Bijdrage commissies Program­ma­be­groting 2025-2028

Inhoudsopgave

• Duurzaamheid
• Buitenruimte
• Mobiliteit
• Economie
• Openbare Orde en Veiligheid
• Stadsontwikkeling & Wonen

Duurzaamheid

Voorzitter,

begin deze maand kwam de Staat van het Klimaat uit, een rapport van een wereldwijde groep wetenschappers. De conclusie? We staan aan de rand van een klimaatramp. 25 van de 35 vitale functies van onze planeet bereikten afgelopen jaar nieuwe records. Ook in Den Haag merken we dat: het weer wordt steeds onvoorspelbaarder en zien dat de zeespiegel sneller stijgt dan verwacht. Maar er zijn ook lichtpunten. Het is nog niet te laat om de nodige beslissingen en maatregelen te nemen. En ook in Den Haag en in deze begroting ziet de Partij voor de Dieren lichtpuntjes die ons kunnen leiden tot een leefbare stad voor dier en mens, ook in de toekomst.

Voorzitter, ik zal vandaag een aantal zaken aanstippen; netcongestie, het klimaatberaad (motie), burgerwetenschap (motie of toezegging), afval en de autovrije dag (toezegging).

Laat ik beginnen bij de laatste: de autovrije dag. De auto neemt wat de Partij voor de Dieren betreft te veel ruimte in beslag in de stad. Dat zijn we echter zo normaal gaan vinden, dat de alternatieven soms moeilijk voor te stellen zijn. Daarom pleit mijn fractie al jarenlang voor de terugkeer van de autovrije dag; zodat kinderen een dag veilig op straat kunnen spelen, zodat een dag lang de lucht niet wordt bevuild met fijnstof en andere uitstoot van auto’s en zodat mensen kunnen ervaren hoe hun buurt zonder auto kán zijn. Daarom zijn we blij met de coalitieafspraak om het mogelijk te maken dat onze inwoners een autovrije dag in hun straat kunnen aanvragen. Het is nog nergens te vinden dat en hoe dat kan, dus mijn vraag aan de wethouder is: wanneer kunnen we de uitwerking van deze afspraak verwachten?

Dan het klimaatberaad. Bij de jaarrekening in juli zei de wethouder nog de raad mee te nemen bij de invulling van het klimaatberaad. Maar tegelijkertijd met de commissiebrief over het klimaatberaad, ging de sollicitatieprocedure al open. Terwijl de zorgen die de Partij voor de Dieren destijds heeft uitgesproken, nog steeds staan: we lezen dat er onder andere vertegenwoordigers van “zakelijke partijen” aanschuiven. Waar moeten we hierbij aan denken? Het is natuurlijk onbestaanbaar als een Shell, ING of Rabobank straks gaat aanschuiven om te vertellen hoe de gemeente moet verduurzamen. Kan de wethouder die zorgen wegnemen?

Dan de effectiviteit van dit klimaatberaad. De Partij voor de Dieren is voorstander van het idee, maar we delen de zorgen van de PvdA en de SP. Hoe gaat het college ervoor zorgen dat dat idee ook daadwerkelijk tot leven komt? Zijn er procedures vastgelegd hoe de gevraagde en ongevraagde adviezen van dit klimaatberaad worden opgepakt? Is er een commitment vanuit het college, ook als het gaat over beleidsterreinen die niet onder deze wethouder vallen, om deze adviezen uit te voeren?

Voorzitter, in de begroting spreekt het college over de inzet van burgerwetenschap: Hagenaren en Hagenezen laten helpen bij het verzamelen van waardevolle inzichten over onze stad. Het verbaasde mijn fractie echter dat dit bij een compleet ander programma werd benoemd, en niet hier. Want juist buitenruimte en milieu lenen zich goed voor burgerwetenschap. Denk hierbij aan de kwaliteit van de bodem, het water, de lucht, maar ook de temperatuur in de stad. Dit kan helpen bij het identificeren van focusgebieden voor beleid, maar ook het bewustzijn van mensen vergroten. De Partij voor de Dieren ziet hier kansen. Ziet de wethouder die ook? Zijn er al voorbeelden uit andere steden waar dit succesvol wordt gedaan?

Voorzitter, netcongestie blijft een lastig en wat ongrijpbaar probleem voor onze fractie. Goed dat er nu een congestiemanagementplan ligt vanuit Stedin, maar wat betekent dat voor Den Haag? Weten we al of en zo ja welke ruimte dit oplevert op het elektriciteitsnet en waar we dit voor willen gaan inzetten? Is er al een overzicht van projecten en situaties die beïnvloed worden door de netcongestie? En het onderzoek naar de structurele netverzwaring, wanneer wordt die verwacht?

Eerder dit jaar is in de commissie gesproken over verschillende scenario’s om netcongestie aan te pakken en de keuzes die daar dan bij komen kijken in ons beleid. Zo missen we in het congestiemanagementplan van Stedin de invloed van energiebesparing. Ziet de wethouder dit ook als een goede oplossing voor netcongestie?

Dan de gemeentelijke afvalinzameling. Vorig jaar schrapte de gemeente de aparte inzameling van PMD, plasticafval. De Partij voor de Dieren is hier nog steeds geen voorstander van. Maar los van dat alleen nascheiding een slecht idee is, is het afvalbeleid in het algemeen onduidelijk. Het informeren via de gemeentelijke website is niet genoeg. Ik woon zelf dichtbij een container die omgevormd is van plastic naar papier, en heb hier nooit wat over gehoord behalve een sticker die je pas ziet wanneer je naast de container staat. En het gaat niet alleen mis bij de verdwenen plastic containers. Ook rondom GFT inzameling hoort mijn fractie dat het voor mensen die wel willen scheiden niet duidelijk is. We lezen dat de gemeente hier meer wil gaan doen in 2025. Is de wethouder bereid om een stadsbrede brief te sturen over de mogelijkheden rondom afvalinzameling, met speciale aandacht voor de mogelijkheden rondom de inzameling van GFT afval?

Ik sluit af met een aantal korte vragen:

• Kan de wethouder een stavaza geven van het klimaatdashboard?

• Voor 2024 stevenen we weer af op een onderuitputting van onder andere de subsidie voor klimaatadaptatie. Eerder gaf de wethouder aan te kijken naar verdere uitbreiding van de klimaatadaptatie subsidie; wat is daar de stand van zaken van en wordt ook gekeken naar mogelijkheden omtrent het stimuleren of uitbreiden van de andere subsidies?

• Er wordt een nieuwe definitie gebruikt voor deelauto’s en in het antwoord op onze technische vraag lezen we dat ook Snappcar hier onder valt. Kan de wethouder toelichten hoe dit precies werkt? Valt carpoolen bijvoorbeeld ook onder de nieuwe definitie?

Buitenruimte

Voorzitter, ik wil graag beginnen met het bedanken van de ambtenaren die zich ook afgelopen jaar weer hebben ingezet om Den Haag een stukje groener te maken. Dank ook aan alle groenbeheerders die dagelijks de Haagse parken en perken verzorgen. En dank aan de wethouder voor de brief over Natuurontwikkeling die we vorige week hebben ontvangen. Het college gaat de groene hoofdstructuur versterken op veel plekken, betere groencompensatie bij bouwprojecten, een ecoduct, extra natuurbeheer en inkoop van biologische bomen. Daar gaat het donkergroene hart van de Partij voor de Dieren wel sneller van kloppen! Ik heb nog wel een aantal vragen.

De eerste gaat over de Hollandse Duinen en de status aanvraag voor Nationaal Park. Wat is daarvan de stand van zaken? Vorige maand lieten LTO, LAVB en Glastuinbouw Nederland weten zich zorgen te maken om de statusaanvraag, omdat dit nieuwe regels met zich mee kan brengen. Het klinkt als de omgekeerde wereld, gifsproeiers die beschermd willen worden voor de natuur, maar het klopt natuurlijk dat het een knelpunt zou veroorzaken. Wat is hier voor oplossing voor bedacht? Wordt de natuur voldoende beschermd voor landbouwgif? En weet de wethouder of er nog gevolgen zijn van de gesprekken van actiegroep MOB en de provincie over het terugdringen van autoverkeer in Den Haag?

Om nog even in de duinen te blijven, in de beantwoording van onze schriftelijke vragen ‘rust aan de kust’ lezen we dat we als gemeente weinig tot geen grip hebben op wat er gebeurt in onze duinen, ook als het activiteiten betreft die de natuur schaden. Hoe wordt in de gaten gehouden of lasergamen op de paden blijven en wat kan de gemeente doen als dat niet zo is? Hoe wordt per gebied beoordeeld of activiteiten natuurverstoring veroorzaken? Is het mogelijk om activiteiten uit de duinen te weren tijdens het broedseizoen? En wil de wethouder met de provincie in gesprek over het vergunnen van activiteiten in de duinen?

Dan een vraag over de aanpak versmallen en vergroenen. Is het mogelijk om een keer een update te krijgen van de kansen en de planning? Wordt er ook nog gezocht naar meer mogelijkheden? Is het mogelijk om mogelijkheden in wijken met de slechtste luchtkwaliteit prioriteit te geven? We lezen ook dat de Erasmusweg in beeld is om te vergroenen. Kan de wethouder hier al iets meer over vertellen? (Brief laten toezeggen) En wat wordt precies bedoeld met dat er rondom de NAVO-top een stop is op werkzaamheden?

Mijn fractie is ook benieuwd waarom de bomen op de Laan van de Mensenrechten nou moeten worden gekapt.

Voorzitter, dan een vraag over uitklimvoorzieningen, in de beantwoordingen lezen we dat alle locaties waar dit nodig is voorzien zijn, dat klopt niet helemaal, dit hoorden we ook vanuit de verschillende organisaties. Of worden rustplankjes ook geregistreerd als uitklimvoorziening? Zou de wethouder kunnen ingaan op het onderhoud, inventariseren van knelpunten en de mogelijkheden om meer in te zetten op rust- en uitklimvoorzieningen bij het herinrichten van kades?

Goed om te lezen dat de gemeente meer gaat doen voor de gewonde in het wild levende dieren, door de wildopvangorganisaties financieel te ondersteunen. Kan de wethouder toelichten wanneer er duidelijkheid is n.a.v. de diverse gesprekken met de organisaties?

Tot slot een aantal vragen over toegankelijkheid. Mijn fractie was blij te lezen dat er naar aanleiding van onze motie 3 oversteekplaatsen rondom het Spui van geleidelijnen worden voorzien, maar waarom wordt dit niet gecombineerd met een zebrapad? Er is wel een - ik denk tijdelijk- zebrapad aangelegd over de Hofweg ter hoogte van de Lange Poten, dus waarom kan dit niet permanent op meer plekken? Dan over de afdoening van een andere motie over dit onderwerp: toegankelijke oversteekplaatsen. Stichting Voorall heeft 486 verkeerskruispunten geïdentificeerd die niet toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. 50 zijn er opgelost, maar zou de wethouder met een meerjarenplan kunnen komen om ALLE gevaarlijke punten aan te pakken?

Mobiliteit

Voorzitter, ik houd het kort, want ik heb niet veel vagen over dit onderwerp. Wel maakt mijn fractie zich zorgen over de parkeervoorzieningen rondom Den Haag CS. Omdat de fietsparkeerkelder gesloten is, raakt de fietsparkeerflat overvol. Het wordt elke week moeilijk om een plekje te vinden. Ook is het binnen erg donker, wat ‘s nachts een onveilig gevoel geeft. Ook wordt er ondanks de camera's nog gestolen. Is het mogelijk om in de flat de capaciteit te verhogen door extra rekken toe te voegen, vaker te controleren op fietswrakken of zwerffietsen, en de verlichting te verbeteren om zo de veiligheid te vergroten? Is het misschien een mogelijkheid om meer toezicht in deze fietsparkeerplek te realiseren?

Ook heeft mijn fractie nog een vraag over de pilot Gratis OV voor kinderen. Wij waren teleurgesteld om te lezen dat deze pilot wordt uitgesteld. We zijn bang dat mensen hier weinig gebruik van gaan maken als ze helemaal een pas moeten aanvragen die dan maar een paar maanden geldig is. Het idee van de pilot is drempels wegnemen, dat lijkt nu niet te gebeuren. Kan de wethouder toezeggen dat het geld dat is bestemd voor de pilot echt zal worden ingezet voor een volledige pilot gedurende heel 2026?

Economie

Voorzitter,

Vandaag ga ik vooral in op het bedrijventerrein aan de Westvlietweg, waarover niet alleen insprekers hun zorgen uitten, maar waar ook meer dan 600 omwonenden ons als raad over hebben geschreven. Laat me duidelijk zijn: de Partij voor de Dieren heeft geen vertrouwen in dit participatieproces. Voorzitter, ik neem u mee langs drie belangrijke redenen.

Allereerst, de omwonenden voelen zich buitengesloten en niet gehoord. Hoe kan het college toelaten dat de stem van de buurt, de mensen die hier naast wonen, fietsen, en de impact voelen, dat zij zo makkelijk aan de kant wordt geschoven? Dit is wat de Partij voor de Dieren betreft onacceptabel. Wat is de gemeente van plan om deze kloof te dichten? Graag een reactie.

Dan de financiering van het onderzoek. Grondeigenaren van de omliggende percelen betalen mee en zitten in de exclusieve projectgroep. Laten we eerlijk zijn, dit is geen onafhankelijk onderzoek. Natuurlijk zal dit onderzoek aantonen dat hun gronden ontwikkeld moeten worden. Kan het college uitleggen hoe het een eerlijk proces kan garanderen als de belanghebbenden zelf aan de touwtjes trekken? Dit lijkt meer op een klucht dan op een serieuze procedure, en het is teleurstellend om te zien hoe hier bepaalde belangen worden voorgetrokken.

En ten slotte de klankbordgroepen. Er zijn allerlei signalen dat informatie op een manier wordt gestuurd die geen recht doet aan de belangen van de gemeenschap. Is dit de volwaardige participatie die we beloven? Voor wie is dit proces nu eigenlijk ingericht?

Voorzitter, dit lijkt geen plan voor de stad, maar een project voor vastgoedbelangen, waar speculanten de ruimte krijgen om zelf hun eigen conclusies te financieren. Ondertussen worden de zorgen van omwonenden genegeerd. Wat we vreesden, gebeurt nu onder onze ogen. De Partij voor de Dieren roept het college op om onmiddellijk op de pauzeknop te drukken. Wij willen een proces dat transparant is, met duidelijke uitvragen, echte bewonersbetrokkenheid en respect voor de grenzen die zijn gesteld.

Voorzitter, dan een punt over expats - dit punt is door de SP voor de zomer ook al aangekaart, maar de antwoorden op de technische vragen bieden wat de Partij voor de Dieren betreft hopelijk nieuw perspectief. Mijn fractie vindt het gek dat het college geen risico ziet op extra verdringing op de woningmarkt door het aantrekken van bedrijven met internationale werknemers. Als we actief bedrijven en medewerkers uitnodigen, die dankzij gunstige regelingen meer voor een huis kunnen betalen, drijft dat per definitie de prijzen op en verdringt het andere woningzoekenden. Erkent de wethouder dit? In de beantwoording van technische vragen lezen we dat het college een gesprek kan aangaan over huisvesting voor internationale medewerkers bij het aantrekken van nieuwe grote bedrijven. Dit is erg summier en optioneel. Is het college bereid om dit standaard te maken en de raad hierover te rapporteren?

Openbare Orde en Veiligheid

Voorzitter,

De Partij voor de Dieren heeft de schriftelijke vragen omtrent het gebruik van politiepaarden bij het debat van vandaag betrokken. Onze fractie maakt zich grote zorgen omtrent het welzijn van deze dieren.

En voorzitter dan voornamelijk omdat de dieren worden ingezet in conflictsituaties waarbij vaak geweld wordt gebruikt richting deze dieren. Aan de andere kant roept het bij onze fractie de vraag op wat het afwegingskaders is wat wordt gebruikt door politie om deze dieren in te zettten en wat daarbij de risico inschatting is en of dat niet toe is aan herziening? Moeten we als gemeente de politie niet ook oproepen om over te gaan op alternatieven voor conflictsituaties? Dat is wat de politie al langere tijd onderzoekt maar kan de burgemeester niet pleiten dat daar wat meer haast achter wordt gezet? We horen het graag van de burgemeester.

Ook hebben we nog een punt over een akelig punt: huisbranden. De laatste tijd komt steeds meer in het nieuws dat bij huisbranden dieren overlijden, en soms succesvol worden gered door de brandweer. Maar voorzitter, stelt u zich voor dat je huis afbrand als je niet thuis bent maar je huisdieren zich nog wel in huis bevinden. Al in diverse gevallen hebben stickers op ramen of deuren in meerdere gevallen al het leven gered van de aanwezige huisdieren. Al eerder heeft onze fractie gepleit voor het verstrekken van deze bestaande stickers door de gemeente. Kan de burgemeester daarop reageren of in overleg treden met de hulpdiensten om te kijken hoe bijvoorbeeld deze stickers kunnen helpen in het redden van levens?

Stadsontwikkeling & Wonen

Voorzitter,

Voor wat betreft de vragen over het huisvesten van dak- en thuisloze mensen, sluit mijn fractie zich aan bij GroenLinks.

Over de begroting, de 10 miljoen extra is een groot bedrag dat uit de lucht kwam vallen. Hoewel we hier technische antwoorden op technische vragen hebben gekregen, blijft het voor ons lastig om te begrijpen wat er nu precies gebeurt, en daarmee lastig te beoordelen.

Hoe zit het met het resterende incidentele budget; is dit de eerste stap en gaat er volgend jaar meer geld naartoe; wat vind het college van de manier waarop dso is gefinancierd; kan daar evaluatie van komen: ook voor een volgende begroting of een volgend college: hoe zit het met incidenteel geld; waarom, wat moet je sowieso willen via structurele financiering; als we nu niet deze 10 miljoen extra hadden;

Hoewel wij waarderen dat de gemeente wil blijven investeren in de stad, blijft de vraag hoe dit geld effectief wordt ingezet. Er is op dit moment weinig duidelijkheid over de exacte prioriteiten en het inzicht in de keuzes die worden gemaakt. Wat zijn de concrete doelen van deze extra investeringen? De navolgbaarheid van het beleid moet verbeteren.

Dan de parkeergarage bij Binck City Park. Na beantwoording van de technische vragen kwam er bij mijn fractie meer zorgen over de kosten. Dit project lijkt veel duurder te worden dan verwacht. Mijn fractie vraagt zich af hoe groot het financiële risico is voor de gemeente als de parkeergarage niet genoeg gebruikt gaat worden. Ook is het ons onduidelijk wat precies de rol van de gemeente is in dit project en wat uit welk budget komt; We lezen dat er begin 2025 een raadsvoorstel komt, maar kan de wethouder alvast iets zeggen over of dit raadsvoorstel de raad niet alleen informeert over de verwachte kosten en de bouw, maar ook exploitatieprognoses? En klopt het dat de gemeente deze garage sowieso moet bouwen, hoe duur het ook wordt?

Dan Mariahoeve. Mijn fractie las in de begroting over de plannen rondom het winkelcentrum. Wat voor soort PUK wordt hier voorbereid en hoe verhoudt dit zich tot het ambitiedocument? We missen een duidelijk overzicht van de volgorde van stappen.

Bij de Boylestraat werd eerder gesteld dat er geen onomkeerbare stappen zouden worden genomen, maar hoe wordt de raad nu verder meegenomen in de besluitvorming? We willen voorkomen dat we voor voldongen feiten komen te staan zonder dat de raad daar tijdig over geïnformeerd is. Kan het college toezeggen dat de raad regelmatig wordt betrokken bij de voortgang van dit project?

Tot slot kan mijn fractie zich aansluiten bij de vragen van de SP over het sloopkader.