Schrif­te­lijke vragen Boeren­protest in Den Haag

Indiendatum: okt. 2019
Antwoorddatum: 6 dec. 2019

De raadsleden de heren Smit en Barker hebben op 21 oktober 2019 een brief met daarin acht vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Op 16 oktober 2019 protesteerden duizenden boeren tegen het in hun ogen onrechtvaardige stikstofbeleid.

Op 15 oktober om 16:10 uur, daags voor de demonstratie, twitterde Newsroom Den Haag de meest recente afspraken over het boerenprotest. Daarin stond aangegeven: “De demonstratie vindt plaats op de Koekamp”(1). Diezelfde datum berichtte het NRC hierover. Zij citeerden de woordvoerder van de waarnemend burgemeester, die zei: “Het is niet de bedoeling dat de boeren met trekkers naar de Koekamp komen”(2). Uiteindelijk hebben tientallen boeren hun tractoren op de Koekamp geparkeerd (3).

1. Was vooraf afgesproken dat tractoren niet op de Koekamp mochten worden opgesteld? Waarom is besloten boeren hun tractoren toch op de Koekamp te laten parkeren?

Op de dag van de demonstratie (16 oktober), om 12:00 uur, twitterde de wethouder Financiën, Stadsontwikkeling, Wonen en Scheveningen dat het niet verboden was voor boeren om hun tractoren op het Malieveld op te stellen (4). Veel media waren wel in die veronderstelling (o.a. AD Den Haag, Den Haag Centraal).

2. Was het Malieveld wel of geen toegestane opstelplaats voor tractoren? Hoe is dit gecommuniceerd? Hoe gaat u de verwarring die ditmaal over de toegestane opstelplaatsen is ontstaan in het vervolg voorkomen?

Antwoord op vraag 1 en 2

De demonstratie van 16 en 17 oktober was aangemeld voor de Koekamp (gedeelte aan de Laan van Reagan en Gorbatsjov). Voertuigen van demonstranten (waar onder tractoren) konden op daarvoor geschikte locaties worden geparkeerd. Hierover was geen verwarring. In de aanloop van de demonstratie heeft de driehoek rekening gehouden met het scenario dat een groter aantal tractoren naar Den Haag zou komen dan het aantal beschikbare parkeerplekken buiten het Malieveld, zodat deze tractoren alsnog op het Malieveld zouden worden opgesteld. Uiteindelijk bleek het aantal tractoren dusdanig groot dat het gebruik van het Malieveld niet te voorkomen was. Dit heeft tot schade aan het Malieveld geleid.

Het Malieveld is eigendom van Staatsbosbeheer. Ook Staatsbosbeheer was er niet van op de hoogte dat tractoren op het Malieveld opgesteld zouden worden, meldt het Dagblad van het Noorden (5). Bij de gemeente was dit al wel bekend.

3. Waarom heeft de gemeente de mogelijkheid tot het opstellen van tractoren op het Malieveld niet vooraf met Staatsbosbeheer gecommuniceerd, ondanks dat dit wel van tevoren bekend was? Hoe gaat de gemeente haar communicatie over demonstraties in de toekomst verbeteren, zodat tijdige afstemming met terreineigenaren kan plaatsvinden?

De gemeente en de politie staan goed in contact met Staatsbosbeheer en waar nodig en mogelijk wordt er overlegd.

Tijdens de demonstratie waarschuwde de minister-president tegenover RTL Nieuws: “Demonstreren mag, maar hou je aan de regels van de autoriteiten. Doe je dat niet, dan ben je in overtreding en geldt het strafrecht” (6). Een aantal actievoerders heeft met tractoren inritten van de A20 geblokkeerd (7); is door de afzetting van de A12 bij Nootdorp gebroken en heeft daar hulpverleners bedreigd (8); heeft met tractoren op de vluchtstrook van de A12 gereden, achteruitgereden op de snelweg en daar geparkeerd (9); heeft de politieblokkade op de Utrechtsebaan genegeerd (10); en is in weerwil van politie-instructies met hun tractoren de trambaan opgereden (11). Daarnaast heeft een aantal actievoerders tegen de afspraken in hun tractoren op de Koekamp opgesteld; is tegen de afspraken in de Kalvermarkt (12), het Noordeinde (13), en de Grote Marktstraat (14) ingereden en heeft op de Dagelijkse Groenmarkt (zonder vergunning) staan barbecueën (15). Ook zijn er rookbommen afgestoken op de Koekamp (16) en vuurwerk bij Den Haag Centraal.

4. Hoeveel personen worden strafrechtelijk vervolgd voor deze overtredingen? Hoe verhoudt het aantal vervolgingen zich tot het aantal overtredingen?

Tijdens de klimaatstaking op 27 september jongstleden mocht de demonstratietocht niet door het kernwinkelgebied lopen, om winkelend publiek niet te hinderen. Tractoren werden echter wel toegelaten tot onder meer het Noordeinde, de Grote Marktstraat en de Turfmarkt.

5. Hoe heeft de driehoek de veiligheid van voetgangers in het kernwinkelgebied gewaarborgd, terwijl tractoren het voetgangersgebied doorkruisten? Waarom is gekozen om de tractoren in deze gebieden toe te staan?

6. Hoe verhoudt het toestaan van de trekkers zich tot het verbieden van de klimaatstakers om te demonstreren in het kernwinkelgebied?

Antwoord op vraag 4, 5 en 6

Er was op 16 en 17 oktober (zowel landelijk als in Den Haag) sprake van verkeers- en andere overtredingen door bestuurders van tractoren. Er is geen sprake van dat deze overtredingen zijn toegestaan. De politie heeft deze dagen naar vermogen in goede banen geleid. Er zijn vier aanhoudingen verricht.

Naar de mening van het college bevestigt de gang van zaken rond deze demonstratie het belang van de aanwezigheid van een verantwoordelijke organisator en de lijn dat terughoudend moet worden omgaan met demonstraties in het kernwinkelgebied en het tijdens demonstraties toestaan van hulpmiddelen die gevaar met zich meebrengen.

Aan de Koekamp en het Malieveld is grote schade ontstaan door de opgestelde tractoren. Zij hebben diepe sporen getrokken in het gras (17), (18). Doordat tractoren tussen de monumentale bomen stonden opgesteld, is de schade aan de bodem tot vlak naast deze bomen ontstaan.

7. Kunt u aangeven of de ontstane schade invloed heeft op de groei of gezondheid van de ter plaatse aanwezige (monumentale) bomen?

Het college heeft geen zicht op de precieze aard en omvang van de schade.

8. De Koekamp en het Malieveld zijn in eigendom van Staatsbosbeheer. Wie is (financieel) verantwoordelijk voor het herstel van het terrein?

Algemeen uitgangspunt is dat degene die schade veroorzaakt hiervoor aansprakelijk is. Daarover zijn inmiddels afspraken gemaakt tussen Staatsbosbeheer en de verantwoordelijke organisatie.

Het college van burgemeester en wethouders,