Schrif­te­lijke vragen Kosteloos jezelf zijn

Indiendatum: 17 mei 2023
Antwoorddatum: 7 nov. 2023

De raadsleden Bos, Holman, Mostert, Arp, Smit en Faïd hebben op 17 mei 2023 een brief met daarin acht vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Vorig jaar debatteerde de Tweede Kamer meermaals over de ‘Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in verband met het veranderen van de voorwaarden voor wijziging van de vermelding van het geslacht in de akte van geboorte’, ook wel de ‘Transgenderwet’ genoemd. Op ditmoment staat op 26 juni 2023 een vervolg van dit debat gepland. Na dit debat zal gestemd worden over de wet. De Transgenderwet stelt onder andere voor om af te zien van de verplichte deskundigenverklaring bij het wijzigen van het geslacht op de geboorteakte. Daarnaast wordt de minimumleeftijd waarop deze wijziging gedaan wordt verlaagd naar 16 jaar. De partijen GroenLinks, SP, PvdD, D66 en HSP stellen op de Internationale Dag tegen Homo-, Bi-, Intersekse- en Transfobie (IDAHOBIT) vragen over de belemmeringen die nu bij de gemeente Den Haag bestaan om je geslachtsregistratie aan te passen.

1. Is het college bekend met het feit dat transgenderpersonen een deskundigenverklaring nodig hebben om het geslacht op hun geboorteakte aan te laten passen, waarbij de kosten kunnen oplopen tot meer dan 300 euro? Hoe beoordeelt het college de verplichting van een deskundigenverklaring voor het wijzigen van de geslachtsregistratie?

Ja, het college is op de hoogte van de kosten. Daarnaast vindt het college dat iedereen het zelfbeschikkingsrecht en de individuele keuzevrijheid moet hebben om zichzelf te zijn. Wij zien dat mensen de verplichting van een deskundigenverklaring als een belemmering kunnen ervaren.

2. Kan het college aangeven hoeveel personen het afgelopen jaar bij de gemeente Den Haag een wijziging hebben laten doorvoeren van de geslachtsregistratie?

Voor 2023 gaan we nu uit van een prognose van 30 geslachtswijzigingen op de geboorteakte en 40 geslachtswijzigingen in de BRP (Basis Registratie Personen).

Wijzigingen op de geboorteakte doe je in de gemeente waar je geboren bent en wijzigingen in de BRP worden doorgevoerd in je woongemeente.

3. Is het college in gesprek met belangenorganisaties, vertegenwoordigers van de community en/of ervaringsdeskundigen over de belemmeringen die de wet en de gemeente nu kent voor het wijzigen van de geslachtsregistratie?

Ja, in de gesprekken met belangenorganisaties, vertegenwoordigers en/of ervaringsdeskundigen is het wijzigen van de geslachtsregistratie en zaken die hierbij komen kijken onderwerp van gesprek.

Het kost in de gemeente Den Haag geen geld om je geslachtsregistratie te laten wijzigen. De enige kosten die hiermee gemoeid zijn, zijn de kosten voor het aangetekend retour zenden van documenten. Toch maken mensen die hun geslachtsregistratie willen wijzigen op dit moment kosten, bijvoorbeeld voor een advocaat of voor de verplichte deskundigenverklaring.

4. Heeft de gemeente zicht op de juridische- en zorgkosten die mensen maken wanneer zij hun geslachtsregistratie willen wijzigen? Zo ja, hoe hoog zijn deze kosten gemiddeld?

De juridische- en zorgkosten die worden gemaakt bij een geslachtsregistratie zijn in ieder geval kosten voor de deskundigenbeoordeling en de deskundigenverklaring. De deskundigenbeoordeling en- verklaring zijn nodig om een wijziging op de geboorteakte te kunnen doorvoeren. Deze kosten bedragen ongeveer €315,-. De verwerking van geslachtswijziging op de geboorteakte is kosteloos.

Wijziging van geslacht in de BRP is kosteloos. Gevolg van een wijziging van het geslacht is dat identiteitsdocumenten niet meer geldig zijn. Het aanvragen van nieuwe identiteitsdocumenten is niet kosteloos. De leges die hiervoor in Den Haag worden gevraagd in 2023 zijn: een nieuw paspoort (€77,85), een ID kaart (€70,35) en een nieuw rijbewijs (€48,15).

De totale kosten van deskundigenverklaring en in het uiterste geval 3 nieuwe identiteitsdocumenten bedragen dan globaal €511,23 per persoon.

5. Als iemand de middelen mist om de geslachtsregistratie aan te passen, heeft de gemeente dan manieren om aan deze kosten tegemoet te komen? Zo ja, hoe is deze ondersteuning geregeld? Zo nee, waarom niet?

Personen die minderdraagkrachtig zijn kunnen op dit moment een beroep doen op de bijzondere bijstand.

De gemeenten Nijmegen, Rotterdam en Utrecht vergoeden (deels) de bijkomende kosten voor het wijzigen van de geslachtsregistratie, zoals de kosten voor de deskundigenverklaring en juridische kosten.

6. Is het college bereid om in navolging op Nijmegen, Rotterdam en Utrecht ook een tegemoetkoming te regelen voor de kosten die inwoners moeten maken voor het wijzigen van hun geslachtsregistratie? Zo ja, welke kosten worden hiermee gedekt en op welke wijze wordt deze vergoeding geregeld?

Ja, het college is bereid om een tegemoetkoming van de kosten voor wijziging van geslachtsregistratie in te regelen. Een collegebesluit is in voorbereiding. Inwoners van Den Haag kunnen dan de kosten van de deskundigenbeoordeling en-verklaring en hun nieuwe paspoort, ID bewijs en/of rijbewijs vergoed krijgen door het opvoeren van de kosten in een formulier na de wijziging en aanvraag van documenten.

De nieuwe wijziging van de Transgenderwet regelt onder andere dat de deskundigenverklaring wordt afgeschaft, waardoor deze kosten in de toekomst mogelijk niet meer gemaakt hoeven te worden. Belangenorganisaties zoals het COC, TNN en NNID roepen de Tweede Kamer op om voor de Transgenderwet te stemmen. De organisaties noemen de deskundigenverklaring ‘vernederend en betuttelend’. De wet ligt op dit moment voor in de Tweede Kamer en verwacht wordt dat er binnenkort over gestemd wordt. De Haagse fracties van GroenLinks, PvdD, SP, PvdA, D66 en HSP hopen dat de wet wordt aangenomen.

7. Hoe beoordeelt het college de nieuwe Transgenderwet? Is het college het met ons eens dat deze Transgenderwet een belangrijke stap is voor erkenning van de transgender-, non-binaire en intersekse personen in Nederland, en in het bijzonder in Den Haag?

Het college is het ermee eens dat de nieuwe Transgenderwet een belangrijke stap is voor erkenning van de transgender-, non-binaire en intersekse personen in Nederland.

8. Is het college bereid om, net als de gemeente Groningen, de publiekelijke steun van de gemeente Den Haag voor het recht op zelfbeschikking van transpersonen, intersekse personen en non- binaire personen én voor de wijziging van de Transgenderwet aan de Tweede Kamer over te brengen?

Het college is bereid om publiekelijke steun over te brengen voor het recht op zelfbeschikking van transpersonen, intersekse personen en non-binaire personen en voor de wijziging van de Transgenderwet.

Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,

Ilma Merx Jan van Zanen