Schrif­te­lijke vragen Bebouwing bij Catshuis

Indiendatum: 11 mei 2021
Antwoorddatum: 13 jul. 2021

De raadsleden de heren Barker, Kapteijns en Bos hebben op 7 mei 2021 een brief met daarin dertien vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.

Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze als volgt.

Op 15 april is een ontwerpbeschikking gepubliceerd voor de bouw van een kantoorgebouw, het aanleggen van 30 parkeerplaatsen en het kappen van 6 bomen (kenmerk: 201917988)1. Deze bouw zou plaatsvinden bij het Rijksmonument het Catshuis, in het Rijksbeschermd stadsgezicht Zorgvliet en deze ontwikkelingen gaan ten koste van het groen. Het gebied is namelijk onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland en de Stedelijke Groene Hoofdstructuur. Verschillende bewoners en belangengroepen zijn tegen deze plannen in het geweer gekomen.

1. Klopt het dat de gemeente wil meewerken aan de bouw van een kantorengebouw en de aanleg van 30 parkeerplaatsen in het groen?

Ja. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft een vergunningsaanvraag gedaan voor het tijdelijk plaatsen van een kantoorgebouw met bijbehorende voorzieningen, het tijdelijk aanleggen van parkeerplaatsen, paden, terrassen, kabels en leidingen en het tijdelijk demonteren van een prieel en de toegangspoort (zijde Johan de Wittlaan) op het terrein rondom het Catshuis, Adriaan Goekooplaan 10 alsmede het kappen van 6 bomen. Op 15 april heeft het college het ontwerpbesluit tot vergunnen ter inzage gelegd. Het college is voornemens de definitieve beschikking op 16 juli 2021 af te geven.

2. Kan het college het voorlopig ontwerp of een bouwtekening met de raad delen met de precieze locatie van de plannen?

De openbare stukken zijn ter inzage gelegd en kunnen met de raad gedeeld worden. De overige documenten hebben een rubricering Staatsgeheim-GEHEIM en/of DepartementaalVERTROUWELIJK waardoor deze niet gedeeld kunnen worden.

3. Is hier gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de vergunningsaanvraag in het geheim of vertrouwelijk te behandelen? Zo ja, hoe verhoudt dat zich tot de grote waarde van dit stuk Den Haag voor de stad?

Ja. Een deel van de documenten behorende bij de Vergunningsaanvraag voor de Tijdelijke Huisvesting van het Ministerie van Algemene Zaken hebben het rubriceringsniveau Staatsgeheim-GEHEIM en/of Departementaal- VERTROUWELIJK en kunnen daardoor niet openbaar gemaakt worden. Het geheim of vertrouwelijk behandelen van de aanvraag hangt samen met de werkzaamheden van het ministerie van Algemene Zaken. Dit staat verder geheel los van de grote waarde van dit stuk Den Haag. Net als iedere andere aanvraag met betrekking tot een rijksbeschermd stadsgezicht en/of een rijksmonument wordt aan dezelfde kaders getoetst. Er wordt geen onderscheid gemaakt in de beoordeling van de inhoud bij een openbare, of eengeheime/vertrouwelijke behandeling van een aanvraag, mits we in staat zijn om een goede beoordeling te kunnen doen. In dit geval is alle noodzakelijke informatie voor het kunnen beoordelen van de vergunning tot onze beschikking geweest.

4. Kan het college aangeven hoe het bouwen in het groen en de bomenkap zich verhoudt tot de groene ambities van het college?

Ja. Dit project staat los van de groene ambitie van het college. Het Catshuisterrein kent niet de bestemming Groen maar de bestemming Tuin. De verhuizing naar het Catshuisterrein is tijdelijk. Na de opbouw van de tijdelijke units en de renovatie van het Binnenhof gedurende ruim 5 jaar verhuist het Ministerie van Algemene Zaken terug naar het Binnenhof. Na de ontmanteling en het hergebruik van de units op een andere locatie wordt het Catshuisterrein weer in de huidige staat teruggebracht. Dit laatste in goed overleg met de Provincie Zuid Holland.

5. Klopt het dat de bouw plaatsvindt in de Stedelijke Groene Hoofdstructuur en het Natuurnetwerk Nederland? Ziet het college dit niet bij uitstek als reden om niet mee te werken aan deze plannen?

Nee. Het ingreepgebied ligt binnen de begrenzing van het NNN. In de Omgevingsverordening ZuidHolland worden bepaalde gebieden in het NNN geëxclaveerd. Het Catshuisterrein is zo’n exclave. Daardoor behoren bestaande bebouwing, erven, tuinen en wegen met een gesloten verharding (inclusief bermen) niet tot het NNN. De voorgenomen ingreep heeft daarnaast geen significant negatieve effecten op de wezenlijke kenmerken en waarden van het NNN-gebied. Op de locatie van het tijdelijke gebouw, het ingreepgebied, komen overigens geen natuurtypen voor die voldoen aan de kenmerken van de in het provinciaal natuurbeheerplan aangewezen natuurbeheertypen. Bovendien zijn de ingrepen van tijdelijke aard. Na het tijdelijke gebruik zal het gebied weer teruggebracht worden in zijn oorspronkelijke staat.

6. Wat is de reden dat er niet gekozen is om in plaats van in het groen te bouwen, een kantoorruimte te huren?

Voor de tijdelijke huisvesting van het Ministerie van Algemene Zaken zijn destijds verschillende locaties verkend door het Rijksvastgoedbedrijf samen met de gebruiker. Daaruit is gebleken dat het Catshuisterrein onder andere vanwege de al aanwezige veiligheidsmaatregelen de voorkeurslocatie is voor de tijdelijke huisvesting. De locatiekeuze, evenals de afwegingen om tot die locatiekeuze te komen heeft de wetgever volledig bij de initiatiefnemer, de aanvrager, gelegd. De aanvrager vraagt of de (tijdelijke) bouwactiviteiten op de locatie van zijn keuze vergunbaar zijn. Het bevoegd gezag toetst of de aanvraag zoals ingediend vergund kan worden of geweigerd moet worden. De wetgever kent daarbij de gemeente geen ruimte toe om af te wegen of er een andere, betere locatie voor handen is of zou kunnen zijn.

7. In hoeverre vindt het college dat de bouw past binnen het beschermd stadsgezicht en de monumentale bebouwing?

De werkzaamheden waarop de aanvraag betrekking heeft, vinden plaats op de historische buitenplaats Sorghvliet. Ingevolge artikel 3.3 van de Erfgoedwet is het hoofdgebouw en de tuinaanleg van deze buitenplaats beschermd als Rijksmonument en is op grond van artikel 2.1, eerste lid, onder f van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht voor het wijzigen van het monument een vergunning en een advies van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed vereist. In het positieve advies van 6 november 2019 wordt het volgende opgemerkt:

• Ter plaatse van het op te trekken kantoorgebouw is de aanleg van recente datum, van een historische component is daar geen sprake.

• Ten behoeve van de beoogde parkeerplaats behoeven geen bomen te worden gekapt terwijl deze voorziening aan de periferie van de aanleg is geprojecteerd en eveneens tijdelijk van aard is.

• Voor zover elders bomen worden gekapt, betreft het jonge exemplaren terwijl één boom wordt verplaatst.

• De twee portiersloges zijn bescheiden van afmetingen en wat betreft kleur en detaillering terughoudend uitgevoerd: ontsiering of verstoring van de aanleg is niet in het geding.

De Welstands- en Monumentencommissie heeft geadviseerd in het kader van het monument en de dubbelbestemming ‘Waarde - Cultuurhistorie’. De commissie geeft in haar adviezen aan dat het bouwplan geen negatieve invloed heeft op de monumentale setting of de ruimere omgeving. Iedere invloed is tijdelijk, betreft niet de waardevolle onderdelen en is te herstellen nadat het kantoorgebouw en de bijbehorende gebouwen zijn verwijderd.

Uitgangspunt voor de inpassing van de tijdelijke huisvesting op het terrein van het Catshuis is minimale aantasting van de historische tuin en de daarbij behorende bomen en beplantingen. Daarbij worden ook het zicht op het Catshuis en het uitzicht vanuit het Catshuis gerespecteerd. Het tijdelijke kantoorgebouw wordt als één geheel georganiseerd, waarbij de footprint van de tijdelijke huisvesting aansluit op de footprint van het Catshuis. De optimale plek op het terrein voor de tijdelijke huisvesting is ter plaatse van de overgangszone tussen het open gazon en de omsluitende boswal tussen de Johan de Wittlaan en de tuin. In deze zone ligt een recent aangelegde bloementuin met een beperkt aantal bomen.Zorgvliet is aangewezen als beschermd stadsgezicht, zoals is bedoeld in de Monumentenwet.

8. Is het college met de indieners van mening dat de ontgroening en bebouwing afbreuk doet aan het groene en cultuurhistorische karakter van het landgoed en een aantasting is van het Rijksbeschermd Stadsgezicht?

Nee. Het Catshuisterrein wordt na renovatie van het Binnenhof weer teruggebracht in de oorspronkelijke (huidige)staat, inclusief het herplanten van 6 (gekapte) bomen. Om die reden is er geen sprake van ontgroening van het terrein.

9. Is het college het met de indieners eens dat het kappen van bomen, ook al is de bebouwing tijdelijk, een permanent karakter kent?

Ja.

10. Is het college het eens dat het demonteren van de tuinmuur en toegangspoort nadelig uitpakt voor de monumentale waarden van deze locatie en dat het demonteren altijd zal zorgen voor verlies van monumentaal materiaal?

Nee. Een belangrijke overweging voor beoordeling van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (hierna: RCE) is dat de locatie van de muur historisch is maar de muur en het hek aan deze zijde zelf pas na de WOII zijn gebouwd. Tijdens de oorlog zijn de oorspronkelijke poort, tuinmuur en bomen namelijk volledig verdwenen door de aanleg van de Atlantikwall door de bezetter. Er is om die reden geen verlies van monumentaal materiaal. Het hek wordt teruggeplaatst en de muur zal worden hersteld met gebruikmaking van de originele stenen. De bestaande doorgangen zijn niet toereikend voor het bouwverkeer. Om de toegangspoort en het te verwijderen stuk van de tuinmuur te beschermen is ervan uit zorgvuldigheid gekozen om deze voorafgaand aan de werkzaamheden te demonteren, veilig op te slaan en na de bouwactiviteiten terug te plaatsen. Dit principe is afgestemd met de RCE.

11. Is het college het met de indieners eens dat bebouwing in het groen (bestemming ‘tuin’) een precedent zou kunnen scheppen voor verdere bebouwing of zou kunnen resulteren in permanente bebouwing?

Nee. De vergunning betreft slechts een tijdelijk gebouw. Voor een permanent gebouw op deze locatie zou het bestemmingsplan gewijzigd moeten worden.

12. Is het college voornemens om het bestemmingsplan van Zorgvliet te wijzigen?

Nee.

13. Is het college het met omwonenden, verschillende belangenverenigingen en de indieners eens dat bebouwing van dit historische en groene landgoed ongewenst is?

Niet voor wat betreft dit tijdelijke bouwwerk.

Het college van burgemeester en wethouders,