Schrif­te­lijke vragen stand van zaken klimaat­ver­dragen en -conve­nanten

Indiendatum: mei 2017
Antwoorddatum: 24 mei 2017

De raadsleden de heren Kapteijns en Oudshoorn en de dames Teunissen, Toeters, Zandstra en Van der Bijl hebben op 24 mei 2017 een brief met daarin 14 vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Om de klimaatdoelstellingen van het Parijs-akkoord te halen, zijn intenties niet genoeg. Het zijn daden die tellen. Het is goed dat de gemeente zich de afgelopen jaren heeft aangesloten bij een reeks netwerken, verdragen en convenanten waarin steden zich committeren aan maatregelen om emissies van broeikasgassen in de stad te reduceren, de stad aan te passen aan een veranderend klimaat en daarmee ongewenste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen. Het is echter in veel gevallen onduidelijk of en op welke manier Den Haag invulling geeft aan de gemaakte (internationale) afspraken.
Voor het halen van de Haagse 1,5 graad-doelstelling is het van essentieel belang om inzicht te hebben in hoe we als stad op weg zijn, onszelf daar scherp op houden en dit goed te communiceren richting samenwerkingspartners binnen en buiten de gemeente, burgers en andere overheidslagen.

1. Den Haag heeft zich de afgelopen jaren bij veel netwerken m.b.t. klimaatverandering aangesloten en zich gecommitteerd aan het halen van een reeks doelstellingen. De gemeente sloot zich onder andere aan bij het Convenant Mayors, de Climate Alliance, Eurocities Declaration, Compact of Mayors en diverse Green Deals. Kan het college een volledig overzicht geven van de netwerken, verdragen en convenanten op het gebied van klimaatverandering waar de gemeente Den Haag momenteel bij is aangesloten?

Ja. Den Haag doet mee aan formele (internationale) samenwerkingsverbanden en meer werkgroepachtige verbanden. Den Haag is lid van de volgende (inter)nationale samenwerkingsverbanden die zich onder meer richten op klimaatproblematiek: Compact of Mayors, Convenant of Mayors, Climate alliance, Eurocities, 100 Risilient Cities, het Global Parliament of Mayors en het Klimaatverbond NL. Daarnaast wordt door Den Haag aan diverse werkgroepen en kennisnetwerken die zich richten op klimaatproblematiek deelgenomen. Voorbeelden zijn het bestuurlijk overleg G4 Milieu en Duurzaamheid, de Commissie Milieu en Mobiliteit van de VNG, de werkgroep inpassing geothermie in gebouwde omgeving (ministerie EZ), Regionale geothermie alliantie, Informeel netwerk energie van de MRDH, de Programmaraad programmabureau warmte-koude Zuid-Holland en het landelijke Warmtenetwerk.

2. Kan het college aangeven wat de doelstellingen van de verdragen etc. zijn, hoe deze doelstellingen door Den Haag zijn ingevuld, en in hoeverre de doelstellingen van de netwerken en de doelstellingen van Den Haag zijn behaald?

De inzet van Den Haag in deze netwerken is pragmatisch: hoe kunnen deze netwerken ons verder helpen met het realiseren van onze eigen doelstelling. De deelname aan netwerken en samenwerkingsverbanden is er daarom op gericht om kennis en ervaring uit te wisselen met andere steden, partners te vinden voor Europese subsidieprojecten en invloed uit te oefenen op Europese regelgeving. Bovendien draagt de deelname bij aan het internationale profiel van Den Haag. Het resultaat van alle inspanningen van Den Haag is uiteindelijke terug te zien in de topindicator CO2-reductie.

3. Bij welke Green Deals met betrekking tot klimaatverandering is de gemeente Den Haag momenteel aangesloten? Wat heeft de gemeente tot nu toe bereikt in het kader van deze Green Deals?

Green deal Zero emission stadslogistiek (ZES)
In het kader van deze Green deal heeft de gemeente den Haag zich in oktober 2016 aangesloten bij de Rijkshub. Dit is een initiatief om de vrachtstroom voor de Rijksgebouwen en gemeentelijke gebouwen te bundelen en vanaf een of meerdere centrale distributiecentra (hub’s) met schonere voertuigen te laten bezorgen. De bevoorrading van onze eigen gebouwen (Spui en Fruitweg) vindt vooral plaats met schonere voertuigen (aardgas en elektrisch). De kennis en ervaring hiermee wordt ook ingebracht in het project de Rijkshub.

Green deal autodelen
In Den Haag heeft dit geleid tot het Testrijders project waarbij er 20 elektrische deelauto’s in de stad rond rijden, een stadsbrede parkeervergunning en tot de toekenning van de autodeel award 2016. Den Haag was in 2016 de stad met grootste stijging van het aantal deelauto's per inwoner.

Green deal Het Nieuwe Draaien
In Den Haag heeft de gemeente met Shell en BAM Infra afgesproken om bij de bouw van de Rotterdamsebaan GTL brandstof te gebruiken waardoor minder luchtvervuiling optreedt.

Green deal Aardgasloze wijken
Den Haag heeft Zuid-West als case ingebracht in deze green deal en werkt die nu verder uit met de partners in het netwerk van de green deal.

Citydeal klimaatadaptatie
In deze samenwerking wordt vooral kennis gedeeld en zijn nog geen concrete resultaten bereikt.

4. Bij welke Green Deals gerelateerd aan klimaatverandering en klimaatadaptatie is de gemeente Den Haag (nog) niet aangesloten? Waarom niet? Wat doet de gemeente met de kennis en ervaring die in deze Green Deals wordt opgedaan?

Een overzicht van alle green deals kunt u vinden op www.greendeals.nl. Deelname aan een green deal is niet vrijblijvend. Het college maakt daarom steeds een afweging of de inzet van menskracht en middelen opweegt tegen de mate waarin de betreffende green deal bij kan dragen aan onze doelstellingen. In totaal zijn er 121 green deals gericht op energie en 17 gericht op klimaat. Den Haag neemt geen deel aan een green deal als daar geen meerwaarde aan te ontlenen is. Er zijn bijvoorbeeld green deals die zich niet lenen voor gemeentelijke deelname of die gericht zijn op bepaalde regio’s.

Ook wordt er overwogen om eventueel later aan een green deal deel te nemen. De resultaten van alle green deals bereiken de gemeente via netwerken zoals de VNG. Uiteraard gebruikt het college die resultaten om van te leren in het Haagse.

5. Op dit moment is niet op de gemeentewebsite te zien welke concrete doelen met betrekking tot klimaatverandering die zijn gesteld in de convenanten, netwerken en verdragen én welke in eigen beleid zijn bereikt. Een rapportage kan helderheid bieden. Is het college bereid de gemeenteraad periodiek te informeren over de voortgang, waarin duidelijk te zien is wat Den Haag heeft afgesproken en wat de inschatting is van hoe ver de stad is met het nakomen van haar afspraken op het gebied van klimaatverandering?

Het college rapporteert jaarlijks via de begrotingssystematiek aan de raad over de inspanningen in relatie tot klimaatverandering. In het jaarlijkse milieu- en duurzaamheidsverslag wordt gedetailleerd gerapporteerd over de voortgang en bereikte resultaten. Het verslag over 2016 ontvangt u binnenkort. Het college stelt voor om vanaf 2017 in het milieu- en duurzaamheidsverslag extra aandacht te besteden aan de resultaten die bereikt zijn (inter)nationale samenwerkingsverbanden.

10. In 2011 heeft Den Haag het "Convenant of Mayors" gesloten. De cijfers die de website van het convenant over Den Haag toont, zijn sterk verouderd, zie: http://www.covenantofmayors.eu/about/signatories_en.html?city_id=282&seap. Wat heeft het college tot nu toe gedaan in het kader van het Convenant of Mayors? Is het college bereid ervoor te zorgen dat de cijfers op deze pagina zo snel mogelijk volledig en actueel zijn?

6. Op welke wijze is geborgd dat bij alle netwerken en verdragen waarbij Den Haag is aangesloten de meest recente data worden getoond?

7. Den Haag sloot zich in 2015 aan bij het 'Compact of Mayors’. Dit Compact gaat uit van een drie jaar durend traject waarin de deelnemende stad concrete doelen stelt, de uitstoot van broeikasgassen gaat meten en monitoren en concrete actieplannen opstelt om de broeikasgassen terug te dringen. Op de website blijkt dat Den Haag van de te volgen stappen nog bezig is met de inventarisatie en nog geen doelstellingen of actieplannen heeft gepresenteerd, zie: https://www.compactofmayors.org/cities/hague/. Op welke manier heeft Den Haag invulling gegeven aan de commitment ten aanzien van de Compact of Mayors? Kan het college aangeven in hoeverre zij al voor dit project doelstelling en actieplannen heeft gemaakt? Kan het college ervoor zorgen dat de Haagse data zo snel mogelijk op de site van de Compact of Mayors komen te staan?

De antwoorden op de vragen 6, 7 en 10 hebben veel overlap en worden daarom gezamenlijk gegeven.
De gegevens die bij samenwerkingsverbanden over Den Haag bekend zijn, zijn inderdaad niet altijd actueel. Omdat niet alle netwerken standaard om actuele data vragen en die data per netwerk verschillend zijn, is het mogelijk dat de data op die sites niet tijdig worden geactualiseerd. Overigens is bijvoorbeeld de CO2 scanner voor de topindicator CO2 emissie zo opgesteld dat die wel de data kan genereren voor bijvoorbeeld het Convenant of Mayors. Voor het Compact of Mayors heeft Den Haag haar commitment onderbouwd met de Energievisie en het Klimaatplan. Beide documenten worden geactualiseerd met de nieuwe Energietransitiestrategie die binnenkort aan uw raad wordt voorgelegd. Zodra dat is vastgesteld kan ook de Haagse data bij deze netwerken geactualiseerd worden.

9. Den Haag maakt deel uit van het netwerk ”Eurocities”. Hiervoor heeft de gemeente o.a. een werkgroep "Air quality, climate change & energy efficiency” opgezet. Uit wie bestaat deze werkgroep? Wat heeft deze werkgroep tot nu toe bereikt?

Gemeente Den Haag is lid van de werkgroep "Air quality, climate change & energy efficiency” van Eurocities. Doel van onze deelname aan de werkgroep en het Environmental Forum is kennisuitwisseling met andere grote steden over klimaat, energie en luchtkwaliteit en welke maatregelen steden hierin kunnen nemen. Daarnaast zijn we direct op de hoogte van Europese beleidsontwikkelingen en is er door bijvoorbeeld door het lidmaatschap van de Stakeholder Expert Group van de Europese Commissie, direct input mogelijk op het Europese beleid. De werkgroep bestaat uit diverse grote Europese steden, waaronder ook de Nederlandse G4 steden. Voorzitters van de werkgroep zijn Utrecht en Londen.

Op gebied van klimaat en energie efficiëntie heeft de werkgroep bijgedragen aan:

• Monitoren en input leveren op de EU Strategy for climate adaptation
• Kennisuitwisseling en opstellen best practices op gebied van klimaat mitigatie en adaptatie initiatieven in steden
• Onder de aandacht brengen van de rol en visie van steden in de Energie Unie en het Clean energy package (waaronder input op de Energy Performance of Building Directive, Energy Efficiency Directive, Renewable Energy Directive, Governance, Eco-design)
• Kennisuitwisseling en opstellen best practices op gebied van energie efficiëntie initiatieven in steden

11. In 2014 is de wethouder Duurzaamheid uit de Raad van Bestuur van de Climate Alliance gestapt. Wat was hiervan de reden? Is Den Haag nog steeds partner van de Climate Alliance? Zo nee, waarom niet? Wat voor handelingen heeft het college verricht in het kader van de Climate Alliance?

Agenda technisch was deze bestuursfunctie niet te combineren met de portefeuille SWDC. De bestuursvergaderingen worden op donderdagen gehouden en dit viel de eerste vergaderingen al samen met voor de portefeuille SWDC belangrijke besprekingen in de gemeenteraad. Overigens is er nog steeds een goede relatie met het secretariaat van Climate Alliance in Brussel. Dit is onder andere van belang voor het vinden van Europese subsidiepartners.

12. Vorige maand kwam een rapport uit van het C40-stedenverband, waarin wordt aangegeven wat steden moeten doen om de 1,5 gradendoelstelling te halen. Het rapport concludeert dat steden in de periode 2017-2020, dus op zeer korte termijn, beslissende maatregelen moeten nemen om deze doelstelling nog te kunnen halen. Is Den Haag uitgenodigd voor dit stedenverband? Is het college bereid om bij het C40-stedenverband aan te geven graag aan te willen sluiten?

Rotterdam en Amsterdam zijn de twee Nederlandse c40 megasteden. Den Haag is niet gevraagd om deel te nemen maar via ons lidmaatschap van Compact of Mayors zijn wij indirect wel betrokken. Binnen de G4 en MRDH wordt in het algemeen informatie gedeeld over samenwerkingsverbanden zoals C40. Het college is daarom van mening dat Den Haag voldoende aansluiting heeft bij de C40.

13. Het C40-stedenverband is geïnitieerd door burgemeesters. Een van de doelstellingen is dat de burgemeester van elke deelnemende stad in 2020 een robuust klimaatactieplan heeft opgesteld dat overeenkomt met de doelstellingen in het Akkoord van Parijs (een maximale temperatuurstijging van 1,5 graden).
C40 steunt daarnaast burgemeesters die internationaal een prominente positie willen innemen in klimaatactie. C40 heeft ook women4climate opgericht, waarin alle vrouwelijke burgemeesters die actief zijn voor het klimaat verenigd zijn. Is de burgemeester bereid om een prominente positie in te nemen in de strijd tegen klimaatverandering binnen het C40-stedenverband? Zo ja, op welke wijze gaat zij daar invulling aan geven?

De burgemeester heeft grote betrokkenheid bij de gevolgen van klimaatverandering en zal zich ook vanuit haar functie hiervoor inzetten.

14. Den Haag is ook lid van veel organisaties en netwerken die invloed hebben op de klimaatdoelstellingen van Den Haag. Kan de gemeente een overzicht geven van de klimaatdoelstellingen die deze organisaties en netwerken nu hanteren, of aangeven dat zij nog geen klimaatdoelstellingen hanteren? Kan, na inventarisatie van deze klimaatdoelstellingen, bij organisaties of netwerken die geen of een lagere doelstelling hebben dan die van Den Haag, aangegeven worden wat Den Haag gaat doen om deze doelstellingen op het niveau van Den Haag te krijgen?

Het college is van mening dat de gemeente in samenwerkingsverbanden het goede voorbeeld moet geven. Daarmee motiveert de gemeente andere organisaties en samenwerkingsverbanden tot ambitieuze doelstellingen. Op veel websites van organisaties zijn de doelstellingen te vinden. Het college ziet het niet als haar taak om de doelstellingen van deze organisaties op het niveau van Den Haag te brengen. Het college zet liever de Haagse ambtenaren in om aan de eigen doelstelling te werken.

Het college van burgemeester en wethouders,