Schrif­te­lijke vragen Maaien en onderhoud in het broed­seizoen

Indiendatum: 7 jun. 2022
Antwoorddatum: 23 aug. 2022

De raadsleden de heer Smit, mevrouw Gerritsen en de heer De Vuyst hebben op 7 juni 2022 een brief met daarin drieëntwintig vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.

Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Bij de Partij voor de Dieren en GroenLinks zijn meerdere meldingen binnengekomen van onzorgvuldige maaiwerkzaamheden tijdens het broedseizoen. Melders geven aan dat uitvoerders niet voorafgaand aan de maaiwerkzaamheden op de aanwezigheid van nesten hebben gecontroleerd. Verder zijn er ook meldingen binnengekomen over het verwijderen van nestmogelijkheden in fonteinen.

1. Kan het college een overzicht geven van de in opdracht van de gemeente uitgevoerde en uit te voeren maaiwerkzaamheden in Den Haag tijdens het broedseizoen van 2022?

Op de website kaartendenhaag.nl, onder de categorie “Natuur en Milieu” wordt in de kaart “Bomen en groenvoorzieningen” een overzicht gegeven van de werkpakketten die in Den Haag aan de groenvoorzieningen zijn toebedeeld. Alle groenvoorzieningen met een werkpakket met de naam berm of grasveld worden in het broedseizoen gemaaid.

2. Kan het college in dit overzicht aanduiden welke werkzaamheden plaatsvinden in groengebieden en ecologische verbindingszones?

Zie hiervoor het antwoord op vraag 1.

3. Kan het college toelichten hoe deze werkzaamheden conformeren aan de beheer- en inrichtingsplannen van deze groengebieden en ecologische verbindingszones, die volgens de Nota Stadsnatuur (RIS305824, p. 28) zouden moeten worden opgesteld?

Nog niet alle beheerplannen zijn opgesteld. Globaal komen de beheerplannen erop neer dat enerzijds onderzocht wordt of delen die nu een- tot tweemaal per jaar gemaaid worden wellicht tot driemaal per jaar gemaaid moeten worden om de negatieve effecten van nutriënteninspoeling door met name hondenuitwerpselen en -urine tegen te gaan, en anderszijds of zeer frequent gemaaide delen minder gemaaid kunnen worden.

In de Nota Stadsnatuur wordt op pagina 33 gesproken over de gedragscode waarin de zorgplicht van aannemers wordt vastgelegd.

4. Kan het college de inhoud van de gedragscode met de raad delen? Is de gedragscode in heel Den Haag identiek of zijn er variaties per gebied?

Voor de maaiwerkzaamheden geldt de “Gedragscode soortbescherming gemeenten” van de
Koninklijke vereniging voor Stadswerk. Deze is te vinden via Gedragscode soortbescherming
gemeenten (rvo.nl). Bij het werken in bossen geldt de “Gedragscode soortbescherming bosbeheer” en bij het werken vanuit het water de “Gedragscode Wet natuurbescherming voor waterschappen”.

5. Wordt ecologisch maaibeheer geborgd in het bestek? Zo ja, op welke manier? Zo niet, waarom
niet?

Met ecologisch maaibeheer wordt in Nederland bedoeld het op het juiste moment in het jaar maaien en afvoeren van de vegetatie zodat een bloemrijke situatie ontstaat of behouden blijft. Door dit gefaseerd uit te voeren blijft er na een maaibeurt ook voldoende structuur en nectar over voor insecten. In de bestekken wordt de periode van maaien voorgeschreven. Het gefaseerd maaien is nog niet in alle bestekken doorgevoerd omdat de gemeente hier eerst meer ervaring mee op moet doen.

6. Kan het college een actuele stand geven over het voornemen om een tijdelijke coördinator voor
het gefaseerd uitrollen van ecologisch maaibeheer aan te stellen? Is deze persoon in functie, zo
ja sinds wanneer?

In 2021 is hier een pilot op uitgevoerd. Dit heeft echter een te beperkte meerwaarde opgeleverd. De rol van coördinator vereist een combinatie van een meer besteksmatige insteek en van ecologische kennis. Personen met deze specifieke competenties zijn schaars. In 2022 wordt, totdat een coördinator is gevonden, de rol ingevuld door de ecologen en de groenbeheerders van de gemeente.

7. Kan het college aangeven of er bij maaiwerkzaamheden gewerkt wordt vanuit een richtlijn,
handleiding of andere vorm van werkinstructie om te controleren op aanwezigheid van nesten
(voor het maaien)? Zo ja, kan deze gedeeld worden?

In de maaibestekken is opgenomen dat fauna moet worden geïnventariseerd en geregistreerd volgens de richtlijnen van de “Gedragscode soortbescherming gemeenten”.

In de Nota Stadsnatuur wordt de certificering voor ecologisch maaien ‘Kleurkeur’ genoemd als
behulpzaam middel om de ecologische aspecten goed te borgen.

8. Is het college bereid om in het bestek bezit van de certificering ‘Kleurkeur’ op te nemen als één
van de eisen? Zo niet, waarom niet?

Het bezit van deze certificering was een van de gunningscriteria voor het bestek voor het maaien in groengebieden en ecologische verbindingszones.

Gefaseerd maaien
De maaiwerkzaamheden in de stad zijn weer begonnen. In de Nota Stadsnatuur (RIS305824, p.29)
staat: “We maaien gefaseerd waarbij per maaibeurt minimaal 20% van de vegetatie blijft staan. Zo houden insecten voldoende voedsel, schuil- en overwinteringsmogelijkheden”

9. Heeft het college opdracht gegeven om gefaseerd te maaien? Is dat ook overal gebeurd?

Zoals is aangegeven bij vraag 5 wordt nog niet overal gefaseerd gemaaid. Wel gebeurt dit in de
groengebieden en ecologische verbindingszones. Gefaseerd maaien is overigens niet overal wenselijk. Op de sterk vergraste delen werkt dit contraproductief en is het raadzamer om eerst een aantal jaren een hogere maaifrequentie te hanteren alvorens er over kan worden gegaan tot gefaseerd maaien.

Op 9 maart 2022 lag de Laakweg/Laakkade er na de maaiwerkzaamheden tot aan de oever
platgemaaid (zie bijlage 1).

10. Waarom is er op deze locatie geen gefaseerd maaibeleid toegepast?

In het winterhalfjaar van 2021-2022 is op deze locatie de rietoever “uitgekrabt”. Doel van deze
rietverwijdering is het doorbreken van de rietdominantie aan de oever. Het doel is om te komen tot
een meer - ecologisch waardevolle - kruidenrijke oever.

11. In hoeverre is gefaseerd maaibeleid op dit moment de standaard?

Het wordt standaard toegepast in de groengebieden en ecologische verbindingszones.

12. Hoe wil het college ervoor zorgen dat maaien standaard gefaseerd gebeurd?

Het college wil in de nieuwe bestekrondes gefaseerd maaien toepassen op alle locaties die één tot tweemaal per jaar gemaaid worden en niet sterk vergrast zijn.

Afvoeren van maaisel
Na een deel van de werkzaamhedenla een Ypenburgse groenstrook erbij zoals te zien in bijlage 2. Het maaisel direct naast het pad is verdwenen, maar in de middenstrook bleef het gras liggen.
In de Nota Stadsnatuur (RIS305824, p.26) staat:
• “Het maaisel laten we minimaal een dag liggen zodat zaden eruit kunnen vallen en insecten
kunnen ontsnappen.
• Het maaisel ruimen we altijd binnen drie dagen op, zodat het niet gaat rotten en geen
voedingsstoffen uit het maaisel wegspoelen. “

13. Kan het college bevestigen dat het maaisel na werkzaamheden in alle gevallen binnen drie
dagen wordt opgeruimd? Zo nee, op welke manier gaat het college ervoor zorgen dat dat wel
gaat gebeuren?

Voor de locaties die één tot driemaal per jaar gemaaid worden is dit een standaard voorschrift in de
bestekken. De gemeente ziet hierop toe en kan bij overtreding een sanctie opleggen. Voor de overige maairegimes, die geen ecologisch oogmerk hebben, is geen opruimplicht.

14. Heeft de uitvoerder de opdracht gekregen om op deze locatie gefaseerd te maaien?

Op deze locatie wordt een gazonbeheer toegepast. Gazonbeheer kent geen gefaseerd maairegime.

Oeverbeheer en slootkanten
Begin april werden de slootkanten rondom het terrein van Hockey Club Klein Zwitserland gemaaid,
waarbij aangegeven is dat dit beheer onder de verantwoording van de gemeente valt.

15. Kan het college bevestigen of dit terrein buiten de hekken beheerd wordt in opdracht van of door de gemeente?

Dit terrein is eigendom van Staatsbosbeheer en wordt niet beheerd door of in opdracht van de
gemeente.

16. Zo ja, waarom worden deze slootkanten gemaaid?
Zie het antwoord op vraag 15.

17. Is er een oeverbeheerplan voor deze locatie? Zo ja, kan deze met de raad gedeeld worden?
Zie het antwoord op vraag 15.

18. Is het college bereid oeverbeheerplannen standaard beschikbaar en inzichtelijk te maken voor
buurtbewoners? Zo niet, welke andere mogelijkheden ziet het college om de communicatie met
omwonenden over natuurbeheer te verbeteren?

Het college probeert via de website haagsegroen.nl zo goed mogelijk inwoners te informeren over het beheer van het Haagse groen.

Onderhoud aan fonteinen
Aan de Suezkade (hoek Newtonstraat/Asmanweg) staat een fontein met een kunstwerk in het water. In het verleden was dit een populaire plek om nesten te bouwen voor meerkoeten. Afgelopen winter zijn er werkzaamheden geweest waarbij een soort stalen kooi geplaatst is.

19. Is het college bekend met deze werkzaamheden en kan het college bevestigen dat deze door (of in opdracht van) de gemeente uitgevoerd zijn?

Ja, de werkzaamheden zijn in opdracht van de gemeente uitgevoerd.

20. Wat is de reden voor deze werkzaamheden geweest, en wat was het doel van het plaatsen van
de kooi? Zijn er (oude) vogelnesten verwijderd?

De kooi is geplaatst om te zorgen dat er geen vuil zich rondom de pomp kan ophopen, daarnaast vormt het een beveiliging om verdrinking van kuikens te voorkomen.

21. Welke kaders worden gebruikt om te besluiten tot onderhoud en aanpassing van fonteinen die
ook als nestelplek door vogels gebruikt worden? Kan het college deze kaders met de raad delen?

Nesten van watervogels hebben geen jaarrond beschermde status. Aanpassingen kunnen dan ook
zonder voorbehoud buiten het broedseizoen worden uitgevoerd.

22. Is er in het kader van natuurinclusiviteit bij dit soort onderhoud een richtlijn dat bij het
verwijderen van nestelplekken, er andere plekken worden gecreëerd waar vogels wel nesten
kunnen bouwen? Zo niet, is het college bereid hiervoor te zorgen?

Nee, voor meerkoeten, waterhoentjes, futen en wilde eenden zijn er ruim voldoende natuurlijke
plekken om hun nesten te bouwen.

23. Is het college bereid de redenen voor en de doelen van onderhoud aan fonteinen standaard
beschikbaar en inzichtelijk te maken voor buurtbewoners? Zo niet, welke andere mogelijkheden
ziet het college om de communicatie met omwonenden over onderhoud in en bij waterpartijen te
verbeteren?

Nee, er dient hierbij onderscheid gemaakt te worden wat de reden van de werkzaamheden is. Betreft het regulier onderhoud, dan zal er niet breed gecommuniceerd worden. Betreffen het grootschalige werkzaamheden, dan zal er - zoals gebruikelijk - een communicatietraject gestart worden.

Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
Ilma Merx Jan van Zanen