Schrif­te­lijke vragen Riool­over­storten scha­delijk voor dieren?

Indiendatum: 18 aug. 2020
Antwoorddatum: 2 okt. 2020

Het raadslid de heer Smit heeft op 18 augustus 2020 een brief met daarin elf vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.

Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Op maandag 17 augustus 2020 heeft het Hoogheemraadschap Delfland rioolwater in zee geloosd, omdat het door een stroomstoring langdurig niet gezuiverd kon worden. Daarop werd zwemmen voor de Haagse kust tijdelijk afgeraden vanwege gezondheidsrisico’s (zie bijlage 1). Desondanks stelde het Hoogheemraadschap dat de lozing ‘voor het leven in zee’ niet schadelijk is (zie bijlage 2). De Partij voor de Dieren vraagt zich af hoe ongezuiverd rioolwater tegelijkertijd wel schadelijk kan zijn voor mensen maar niet voor zee(zoog)dieren.

1. Hoe vaak vindt overstort van rioolwater in het Haagse zeewater plaats?

Zelden. Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft een nooduitlaat waarbij (grotendeels gezuiverd) water afkomstig van de zuiveringen Houtrust en Harnaschpolder in het Verversingskanaal kan worden geloosd. Dit is de afgelopen 5 jaar eenmaal (afgelopen zomer) voorgekomen.

2. Vindt overstort van rioolwater ook op ander Haags oppervlaktewater plaats?

Bij zeer hevige regenval kan gemiddeld één tot twee keer per jaar via riooloverstorten (afhankelijk van waar de bui valt) in de stad met regenwater verdund rioolwater in het oppervlaktewater terecht komen. Het gaat dan om hoeveelheden die niet in verhouding staan tot deze unieke calamiteit.

3. Welke oorzaken kunnen leiden tot de keuze ongezuiverd rioolwater in zee te lozen?

Het hoogheemraadschap geeft aan dat dit alleen gebeurt als de zuivering niet functioneert of het rioolwater niet kan worden getransporteerd. Dit gebeurt bij uitval van de keten van rioolgemalen en zuiveringen. U kunt dan denken langdurige stroomuitval, brand, sabotage, (natuur) rampen of zelfs aanslagen.

4. Op 17 augustus 2020 was sprake van een stroomstoring. Hoe lang moet een stroomstoring duren voordat tot lozing over wordt gegaan?

Bij droog weer heeft het riool een berging van ongeveer 10 uur of meer om overstorten te voorkomen. Indien ook nog regen valt, zoals later op middag van 17 augustus, is deze berging sneller gevuld en neemt de kans op overstorten toe.

5. Hoeveel ongezuiverd rioolwater, inclusief chemische stoffen en microplastics, is op 17 augustus 2020 in zee geloosd?

Volgens opgave betrof het vooral gezuiverd rioolwater van de zuivering Harnaschpolder, gemengd met een ongezuiverde stroom van zuivering Houtrust en opgepompt grondwater van de DSM. Alles bij elkaar ca. 50.000 m3. De overstort begon in de middag en duurde tot ongeveer 11 uur in de avond.

6. Welke gezondheidsrisico’s kleven aan lozingen van ongezuiverd rioolwater voor zwemmers langs de Haagse kustlijn?

Het betreft risico’s op maag- en darmklachten, voornamelijk misselijkheid en diarree.

7. Welke gezondheidsrisico’s kleven aan lozingen van ongezuiverd rioolwater voor zee(zoog)dieren die langs de Haagse kustlijn leven? Zijn die, zoals het Hoogheemraadschap stelt, anders dan de gezondheidsrisico’s voor zwemmende recreanten? Zo ja, wat verklaart dit verschil? Zo nee, wat verklaart de uitspraken van het Hoogheemraadschap?

Zoals het hoogheemraadschap stelt bevinden zich in rioolwater hoofdzakelijk voor mensen schadelijke bacteriën en virussen. Deze zijn in de regel niet of minder schadelijk voor andere dieren, aldus het hoogheemraadschap.

8. Worden de mogelijke schadelijke gevolgen van de lozing van rioolwater in zee voor zee(zoog)dieren gemonitord? Zo ja, door wie? Zo nee, waarom niet?

Rijkswaterstaat monitort in zijn rol als beheerder de kwaliteit van het zeewater en eventuele effecten.

9. Worden ook andere onwelgevallige (vloei)stoffen in zee gedumpt als er een overschot van is? Zo ja, welke?

Nee.

10. Is het mogelijk een tijdelijke opvanglocatie voor rioolwater in te zetten bij noodsituaties, opdat het niet in zee hoeft te worden geloosd?

Dit is noch ruimtelijk, noch kostentechnisch haalbaar. Voor de opvang van een dergelijke hoeveelheid water (vergelijkbaar met de inhoud van 20 olympische zwembaden) is het binnenwater geen optie. Voor dit systeem zou het een fikse belasting zijn, maar voor zee is het relatief veel minder bezwaarlijk. De ziekteverwekkers zijn in het zoute milieu en door de inwerking van UV-straling van de zon binnen enkele dagen niet meer terug te vinden in het water en de organische componenten in het rioolwater worden snel afgebroken en/of door het getij en door de wind verdeeld over een groot gebied.

11. De gemeente stelt op verschillende manieren te werken aan het opvangen van meer regenwater. Denk hierbij aan vergroening, verharding afkoppelen van het riool en de infiltratiebekkens in de Vogelwijk. Ligt het opheffen van de riooloverstort, zoals in bijvoorbeeld Wijk aan Zee is gebeurd (zie bijlage 3), ook voor Den Haag in het vooruitzicht?

Een riooloverstort als in Wijk aan Zee op of nabij het strand kent Den Haag al decennialang niet meer. De riooloverstorten in de stad zelf blijven wel noodzakelijk om ernstiger gezondheids- en veiligheidsrisico’s met rioolwater op straat of terugstromend in huizen te voorkomen.

Het college van burgemeester en wethouders,