Schrif­te­lijke vragen Tractoren op het Malieveld

Indiendatum: okt. 2019
Antwoorddatum: 6 dec. 2019

De raadsleden de heren Barker en Wijsmuller hebben op 9 oktober 2019 een brief met daarin elf vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Op dinsdag 1 oktober 2019 reden boeren uit heel Nederland op duizenden tractoren naar het Malieveld voor een demonstratie. Volgens een woordvoerder van de gemeente zouden de boeren met 2500 voertuigen naar het Malieveld komen. De burgemeester wilde er aanvankelijk maar 5 toelaten. Later werd een akkoord bereikt over 75 trekkers[1]. Uiteindelijk werden er veel meer voertuigen toegelaten.

1. Wat is de reden geweest dat het college aanvankelijk maar 5 tractoren toe wilde laten?
2. Wat is de reden geweest dat er uiteindelijk voor is gekozen om dit aantal op te schroeven naar 75?

Antwoord op vraag 1 en 2

Het uitgangspunt van het Haagse demonstratiebeleid is om demonstraties te faciliteren. Volgens het Haagse demonstratiebeleid kunnen hulpmiddelen worden gebruikt om meningsuitingen te ondersteunen. Dit kan ook een voertuig zijn zoals een tractor. Dit moet echter wel veilig gebeuren en de locatie of route moet daarvoor wel geschikt zijn. Tractoren zijn namelijk grote en potentieel gevaarlijke machines en het gebruik ervan tijdens demonstraties kan onveilige situaties en handhavingsproblemen opleveren, zeker als sprake is van meerdere voertuigen.

In de aanloop naar de demonstratie heeft de burgemeester daarom bepaald dat slechts een beperkt aantal tractoren symbolisch op de verharde weg naast het Malieveld mocht worden geplaatst. De overige voertuigen konden op daarvoor geschikte locaties worden geparkeerd.

Het oorspronkelijke toegestane aantal tractoren bij het Malieveld was 5. In overleg met de organisatoren op 30 september heeft de burgemeester dit aantal verhoogd naar 75, omdat dit paste op het verharde gedeelte.

RTL nieuws berichtte het volgende: “De woordvoerder van de protestactie verwacht dat wel meer boeren zullen proberen met hun tractor naar het Malieveld te gaan. "Als je gekke regels bedenkt, moet je het zelf oplossen", zegt hij[2].” Er waren dus aanwijzingen dat de gemaakte afspraken niet zouden worden nagekomen.

3. Kan het college uitleggen hoe gehandeld is op basis van deze aankondigingen?
4. Was de politie en gemeente voorbereid op veel hogere aantallen tractoren die naar het Malieveld zouden komen?

Antwoord op vraag 3 en 4

Zoals bij elke grote demonstratie is tijdens de voorbereiding rekening gehouden met meerdere scenario’s, waaronder de komst van grote aantallen tractoren. De aantallen waren uiteindelijk dusdanig hoog dat zij niet uit de stad konden worden geweerd.

5. Indien het college de inschatting maakte dat meer dan 75 tractoren onwenselijk was, wat is de afweging dan geweest om toch niet in te grijpen? Welke veiligheidsrisico’s zijn hierdoor ontstaan?
6. Hoeveel tractoren stonden uiteindelijk op het Malieveld?

Antwoord op vraag 5 en 6

Tijdens de demonstratie bleken de organisatoren in beperkte mate bereid en/of in staat hun achterban aan te sturen. De afspraken zijn niet nagekomen en er zijn toch massaal voertuigen op het Malieveld geplaatst. Het precieze aantal is niet bekend bij het college. Daarnaast zijn er vernielingen aangericht en was er sprake van massaal alcoholgebruik door demonstranten.

De politie heeft de demonstratie van 1 oktober naar vermogen in goede banen geleid. Het gedwongen verplaatsen van de tractoren op het Malieveld was niet mogelijk

7. Kan het college een tijdlijn schetsen van hoe de communicatie tussen de gemeente en de (woordvoerder van de) demonstranten is geweest?

De politie en de gemeente hebben in de aanloop naar deze demonstratie meerdere malen contact gehad met de organisatoren. Tijdens de demonstratie heeft de politie dit gedaan. Hiervan is geen tijdlijn.

8. Kan het college uiteenzetten hoe en waarom de afspraken met de demonstranten op de dag van de demonstratie constant werden aangepast?

Er was geen sprake van aanpassing van de afspraken op de dag van de demonstratie.

9. Wat zijn de gevolgen geweest van de grote hoeveelheid zware voertuigen op het groen van het Malieveld?

Er is er schade aan het veld ontstaan.

10. Welke lessen trekt het college op basis van de gang van zaken rond dit protest?

Naar de mening van het college bevestigt de gang van zaken rond deze demonstratie het belang van de aanwezigheid van een verantwoordelijke organisator, de lijn dat terughoudend moet worden omgaan met het tijdens demonstraties toestaan van hulpmiddelen die gevaar met zich meebrengen en het voorkomen van alcoholgebruik tijdens demonstraties.

Het college wil nogmaals benadrukken dat de ervaringen met grote demonstraties (zoals de protesten van boeren en bouwers en de klimaatstaking) betrokken worden bij komende grote(re)demonstraties in en rond het centrum. Het gaat onder meer om de balans tussen enerzijds de invloed op onder andere het winkelend publiek, de doorstroming van het openbaar vervoer en het vrijhouden van doorgaande routes voor de hulpdiensten en anderzijds het belang van het recht op betoging en vrijheid van meningsuiting.

11. De ‘Farmers Defence Force’ kondigt aan op 16 oktober weer een protest in de randstad te voeren met gebruik van trekkers***. Mochten de demonstranten weer naar Den Haag komen, gaat het college dan anders handelen?

De demonstratie van 16 en 17 oktober heeft inmiddels plaatsgevonden. Deze demonstratie was aangemeld voor de Koekamp door een andere organisatie dan die van 1 oktober. Er was in de kennisgeving en het daarop volgende overleg sprake van het gebruik van tractoren. Tijdens de demonstratie is het Malieveld gebruikt. In strijd met de afspraken werd met tractoren door de stad gereden en was er sprake van alcoholgebruik door demonstranten. Het schenden van deze afspraken heeft geleid tot een potentieel gevaarlijke situatie in de stad en heeft op het Malieveld aanzienlijke schade veroorzaakt.

Het college van burgemeester en wethouders,