Bijdrage Program­ma­re­kening 2023

Inhoudsopgave

• Gemeenteraad
• Economie
• Duurzaamheid, milieu en energietransitie
• Buitenruimte
• Cultuur en Bibliotheken
• Sport
• Zorg, Welzijn, Jeugd en Volksgezondheid
• Werk en Inkomen
• Stadsontwikkeling en Wonen
• Grondbeleid
• Stadsdelen, Integratie en Dienstverlening
• Financiën

Gemeenteraad

Economie

Voorzitter,

Nu Den Haag de termen ‘economische bloei’ en ‘brede welvaart' heeft omarmd, is het hoog tijd om ook helder te definiëren wat we hier nu precies mee bedoelen. Want zolang alles nog gemeten wordt in geld, en we niet bepalen wat de grenzen zijn van onze groei, blijven dit holle frasen. Wanneer gaan we meer terug zien van het donut-economie model, ook in de gemeentelijke P&C cyclus?

Ook is mijn fractie altijd benieuwd naar de verduurzaming van festivals, is de duurzaamheidskring nog actief en zijn er het afgelopen jaar nieuwe organisaties aangesloten? Zo nee, hoe worden die andere organisaties gestimuleerd te verduurzamen? En dezelfde vragen heb ik over congressen. In de beantwoording van de technische vragen zien we dat er al een aantal nieuwe stappen zijn gezet, maar er moet nog een hoop gebeuren, zeker op het gebied van internationale congressen. Wat staat er nog op de planning om de komende tijd te verbeteren?

Dan de energiebesparingsplicht. In 2020 werd de motie van de Partij voor de Dieren aangenomen om hier op te handhaven. Vorig jaar bleek dat de ODH ook niet over genoeg capaciteit te beschikken om dit goed te doen. Is dit nu verbeterd? We lezen dat ongeveer 50% van de Haagse bedrijven die aan de energiebesparingsplicht moeten voldoen, dit doen. Wat doen we als gemeente om dit naar 100% te krijgen?

Tot slot wil ik de wethouder nog bedanken voor het stoppen met de gemeentelijke financiële bijdrage van paardenkoetsen. In ons coalitieakkoord hebben we afgesproken dat we de intrinsieke waarde van dieren erkennen. Ook is het in lijn met ons aangenomen voorstel ‘Haagse evene­menten vrij van dierenleed’. Dieren inzetten ter vermaak, bijvoorbeeld door er een kar met kinderen achter te hangen, betekent dat de dieren niet hun soorteigen gedrag kunnen uitvoeren.

Duurzaamheid, milieu en energietransitie

Voorzitter,

Vanwege de tijd zal ik de gebruikelijke beschouwing over de gevolgen van klimaatverandering achterwege laten en meteen de vragen induiken.

Allereerst een procedurele opmerking over de duurzaamheidsbrief. Het was niet ideaal dat we deze dit jaar niet gelijktijdig met de jaarrekening ontvingen, waardoor we er nu ook geen technische vragen over hebben kunnen stellen. Kan de wethouder bevestigen dat dit vanaf volgend jaar gewoon weer gezamenlijk gestuurd zal worden?

Dan de inhoud. Er is vorig jaar veel geld op de plank blijven liggen en tegelijkertijd zien we dat doelen niet worden gehaald. Er is minder CO2 bespaard dan beoogd, de stratenaanpak heeft minder straten bediend dan gepland, en dat zijn er maar een paar. Kan de wethouder hier op reflecteren? Welke acties worden ondernomen om bijvoorbeeld uitloop van projecten te gaan voorkomen?

Dan een aantal vragen over de energietransitie: de Partij voor de Dieren is vaker kritisch geweest over “transitieklaar” als indicator wanneer het gaat om het verduurzamen van woningen. Toch is mijn fractie niet enthousiast over de overstap naar “isolatiestap” als nieuwe indicator. In tegenstelling tot transitieklaar, zegt het nemen van een isolatiestap niet automatisch iets over of de woning over kan naar een duurzame warmtebron. Tegelijkertijd lezen we dat er geen zicht is op hoeveel woningen aardgasvrij zijn geworden. Is de wethouder bereid om beide indicatoren te blijven gebruiken? En in het kader van indicatoren, heeft de wethouder al een lanceerdatum van het Klimaatdashboard?

Een ander terugkerend punt: de gemeentelijke subsidies. De onderuitputting baart mijn fractie zorgen, niet alleen bij de klimaatadaptatie subsidie. We sluiten ons dan ook van harte aan bij de vragen die GroenLinks en PvdA hierover stelden. Al bij de instelling van de huidige structuur waarschuwden we hiervoor. Kan de wethouder verklaren waarom er zo weinig gebruik is gemaakt van de subsidies vorig jaar? Welke acties onderneemt hij om dit te stimuleren?

Mijn volgende vraag gaat over de energiecoaches. Hulde voor het werk van al deze vrijwilligers. Maar we lezen ook dat er steeds meer kennis van de energiecoaches worden gevraagd, bijvoorbeeld wanneer het gaat om het verduurzamen van daken. Dat roept de vraag op: is dit nog wel werk voor vrijwilligers? Of is het tijd om (meer) mensen in dienst te nemen die hier mee aan de slag kunnen gaan?

Dan wat vragen over afval: we hebben net een debat gehad over het aanvalsplan, maar de beantwoording van onze technische vragen hebben ons toch op sommige punten geprikkeld. Zo lezen we dat er geen plasticnota komt. Dit is eind 2022 toch echt toegezegd. Waarom komt het college deze toezegging niet na? Plasticvervuiling is een groot probleem, onder andere in onze grachten. We vragen al jaren om experimenteren met de bubble barrier en fijn dat daar nu actie op komt, maar we missen wel het gevoel van urgentie en wat meer proactiviteit vanuit het college.

Over de “ja-ja sticker” lezen we dat monitoring gebeurd via de klachtenbox. Mijn fractie heeft wel vraagtekens bij de bekendheid van deze klachtenbox. Ook hebben we signalen ontvangen dat er niet altijd sprake is van terugkoppeling bij meldingen. Is de wethouder bereid om te kijken wat de bekendheid van de ja-ja sticker en de klachtenbox is, en in hoeverre mensen daar tevreden mee zijn?

Dan nog een korte vraag als afsluiting: we lezen dat er een onderzoek loopt naar de uitbreiding van walstroom. Wat houdt dit onderzoek precies in?

• We lezen ook weer dat er geen zicht is op hoeveel woningen daadwerkelijk van het aardgas af zijn gegaan in 2023. Wordt dit wel inzichtelijk in het komende Klimaatdashboard? Kan de wethouder al iets zeggen over wanneer deze gereed is? De voorproefjes in de Duurzaamheidsbrief zijn veelbelovend wat mijn fractie betreft.

Buitenruimte

Voorzittter,

Dank aan alle ambtenaren voor het beantwoorden van onze technische vragen.

Het belang van een gezonde bodem krijgt steeds meer aandacht. Ook de Rijksoverheid dringt er steeds meer op aan om bodem en water leidend te laten zijn in ruimtelijke keuzes. Een gedegen beleid is hierbij van belang. Toch lezen we terug dat de gemeente nog gebruikmaakt van diepe grondbewerkingstechnieken als ploegen, spitten en frezen. Dit terwijl zogenaamde niet-kerende grondbewerking aantoonbaar beter is voor de bodem en de biodiversiteit. Kan de wethouder aangeven waarom dit nog gebeurt? Zouden er gemeentelijke tuinen zijn waar op niet-kerende grondbewerking kan worden overgegaan?

En over biodiversiteit gesproken, we zien dat voor maaien en onderhoud nog niet met het keurmerk Kleurkeur van de Vlinderstichting wordt gewerkt. Dit keurmerk heeft juist de voorkeur vanwege de goede opleiding die erbij hoort. Kan de gemeente niet toewerken naar dit keurmerk en zo nee, waarom niet? Ook lijkt de beantwoording van onze technische vragen over ecologisch maaibeheer te suggereren dat dit alleen wordt toegepast in de ecologische verbindingszones. Kan de wethouder aangeven of dit klopt? En per wanneer werken we als gemeente met 100% biologische bloembollen? Overigens zien we ook terug dat het percentage biologische struiken bijzonder laag is, waarom is dit?

Dan over kademuren, voorzitter. Mijn fractie is erg enthousiast over het ontwerp van de kademuren van de Hofvijver. Ze laten zien dat natuurinclusief ook kan bij steile kademuren. Is het mogelijk om dit op meer plekken in de stad toe te passen? Zeker in ecologische verbindingszones en op versteende plekken zoals de Binckhorst, is dit een goede manier om extra vergroening toe te voegen.

Dan blijf ik nog even bij het onderwerp water, maar dan de binnenwateren. De verordening Binnenwateren wel te verstaan. De Partij voor de Dieren is van mening dat het geen goede zaak is dat de gemeente binnenwateren verkoopt, zoals nu is gebeurd aan de villa-bewoners van GEM Vroondaal. Is de wethouder het met mijn fractie eens dat beleid zou moeten zijn dat waterpartijen niet worden verkocht, maar in bezit en beheer van de gemeente moeten blijven?

Voorzitter, mijn fractie is ook benieuwd naar de populierenaanpak. De derde tranche van het project is afgerond. Was dat de laatste? Er zijn ook weer nieuwe en wellicht goedkopere manieren en inzichten om populieren sterker en gezonder te maken. Zijn er nog nieuwe tranches, en zo ja, moet de aanpak dan ook bijgesteld worden? En hoe gaat het met de aanpak van de Japanse Duizendknoop? Komt dit terug in de Haagse Groenmonitor?

Mijn fractie is daarnaast benieuwd naar de beantwoording over het Vijfslagenlandschap, specifiek waarom dit nog niet opgepakt wordt en er vertraging lijkt te zijn. In de beantwoording staat iets over andere ruimtevragers, maar dat is in het Vijfslagenlandschap zelf toch niet van toepassing? Dit is een gedefinieerd gebied, de huidige beheersverordening laat natuur en extensieve recreatie toe, dus waarom lijkt er toch vertraging te zijn?

Dan toegankelijkheid. Uit gesprekken met Voorall begrijpen we dat het bij de gemeente wel bekend is dat veel oversteekplaatsen niet veilig zijn voor mensen met een beperking, maar is er gewoon niet voldoende budget om dit allemaal aan te pakken. Mijn fractie zou graag een voorstel van het college willen zien over hoe deze achterstand ingehaald kan worden, inclusief een budget, zodat we hier als raad een beslissing over kunnen maken.

Dan nog een aantal losse vragen, voorzitter.

• Hollandse Duinen: Waarom doet de provincie nu een nieuwe aanvraag? Wat is de insteek hiervan en waarom is de raad hier niet over geïnformeerd?

• Het Zee tot Zweth project: het is voor mijn fractie niet duidelijk of dit nou wel of niet een vergroeningsproject is, kan de wethouder dat verduidelijken?

• Rattenbestrijding: We lezen dat 400.000 wordt ingezet op bestrijding, 75.000 op voorlichting. Waarom niet meer andersom? Is voorkomen niet beter dan bestrijden?

• De beheerkaarten van het groen zijn momenteel heel moeilijk te vinden en te lezen. Dit is niet transparant voor inwoners, kunnen deze niet beter vindbaar en leesbaar worden gemaakt?

• We lezen ook dat de HTM nog gebruikmaakt van de gifstof round-up. Daar is mijn fractie van geschrokken. Wat kunnen we als gemeente doen om HTM hier vanaf te laten stappen?

• Westlandse zoom: er is een convenant met Westland over woningbouw. Op de grens moet worden geïnvesteerd in groen/blauw. Wat staat er in dat convenant en wat wordt er onderzocht?

Cultuur en Bibliotheken

Voorzitter,

Dank aan alle ambtenaren voor het beantwoorden van onze technische vragen. Ik begin met een aantal losse vervolgvragen op basis van de beantwoording.

Over de cultuurcoach MBO lezen we dat duidelijk is geworden dat de cultuurcoach het meest heeft kunnen bereiken bij de opleidingen met een visie op cultuuronderwijs. En dat hier nog veel werk ligt voor de komende jaren. Kan de wethouder dat toelichten? Betekent dit dat er nog veel opleidingen zijn zonder een visie op cultuuronderwijs? Is hier zicht of en wat kan de gemeente doen om dit te verbeteren?

Ook de combinatiefunctionarissen Cultuur zijn wat karig bedeeld. 17 mensen, waarvan meer dan de helft maar voor 6 maanden. Dat tegenover 95 combinatiefunctionarissen sport. Waarom is dat verschil zo groot? In de beantwoording wordt ook gezegd dat dit aantal niet toereikend is om alle stadsdelen te kunnen bedienen, dus waarom wordt hier niet meer op ingezet?

Dan het project Kinderen, Cultuur en Kansen is in 2023 succesvol afgerond. Het project wordt ook in 2024 financieel ondersteund. Mijn fractie is blij dat te horen, dit project is zeer waardevol voor de kinderen in onze stad. We zijn dan ook benieuwd of het de intentie van het college is om ook na 2024 dit project te blijven ondersteunen.

Verder las ik dat er geen gemeentelijke doelen of jaarlijkse budgetten zijn voor street art. Dat verbaast me. Street art is een levendige vorm van buitenkunst. Het fleurt wijken en gebouwen op en draagt bij aan een kleurige leefomgeving. Vindt de wethouder dit niet iets om actief te stimuleren? The Hague Street Art doet geweldige dingen, ook met lokale jongeren, maar er zijn nog zo veel plekken in de stad die opgeleukt kunnen worden met mooie kunstwerken. Is de wethouder dat met mijn fractie eens en wat zouden kunnen doen om eens proactief met street art aan de slag te gaan?

Dan, voorzitter, last but not least, het MJB. We weten inmiddels wat de gevolgen zijn van de kaders, ook de financiële, die we hebben gesteld. We zien dat een aantal waardevolle instanties nu verloren dreigen te gaan. Wat is de inzet van de wethouder om de financiële mogelijkheden te gaan onderzoeken, zowel voor categorie A en B? Mijn fractie overweegt moties om deze budgetten aan te vullen, zodat alle organisaties met een positieve beoordeling hebben ontvangen toch financiering krijgen, en om het budget voor de twee-jarige regeling aan te vullen zodat de afvallers toch een kans maken om overeind te blijven. Ook zal ik een motie indienen om het MJB proces te evalueren samen met de sector, want dit is natuurlijk niet helemaal soepel verlopen.

Sport

Voorzitter,

Over sportdeelname zijn al een aantal vragen gesteld omwille van de tijd focus ik mij daarom op een aantal punten die nog niet zijn benoemd.

Ik start met natuurinclusieve sportparken.

Uit onderzoek blijkt dat een groene omgeving een positief effect heeft op onze gezondheid. Een groene omgeving nodigt uit tot bewegen en daarnaast houden we bewegen in een groene omgeving langer vol.
De Partij voor de Dieren ziet daar dan ook kansen om sportparken aantrekkelijk en groen in te richten. Goed te lezen dat er bijvoorbeeld in 2023 een ecologische zone is aangelegd bij hockeycomplex aan de Leyweg. Dat vindt mijn fractie een mooi voorbeeld van sportparken natuurlijk inrichten. Welke mogelijkheden ziet de wethouder sport in 2024 voor groen-blauwe sportparken?

Dan water kunstgrasvelden. Omwille van de tijd sluit ik mij aan bij de vragen over hockey watervelden van de VVD. Als aanvullende vragen nog of de wethouder kan toelichten hoe we in die droge periodes omgaan met deze velden? En onderzoekt de wethouder ook alternatieven?

Dan topsportevenementen

1. De Natura 2000 gebieden in Den Haag moeten we beschermen. Bij grote topsportevenementen worden soms helikopters ingezet. Zoals bij de aankomende tour de femmes. In de richtlijnen voor de piloten is vastgelegd dat er niet boven Natura2000 gebieden wordt gevlogen, kan de wethouder bevestigen dat dit betekent dat de volg helikopter bij topsportevenementen niet boven de Natura 2000 gebieden vliegt?

Ik sluit af met acceptatie van queer personen in de sport.

Uit de technische vragen blijkt dat het rapport van mulier over de belemmeringen die verenigingen ervaren met betrekking tot acceptatie van queer personen in de sport in juni wordt opgeleverd Wanneer kunnen we dit als raad verwachten?

Zorg, Welzijn, Jeugd en Volksgezondheid

Voorzitter,

Een thema waar mijn fractie aandacht voor blijft vragen is huiselijk geweld en dierenmishandeling. In het belang van iedereen die is betrokken bij huiselijk geweld blijft mijn fractie aankaarten dat aandacht onder hulpverleners niet incidenteel mag zijn, maar ingebed moet worden in beleid. Mijn fractie ziet dan ook de stappen die er worden gezet om dit te realiseren, zo is in 2023 gewerkt aan meer informatie delen en betere samnewerkingsverbanden, Maar worden bijvoorbeeld medewerks van veiligthuis hier inmiddels ook voor opgeleid in een inwerktraject?

Ook opvang waar dieren welkom zijn is van belang voor mensen om hulp te accepteren. Zo was er afgelopen PWO periode een mogelijkheid om een aantal dieren daar op te vangen. Een goede ontwikkeling van de medewerkers daar! De nood is hoog zo bleek ook weer afgelopen week toen we signalen binnen kregen van een persoon op leeftijd met ernstige gezondheidsklachten die hulp niet kon accepteren, omdat de dieren niet mee mochten. Dat is zeer schrijnend, dus nogmaals aan de wethouder het is echt van belang dat er inclusieve opvang in Den Haag komt in het sociale domein zowel in de PWO als bij de crisisopvang van slachtoffers van huiselijk geweld.

Voorzitter, dan mijn laatste punt

Zoalang queer personen nog te maken hebben met uitsluiting, onrecht en geweld moeten wij alles op alles zetten om dit te stoppen. Den Haag heeft in 2023 veel activiteiten georganiseerd om queer acceptaite te bereiken daar zijn we blij mee, bijvoorbeeld bijeenkomsten rondom The coming out week. Een aantal vragen hierover.

1. Wij hebben signalen gekregen dat niet iedereen zich even veilig voelde bij deze bijeenkomsten, terwijl dat bij dit onderwerp wel echt van belang is om je te durven uiten, maar ook voor verbinding en herkenning is dat van belang. Hoe wordt er invulling gegeven aan dit soort bijeenkomsten? In dit geval is er gebruik gemaakt van externe inhuur. Welke kaders geeft de wethouder dan mee aan een externe organsiatie om ervoor te zorgen dat de invulling aansluit bij de gemeenschap?

2. Hoe worden deze activiteiten geëvalueerd, in dit geval worden bezoekers van deze bijeenkomsten ook gevraagd hoe zij het hebben ervaren, zodat je dan dit jaar beter kan aansluiten bij behoeften vanuit de gemeenschap?

Werk en Inkomen

Voorzitter,

Mijn fractie heeft 1 vraag aan de wethouden die gaat over menstruatie armoede. Via het armoedefonds worden op 120 plekken in Den Haag gratis menstruatie middelen uitgegeven. Duurzame menstruatie middelen worden hier alleen op aanvraag verstrekt. Dat vindt mijn fractie toch echt een gemiste kans. We zijn benieuwd welke belemmeringen de wethouder ziet om niet op ieder uitgiftepunt duurzame menstruatie middelen aan te bieden?

Tot zover.

Stadsontwikkeling en Wonen

Voorzitter, in de programmarekening zien we dat er veel bouwvergunningen zijn afgegeven, maar dat de bouw vaak niet van de grond komt. Den Haag heeft voor ongeveer 5.200 woningen vergunningen verstrekt die nog niet in aanbouw zijn genomen. En de Partij voor de Dieren vraagt zich af: kan het college aangeven wat hier mis gaat? Wat leert het college van projecten die vergund zijn, maar nooit gebouwd worden? En is het niet tijd dat we veel meer openheid en discussie voeren over de haalbaarheid van bouwplannen, en kritischer zijn over complexe plannen?

Voorzitter, eerlijk gezegd is de prioritering van het college onduidelijk. We horen vaak de zin ‘het college denkt dat dit plan haalbaar is, anders leggen we het niet voor’. Maar uit de cijfers blijkt toch dat veel projecten vastlopen. En we zagen recent bij the Grace een aanpassing om het plan haalbaarder te maken in een heel laat stadium, zo laat dat we mogelijk 20 miljoen mislopen. En waarom werd de bouwhoogte van het Bellevue-project in 2023 hoger om rendabel te zijn, terwijl lagere bouwhoogtes bij the Grace sneller gerealiseerd kunnen worden? Wat de Partij voor de Dieren betreft laat dit zien dat we de discussie over haalbaarheid onvoldoende voeren.

Want voorzitter, een doel van 4.000 woningen per jaar lijkt onrealistisch gezien de huidige situatie. Aandacht voor de haalbaarheid van projecten lijkt de eerste stap. Voor de Partij voor de Dieren is haalbaarheid niet slechts de business case, maar kritisch kijken naar locaties als het gaat om stikstofproblematiek, om of mobiliteitsoplossingen aanwezig zijn en of er voldoende voorzieningen zijn. Kan het college hierop reflecteren en ook aangeven op basis van welke criteria het college nu prioriteert? En is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat de LeefbaarheidsEffectRapportage een nuttig instrument is om een beeld te krijgen van het voorzieningenniveau in een wijk?

Voorzitter, nog een concreet voorbeeld uit de programmarekening: het project ‘Monsterseweg ADS-velden’ ligt stil vanwege stikstofonderzoeken, terwijl een groter project ernaast bij Parnassia Bloemendaal in de planning staat. Is dit dan wel realistisch? Kan de raad geïnformeerd worden over de voortgang van de stikstofaanpak bij de ADS-velden voordat we beslissen over nieuwe projecten zoals Parnassia Bloemendaal?

Dan voorzitter, nog 3 afsluitende punten, over emissieloos bouwen, de huurbalie en over de omgevingswet. Over het eerste: de Partij voor de Dieren mist in 2023 aandacht voor de transitie naar emissieloos bouwen. Dit kan nu nog kosten opleveren voor bouwers, maar het helpt binnen andere grenzen aan de groei te blijven en zorgt voor een gezondere leefomgeving. Daarom is in de transitieperiode naar emissieloos bouwen steun van de gemeente nodig en we hopen dat de gemeente in 2024 meer zichtbare stappen zet om dit te faciliteren, bijvoorbeeld via groene leges en actieve coördinatie.

Wat betreft de huurbalie missen we het particulier initiatiefrecht om verduurzaming te eisen en de begeleidende rol van de gemeente hierin. Die begeleiding is in 2023 ingevoerd naar aanleiding van het initiatiefvoorstel van de Partij voor de Dieren ‘Help Huurders uit de Kou’, waarom ontbreekt dit in de programmarekening en wanneer krijgen we meer informatie over de resultaten hiervan?

En over de omgevingswet: vorig jaar werd de procedure voor bindend advies ingevoerd, maar tot nu toe hebben we nog geen verzoek tot het afgeven van bindende adviezen ontvangen. Wanneer kunnen we deze verwachten en wat is de reden voor deze vertraging?

Dank u wel, voorzitter

Grondbeleid

Voorzitter,

Over het grondbeleid valt helaas weinig positiefs te zeggen, en dat is zorgelijk. Het is namelijk een beleidsterrein dat als het mis gaat een groot deel van de gemeentelijke financiën onder druk zet. De gemeente Apeldoorn hield in 2012 een raadsenquête naar het functioneren van het grondbedrijf en naar de mechanismen die tot het verlies hebben geleid. Eén van de conclusies in Apeldoorn was dat er geen goede samenwerking en georganiseerde tegenspraak was tussen het college, de raad en de ambtelijke organisatie, dat de controller- en toezichtfunctie onvoldoende was gewaarborgd en dat boodschappen onvoldoende werden opgepikt door het college en de raad door een tunnelvisie.

Voorzitter, in Den Haag hebben we nu voor het tweede jaar op rij dat de Gemeentelijke Accountantsdienst en de rekeningencommissie klip en klaar aangeven: nieuw beleid is nodig, een nieuwe verordening is nodig, en de raad wil zicht op herziening, beheersmaatregelen en bijsturingsmogelijkheden; wat is de verklaring van het college dat dit niet lukt en waarom is het college zelf zo afwachtend? En gaat het college alle aanbevelingen van de rekeningencommissie inclusief de deadlines nu wel uitvoeren?

Voorzitter, dan de grondexploitatie Dreven-Gaarden-Zichten. Hier is veel over te zeggen en het is pijnlijk dat de informatievoorziening over dit project nog steeds niet op orde is. De raad stelde in 2022 naar aanleiding van de bevindingen van de accountant vast dat er een separate rapportage moest komen over de financiële risico’s, waarin deze nader geanalyseerd moeten worden en ingegaan moet worden op scenario’s als deze risico’s materaliseren. Ik noem nu 2 risico’s die de GAD toen al identificeerde, namelijk:

• Exploitatie deelauto’s. Het gaat dan om onzekere exploitatiemogelijkheden van de gekozen hoeveelheid deelauto’s in relatie tot een groot deel sociale huur c.q. lagere inkomensgroepen in de wijk. Waarbij het risico is dat als dit uitgangspunt niet werkt, dat er extra parkeerplaatsen gemaakt moeten worden, omdat de deelauto’s nu een gereduceerde parkeernorm mogelijk maken.

• En als tweede: het specifiek projectrisico bouwkosten gebouwd parkeren. De accountantsdienst onderbouwde heel duidelijk waarom er een verschil van inzicht is over de verwachte kosten hiervoor.

En voorzitter, deze risico’s zijn volgens de Partij voor de Dieren nog net zo relevant, tegelijkertijd hebben we hier nog steeds geen informatie over. Waarom niet? Eigenlijk kan dit toch niet zo: het gaat om projecten waarbij veel mensen al uitverhuisd zijn of te horen hebben gekregen dat ze wegmoeten. Maar als raad weten we nog niet of deelauto’s geexploiteerd kunnen worden en of de cijfers en kosten voor gebouwd parkeren realistisch zijn. Graag een reactie van de wethouder.

Voorzitter, tot slot. Wat vindt het college van het grondbeleid en dan met name ook de checks&balances, waaronder de georganiseerde tegenspraak, de informatievoorziening aan de raad en de borging van de controller- en toezichtfuncties. Vindt het college dat het nu goed gaat of ziet het college ook dat wijzigingen nodig zijn? Zo ja, wat gaat het college doen en op welke termijn?

Stadsdelen, Integratie en Dienstverlening

Voorzitter,

Allereerst een drietal over digitale toegankelijkheid. In 2023 is de gemeentelijke website vernieuwd. We zien goede ontwikkelingen, maar ook nog gebreken. Daarom drie vragen:

• De gemeente werkt aan een toegankelijkheids score A voor de website. Kan de wethouder een tijdspad schetsen voor dit doel? Hoe wordt de raad hierover geïnformeerd?

• Als het gaat om bijvoorbeeld de website werken voor Den Haag heeft deze website een toegankelijkheidsscore D terwijl de gemeente zelf aangeeft dat een toegankelijkheidsscore A als minimale basisvoorwaarde geldt. Met D voldoe je niet aan de wet. Maar 4 van de 81 website onderdelen van Den Haag voldoen aan de wettelijke norm. Kan de wethouder toelichten waarom veel onderdelen van de gemeentelijke website geen score A hebben?

• Mijn fractie krijgt signalen over de campagne sites van de gemeente, dat deze vaak onvoldoende toegankelijk zijn . Uit de antwoorden op de technische vragen blijkt dat op dit moment een gemeentebreed websitebeleid in ontwikkeling is. Wordt voor het opstellen van dit beleid ook belangenbehartigers over toegankelijkheid betrokken en bijvoorbeeld de gemeentelijke medewerkers die over toegankelijkheid gaan?

Dan nog twee vragen over juridische zaken, over de Wet Open Overheid en over de Adviescommissie Bezwaarschriften.

Over de WOO, dank voor de infographic over de afhandeling van de WOO-verzoeken in 2023 en fijn dat dit een jaarlijks element wordt bij de programmarekening. Wel een ander punt over de WOO: in de programmarekening staat dat in 2023 is gestart met het actief openbaar maken van gemeentelijke documenten in het kader van de Woo, maar op beantwoording van een vraag van de SP hierover zegt het college:

• “Voor het actief openbaar maken volgens de Wet open overheid (Woo) bevinden wij ons momenteel in de voorbereidingsfase.”

Wat is het echte antwoord? De WOO is al ruim 2 jaar geleden in werking getreden, de Partij voor de Dieren is groot voorstander van het actief openbaar maken van gemeentelijke documenten. Kan de wethouder toelichten waarom dit nog niet gelukt is, en wanneer we hier wel resultaten op kunnen verwachten?

Over bezwaarschriften. Het percentage van de afgehandelde bezwaren binnen de wettelijke termijnen daalde enorm: in 2021 werd 97,1% behaald, in 2023 was dit onder de 80%. De Partij voor de Dieren kent ook meerdere verhalen waarbij deze termijnen echt excessief opliepen, het helpt niet voor het vertrouwen in de overheid als inwoners maandenlang in onzekerheid afwachten wanneer ze meer horen. Het laatste tevredenheidsonderzoek over de adviescommissie bezwaarschriften dateert uit 2018. Is het college bereid om binnenkort weer een tevredenheidsonderzoek te starten over bezwaarschriften?

Financiën

Voorzitter, twee vragen, 1 over een verbonden partij, United Fish Auctions, en 1 over precariobelasting.

Over de verbonden partij, uit de programmarekening blijkt dat United Fish Auctions N.V. veel geld kost. En in de Evaluatie Verbonden Partijen 2022 is gebleken dat het zijn van een marktmeester of het bieden van een distributiefunctie geen logische en geen gebruikelijke taak voor de gemeente is. Ook bleek dat de marktmeester-functie naar behoren functioneert in private handen. Het behoud van de marktmeesterfunctie is daarmee niet langer een belang van de gemeente Den Haag, aldus de evaluatie. De risico’s ten aanzien van de United Fish Auctions staan niet meer in verhouding tot de te dienen publieke belangen. Het is de afgelopen periode gebleken dat deelneming aan UFA geen toegevoegde waarde heeft om aan de overstijgende publieke belangen tegemoet te komen. Aldus de evaluatie. Daarbij is het gebouw zelf een rijksmonument, waarmee het voortbestaan van het gebouw geborgd is.

Dus de vraag aan het college: waarom is dit nog steeds een verbonden partij?

Over de precariobelasting: mijn fractie vond de beantwoording van een technische vraag van de SP hierover heel interessant. De werkwijze van deze belasting werd vergeleken met andere G4 steden. De antwoorden gaven aan dat in andere steden de tarieven het hoogst zijn in de centrumgebieden, waar de druk op de openbare ruimte het grootst is. Ziet het college de precariobelasting als mogelijk instrument om in Den Haag ook te sturen op druk op de openbare ruimte?