Bijdrage Voorstel Bestem­mingsplan Steen­zicht en Ruimzicht


Commissie Ruimte

2 november 2022

Afgelopen week vernietigde de Raad van State het bestemmingsplan Feyenoord City. Dit omdat de Rotterdamse gemeenteraad had nagelaten om te erkennen dat er serieuze onzekerheid en onduidelijkheid bestond over de financiering. Het is voor iedereen slecht als raadsleden hun plicht verzaken. Zeker voor bewoners die al verteld is dat ze weg moeten. Of bewoners wiens huis niet wordt gerenoveerd omdat de ontwikkelaar liever wil slopen om uiteindelijk veel woningen te kunnen bijbouwen. De lokale politiek is door de kiezer een belangrijke plicht toevertrouwd, om verantwoorde besluiten te nemen. Bij deze plicht hoort dat bestemmingsplannen worden gecontroleerd op economische uitvoerbaarheid.

Ik ga in op drie punten die aantonen dat de economische uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan onvoldoende duidelijk is: stikstof, ongeoorloofde staatssteun, en onduidelijkheid over contracten en financiële aansprakelijkheid.

Over stikstof: Steenzicht Ruimzicht ligt binnen 4 kilometer van zowel Solleveld en Westduinpark. De mogelijke problemen rondom stikstof moeten inhoudelijk worden vastgesteld: hoeveel vertraging levert de noodzaak voor extra stikstofberekeningen op? Wie is aansprakelijk voor de kosten van vertraging? Is de stikstofruimte er überhaupt om te bouwen? Wat is de stikstofuitstoot in de bouwfase? De financiële consequenties rondom aansprakelijkheid voor vertraging en stijgende kosten worden niet geschetst, waardoor we als gemeenteraad een levensgroot risico nemen dat dit uiteindelijk ten koste gaat van de gemeentelijke begroting. Stikstof verdient toch aanvullende risico analyse?

Dan staatssteun: de ontwikkelaar ontvangt staatssteun voor het vrije markt programma. Eigenlijk een schoolvoorbeeld van ongeoorloofde staatssteun. Uit de beantwoording van de vragen blijkt dat de gesprekken met de Europese Commissie nog niet eens zijn gestart. Er is geen reden om aan te nemen dat de Europese Commissie akkoord gaat. Wat zijn de gevolgen indien er geen staatssteun wordt toegestaan? Is sprake van staatssteun bij dit deelproject? Kan dan überhaupt met dit plan worden gestart als een melding nodig blijkt? Bij wie liggen de kosten als uiteindelijk de voorgestelde financiële constructie bij de Europese Commissie sneuvelt?

Ten derde: contracten en commitments. Er lijkt een trend te zijn dat, zoals ook hier is gebeurd, projectontwikkelaars gebiedsvisies en juridische kaders mee ontwikkelen en dat de gemeente een specifieke ontwikkelaar faciliteert. Wie loopt bijvoorbeeld het risico als de exploitatie toch tegenvalt? Is dat weer de gemeente?

De uitspraak van de Raad van State en het debacle rondom Feyenoord City toont aan dat de politiek zich bij grote projecten met grote financiële risico’s moet verzekeren van de aansprakelijkheden en verantwoordelijkheden van ontwikkelaars, voordat ze oordelen over de economische uitvoerbaarheid van een bestemmingsplan. De deelovereenkomst tussen Staedion, Heijmans en de gemeente voor dit gebied is niet getekend of niet met de commissieleden gedeeld, dus garanties over of die er komt en wat de voorwaarden worden en of die haalbaar zijn ontbreken. Kan de wethouder aangeven hoe het staat met de deelplanovereenkomst? Daarmee bedoelen we de project-realisatie overeenkomst. Wordt deze nog toegestuurd voordat dit plan volgende week door de raad zou moeten worden vastgesteld?

De grote vraag is: hoeveel kostenoverschrijdingen bij bouwprojecten zijn nodig voordat we ook als commissie en raad dit soort problematiek serieus nemen? Het is voor de Partij voor de Dieren onbegrijpelijk dat we dit plan bespreken voordat we het rapport van de door de raad ingestelde onderzoekscommissie hebben. Waarom heeft de raad deze ingesteld als de raad er op voorhand niks mee wil doen?

Dan het groen. Er wordt gezegd “De stedenbouwkundige randvoorwaarden van de NvU maken een transformatie mogelijk van de huidige strokenverkaveling naar bebouwing rondom groene, collectieve binnentuinen." Hoe komen deze groene collectieve binnentuinen er, als er niets over staat in de regels?

Kan de wethouder toelichten waarom er in de regels bijvoorbeeld ook niet staat dat er een groen dak moet komen op de centrale garage? We missen ook de nodige eisen aan de constructie van de garage, de dikte van de grond op het dak; natuurinclusief bouwen komt ook niet in de regels voor. Hoe is dit mogelijk en waarom zijn de toezeggingen qua groene ontwikkelingen niet geborgd in het bestemmingsplan? Er was gewoon vastgelegd dat op de parkeergarages 1 meter grond zou komen en dat er bomen zouden kunnen groeien.

Dan de watertoets. Die geeft objectief aan dat het verharde oppervlakte toeneemt met 2265 vierkante meter. Ook het waterschap geeft aan er sprake lijkt van binnenterreinen die als 100% verhard gelden. Kan de wethouder toelichten waarom een plan wordt voorgelegd waarbij de verharding zo sterk toeneemt? Waarom heeft de wethouder zich niet ingezet om meer groen te behouden? Verder wordt uit de plannen niet duidelijk hoe het verlies aan waterberging wordt gecompenseerd. Graag een reactie.