijk sortiment aan bomen en struiken aangeplant. De locatie van de boom bepaalt in belangrijke mate de soortkeuze. In ecologisch waardevolle zones of in de bossen worden soorten geselecteerd op het inheemse voorkomen en de meerwaarde voor flora en fauna. Bomen in kleine woonstraten worden geselecteerd op grootte, groeikracht in verharding en de belevingswaarde voor direct omwonenden. Bloeiende bomen in woonstraten, ook al zijn die niet altijd inheems, vervullen vaak ook prima een functie voor bijen. De genoemde prunussen zijn niet steriel maar vervullen een drachtfunctie voor bijen evenals de valse christusdoorns die enkele jaren geleden zijn geplant aan de La Reyweg. De prunussen dragen alleen geen vruchten.

Op de Pompstationsweg staan meer dan tien verschillende boomsoorten, totaal gaat het om ca. 200 bomen waarvan 26 kastanjebomen. Tien van deze kastanjes zijn dubbelbloemige, deze produceren stuifmeel en nectar maar minder dan de andere exemplaren.
Bij het opstellen van beplantingsplannen wordt rekening gehouden met de hoofdfunctie van de beplanting. De beplantingsplannen worden afgestemd met de gemeentelijke groenbeheerders en bij ecologisch waardevolle zones met de stadsecologen.

3. Kan het college deze keuze maken, sturen of beïnvloeden? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?

Ja, zie antwoord op vraag 2.

In het coalitieakkoord hebben de coalitiepartijen afgesproken te “investeren in vitaal groen en in ecologisch beheer” (p. 24). Ecologisch groenbeheer houdt onder meer in dat wordt gekozen voor ecologisch waardevolle soorten, die de biodiversiteit bevorderen. In veel gevallen zal dit inheemse soorten betreffen, hoewel er ook zeker ecologisch waardevolle exoten zijn. Ecologisch groenbeheer houdt ook in dat wordt gekozen voor wildtypes (niet-gekweekte natuurvormen) die stuifmeel en nectar produceren. Steriele cultivars, inheems of exotisch, hebben voor bestuivende insecten geen ecologische waarde, waaruit volgt dat zij hoe dan ook geen plaats hebben in ecologisch beheerde groenvoorzieningen.

4. Is het college bereid vast te leggen dat in de Haagse groenvoorzieningen voortaan bij nieuwe of vervangende beplanting in alle gevallen wordt gekozen voor plantensoorten die op hun bestemming ecologisch waardevol zijn voor bestuivende insecten?

Nee, zoals bij de beantwoording van vraag 2 is toegelicht vervult het Haagse groen meerdere functies waarvan ecologie er een is, daarbij is aangeven dat in ecologisch waardevolle zones of in de bossen soorten geselecteerd worden op het inheemse voorkomen en de meerwaarde voor flora en fauna. In veel delen van de stad is het noodzakelijk om een zo’n breed en gevarieerd mogelijk assortiment aan bomen en struiken toe te passen. Daarmee wordt voorkomen dat bij ziekten zoals de paardenkastanjebloedingsziekte, de iepziekte of de essentaksterfte, grote gaten worden geslagen in het bomenbestand.
De “Sortimentslijst” van toe te passen bomen in Den Haag wordt op dit moment geactualiseerd. De stadsecologen zijn betrokken bij de actualisatie waarbij per soort de ecologische meerwaarde wordt aangegeven. Met deze sortimentslijst kunnen vervolgens per locatie weloverwogen keuzes worden gemaakt ten aanzien van zowel de ecologische als andere functies.

5. Is het college bereid vast te leggen dat in de Haagse groenvoorzieningen voortaan bij nieuwe of vervangende beplanting in alle gevallen wordt gekozen voor wildtypes van plantensoorten in plaats van cultivars?

Nee, zie antwoord op de vragen 2 en 4.

Het college van burgemeester en wethouders,