Bijdrage Afval­debat


Commissie Leef­om­geving

23 november 2023

Voorzitter,

Ten eerste dank aan de insprekers:

  • Kan de wethouder toezeggen dat er gezocht wordt naar een andere locatie voor de containers bij het herinrichten van de Theresiastraat en per wanneer zou dat zijn? Is er een tussentijdse oplossing te bedenken?

  • Probleem van stankoverlast van ORACs is ook niet nieuw. Logisch, want afval stinkt nou eenmaal, maar zou er niet meer kunnen gebeuren om - zeker in de zomer - de containers beter schoon te houden?

  • Ook benieuwd of de wethouder in kan gaan op het probleem met melden. Ik weet dat de My clean city app inmiddels beter werkt, maar is het voor bewoners die via een computer of via sociale media melden ook te doen? Graag een reactie.

Vandaag spreken we weer over afval; een onderwerp dat de stad en dus de raad al jaren bezighoudt. Steeds meer afval belandt op straat en in onze grachten. Microplastics en gifstoffen vervuilen onze leefomgeving. Ook de natuur en de dieren zijn hier de dupe van. De Partij voor de Dieren is dus blij dat er een 50-actiepuntenplan klaarligt om uitgevoerd te worden. Mijn complimenten voor dit brede plan, maar dit had wel een raadsvoorstel moeten zijn. Ik sluit me aan bij D66 op dat punt. Ergens moet ik een beetje lachen om de out-of-the-box maatregelen zoals ORACS met citroengeur en vuilniszakken met oogjes, maar ik ben benieuwd wat er allemaal wel en niet Ook is het mooi om punten uit ons initiatiefvoorstel ‘Plastic is not fantastic’ terug te zien in het plan, zoals de bubble barrier en het verbeteren van de samenwerking op het gebied van zwerfafval in het water met o.a. het Hoogheemraadschap Delfland. Ook zijn we blij met de extra aandacht voor het afvalprobleem in Laak, waar de bewoners al jaren schreeuwen om oplossingen. Ik ben ook benieuwd of de wethouder iets zien in de suggestie van inspreker Visser over straatvegers verantwoordelijk maken voor hun stukje straat en het verspreiden van fysieke afvalagenda’s.

Straatvuil (ook rekenkamer)

De Rekenkamer geeft een aantal waardevolle punten mee over dit nieuwe Aanvalsplan, dank daarvoor. We hebben als raad hun rapport Schoon op papier vastgesteld, dus het lijkt mijn fractie niet meer dan logisch dat we de nieuwe aanpak in lijn brengen met hun aanbevelingen. Daarom een paar vragen:

  • De Rekenkamer wijst erop dat de nieuwe indicatoren per vuilsoort nu op stadsniveau is, terwijl er juist geconstateerd is dat het waardevol is om op kleinere schaal dat inzicht te hebben. Zo kunnen we goed bepalen waar extra inzet nodig is om rondslingerend afval te voorkomen. Is het college bereid om per stadsdeel te rapporteren? Of bijvoorbeeld specifiek voor locaties waar veel afvaloverlast is?

  • Wat betreft het onderzoek naar achterliggende oorzaken: kan de wethouder aangeven aan welke tijdspanne we moeten denken? Wordt de raad ook meegenomen in of geïnformeerd over de onderzoeksopzet? Verwacht het college ook dat tussentijds al inzichten uit het onderzoek toegepast kunnen worden?

De Partij voor de Dieren is blij met de tweesporenaanpak. Alleen opruimen is, helaas, dweilen met de kraan open. We moeten het aanpakken bij de bron. Zooi die niet geproduceerd en gekocht wordt, belandt ook niet op straat. Mijn fractie zou dan ook graag nog iets meer willen zien op dit spoor. Zullen we daar meer over zien in de nota Plastic en de nota circulaire economie? Ik heb ook wat vragen en suggesties:

  • Waarom wordt gewacht met handhaven op de 25-meter aanpak tot de Omgevingswet in gaat? Dit kan al prima onder de huidige wetgeving.

  • Statiegeld op flesjes en blikjes is een geweldig idee, maar de infrastructuur van retourneren moet wel op orde zijn. Wat kan de gemeente doen om supermarkten en andere inleverpunten te stimuleren dit te verbeteren?

  • Wanneer gaat de pilot doneerrringen in? Onze collega’s in Breda hebben laten weten dat ringen zonder informatiecampagne niet goed werken. Gaat Den Haag bijvoorbeeld bestickering gebruiken om mensen in te lichten over het gebruik van de ringen?

  • Mijn fractie heeft nog een suggestie in het kader van gedragsverandering en afvalaanpakkers, namelijk WePlog, een tool die de gemeente kan inzetten om bewoners te motiveren hun buurt schoon te ploggen.

Nascheiding en GFT

Dan afvalscheiding, voorzitter. Eerder dit jaar uitten we al onze zorgen over het puur inzetten op nascheiden, aangezien het zelf scheiden van afval aantoonbaar bijdraagt aan het bewustzijn van mensen. De wethouder schrijft dat het na de brand bij AVR nog belangrijker is dat bewoners hun afval goed scheiden. Is de wethouder met de Partij voor de Dieren eens dat dit verwarrend is voor inwoners van Den Haag? Kan de wethouder aangeven hoe lang het nog gaat duren voordat nascheiding weer mogelijk is? Wat wordt er in de tussentijd gedaan om ervoor te zorgen dat niet onnodig veel afval verbrand wordt?

Met onze aangenomen motie “zet in op gescheiden afvalinzameling” heeft de raad gevraagd om duidelijk te communiceren over de veranderingen. Het communicatieplan heeft ons hier niet in gerustgesteld, en dat blijkt ook wanneer je nu gaat kijken naar de plekken waar PMD containers zijn overgezet. Waarom is daar niet aangegeven waar de dichtstbijzijnde PMD container is, zoals de motie vraagt?

Onze fractie is blij om in het coalitieakkoord terug te zien dat er extra wordt ingezet op GFT inzameling. Wat is de stand van zaken hiervan? Hoeveel oud-PMD containers zijn er omgezet naar GFT? En welke acties worden er nog meer genomen om GFT inzameling te bevorderen? Is hier bijvoorbeeld ook gedacht aan samenwerking met volkstuinen of andere plekken waar ze compost kunnen gebruiken?

Circulair

Tot slot, voorzitter, nog even over circulariteit. De Partij voor de Dieren is een groot voorstander van circulaire economie, maar dan moet er meer gebeuren dan afval ‘grondstof’ gaan noemen, natuurlijk. Daarvoor moet je mensen prikkelen om ook echt anders te gaan kijken. De Partij voor de Dieren zou het liefst in iedere wijk een locatie hebben waar mensen hun ongebruikte en kapotte spullen naartoe kunnen brengen, waar een kringloop of weggeefwinkel, een upcycle werkplaats en een repair café in zitten.

Hoe denkt de wethouder daar over? Zou dat een pilot kunnen zijn in bijvoorbeeld de Binckhorst, bij de HMS of in Zuid West? In sommige steden gebeurt het al dat er bij het de grofvuil afvalstraat ook een kringloop is, waar ook mensen rondlopen om spullen die nog goed zijn in te nemen. Is de wethouder bereid te kijken of hier mogelijkheden voor zijn bij de Haagse Milieu Service? En dan direct ook bezien hoe de milieustraat beter toegankelijk kan worden gemaakt voor mensen die hun grofvuil willen wegbrengen met een bakfiets?

Als we willen dat afval echt gezien wordt als grondstof, moeten we daar ook een beetje ons best voor doen.